2.Kısım
1.Kısım...
Fotoğraf Bankalar Caddesi. Çocukluğumda çok izi var. İlk kez 6 yaşımdayken, ahşap tarabalarına bayıldığım, ahşap süpürgeliklerinde mantarlar yetişen ve kalabalık bir aile olarak yaşadığımız kira evden, babamın tamircilikten sıçrama yaparak ücra bir sokakta açtığı küçük dükkânında biraz yol aldıktan sonra, biraz daha büyümek gerektiğine karar verip, yeterli sermayesi olmadığı için de mağazaya hiç uğramayan bir mirasyedi ile ortak açtığı bu caddedeki oto yedek parça dükkânına yürüyerek ve tek başıma geliyorum. Oysa, bakalım gidebilecek miyim diyen en amcam, tüm yol boyunca beni izlemekteymiş. Belki de özgür ruhumun ve gözü karalığımın, cesaret ateşimin ilk kıvılcımıydı bu. Yürümeyi, sokakları ve defalarca gittiğim yerlerde her seferinde farklı ruhlar ve detaylar görebilme becerimin ilk adımlarıydı belki de! Fakat bu dev fotoğrafın içinde kaybolup da kahvemle tadını çıkardığım iç yolculuğumun sebebi bu değildi. Fotoğraf çok ama çok eskiydi. Benim caddeyi fotoğrafta tanımama sebep olan detay ilk fark ettiğim, sağda bir kısmı görülen taş binaydı. Onunla hangi cadde olduğunu tespit edince ilerideki saat kulesine ulaştım. Sonra da Büyük Cami'ye...
Kahvemi içerken resmin içinden hiç çıkmıyordum.
Çıkamıyorum...
Bir soru sürekli dönüyor zihnimde. Sağdaki iki kubbe kuleye çok yakın. Oysa Cami'nin şu anki halinde o yakınlık yok. Daha içeride. O zaman buranın eskiden katedral olduğunu düşünmeye başlıyorum; bir kısmı yıkılmış olmalı ve bunu kahvemi getiren beyefendi ile de konuşuyorum. O sanırım daha önce fark etmemiş bunu. Dikkatle inceleyince bana katılıyor. Ama ben camiden daha çok o sağdaki taş binadayım. İkinci kahve için beni tetikleyen O.
İstanbul Börekçisi caddenin bankadan sonraki ilk sokağından sola kıvrılınca bir kaç dükkân uzağındaydı. Yakın tarihte börekçinin izini sürerken bir ana gitmiş ve o yazıma bu noktadan kelimeler dökülmüştü ruhumun en saklı köşesinden:*
"Ben şeker kullanmıyorum, kaşığa gerek yok," demiştim, kapuçinom masama geldiğinde. Üzerindeki çikolata izleri için "Karıştırırsınız belki," diyerek bırakmıştı masamda kibar adam. Bir küçük şeker poşetini alıp açıyorum. Sonra da karıştırıyorum kapuçinomu. Tetikleniyorum çünkü yaşadığım an şeker istiyor. Sonra tatlı tatlı o anlarımı gözden geçirirken, ikinci üniversite sınavlarında olan enn sevdiğim, enn tatlı kadını özlüyorum.
Ödememi yapıp, teşekkür ediyor, eskiden Demirspor Lokali olan ve içinde bulunduğu kocaman bahçesinde yaz düğünleri yapılan alandan çıkınca, çok anılarım olan, Güngör Teyze ile 15-16 yaşlarımda ilk karşılaşıp tanıştığım, şehrin en eski apartmanlarından Süer'e durup bakıyor ve o kışlık evi bize bıraktıkları bir yılbaşı gecesine, dans ettiğim kıza, başka günlerde çok kere Tahsin Amca'nın viskilerinden aşırarak keyifler yaşadığımız, içtiğimiz viskilerin boşluğunu çayla doldurduğumuz yıllara selam ediyor, anılarla iyice yükselmiş bir keyifle yürürken bayıldığım komuta merkezim günü uzatmaya karar veriyor.
Yok olmuş eski evleri hatırlayarak ve dikine inen sokaklara bakarak devam ediyorum ve bir anda bir sokağın fotoğrafını çekmelisin diyen fikrim, uyarıyor beni.
Evet, bunun bir önemi var!
Şehrin planını Fransızlar çizmişler ve aslında caddeleri geniş bırakmışlar, bizimkiler "Ne işe yarayacak bu geniş caddeler," demiş, uygulamada onları daraltarak bina sayılarını çoğaltmışlar ama Allah'tan apartmanlar çağına henüz gelinmemiş olduğu için estetik bir kayıp yaşanmamış; sadece ileri yıllarda trafik taşımayınca bazı caddeler tek yöne çevrilmiş.
Sokakları ise kesintisiz ve şehrin en tepesine kadar çıkarmışlar çünkü onlar bir tür klima işlevi görmüşler: Denizin serinini kıyısından şehrin en üst sınırına kadar taşımışlar. Bazılarının önü en altta sonradan oluşan yüksek binalarla kesilmiş olsa da hâlâ bu işlevlerini yerine getirebiliyorlar ve özellikle en üstteki bulvardan görünen denizdeki gemiler el uzatılsa tutulacak kadar güzel manzaralar sunuyorlar. Sokak araları hâlâ çiçek kokulu. Bu sokağın hemen girişinde ve sağda kadim bir kahvehane var; yıllardır kendi gazozunu kendisi yapan. Limonatası ise efsane. Taş bir bina. Onu ucundan fotoğrafa aldım çünkü üzerine yazılmış, benim başaramayacağım hoşlukta bir yazı ve fotoğraf var.* Ama gördüğüm kadarıyla ve yanılmadıysam ve üzerindeki Dünya Göz ışıklı tabelasından anladığım üzere artık kendisi eski sahiplerinde değil.
Kadim parka yaklaşırken çok hoş bina eski hükümet konağının fotoğrafını çekme konusunda, yazı çok fotoğrafa boğulacak diye ikilem yaşıyorum. Bir tereddütüm de kadim pastane Birtat konusunda. Çünkü kafamda net olmasa da bir karar var ve gün; hesapsızca ve plansızca eklenenlerle birlikte, yüreğimin götürdüğü biçimde ilerliyor. O an bir şeyler alıp çantama atsam, evde yerim diye düşünürken içimden çıkan flanörün farklı bir kararı var ve o nedenle buna da engel oluyor. Parkın fotoğrafını çekiyor, tekrar sağa kıvrılıyor, eski fuar alanının karşısından, geldiğim yolun bir altından yine müze yönüne doğru yürümeye devam ediyorken, kadim lunaparkın karşısında duruyorum. Arkamda eski vali konağının enfes binası var. Bir banka oturuyorum. Lunaparka bakıyorum. Bir eski film akmaya başlıyor.
Aynı apartmanın çocukları korku tünelindeler. Başlangıçta normal ve minik vagonlarda sakince oturuyor, üzerlerine saldıran iskeletlerden, abartılı çığlıklardan, ürkütücü efektlerden falan tırsımıyor, dalgalarını geçerek devam ediyorlar. İçlerinde birisi var ki hiç bir aykırılığı ona yakıştırmaz, yok bu çocuk yapmaz, yapmamıştır dersiniz. Çok numaracıdır ve iyi oynar. Sonra bu çocuk diğer arkadaşlarını örgütlüyor ve planı açıklıyor. Bu komik korku tünelini gerçek bir korku tüneli yapacaklar. İkinci turda onların bindiği iki minik vagon tünele dolu girip boş çıkıyor; tabii ki bunu kimse fark edemiyor. Bu çocuklar içeride değişik noktalara dağılıyorlar. Dolu gelen vagonlardakilere bazen şaplak atıyor, gerektiğinde korkunç sesler çıkarıyor, bööö yapıyor, bazen iskelet onların üzerine eğilmişken arkasından çıkıyor, içlerinden biri bir elinin iki parmağı ile göz altlarını aşağı çekip gözlerini faltaşı gibi açıyor, bir minik vagon geçerken o görüntüye tam çene altından mini el feneriyle ışık yansıtılırken diğerleri alabildiğine korkunç sesler çıkarıyorlar. Tur tamamlanınca da içeriden dışarıya yürüyerek çıkıyorlar. Bununla yetinmiyorlar elbette. Apartmanlarının girişi çok elverişli ve oradaki taş döşemenin açık renk taşlardan çizgileri var. Orta çizgiyi file sayarsak bir mini tenis kortu. Pinpon raketleri ve topu ile tenis oynamaktalar çoğu zaman. Kabul edersiniz ki toplar sürekli oynanınca dayanmıyorlar, üstelik pahalı. İşte şu yukarıda bahsettiğim uslu çocuk buna da bir çözüm buluyor. Şimdi şu vazolara, bardaklara, çanaklara pinpon topu atılan stanttayız. Çocuklar iki grup olarak 5'er top aldılar. 10 topun dördü ceplere zula edildi. Diğerlerinden isabet eden olursa ne âlâ, olmazsa da zaten dört topun ederinden bakarsak ve o yılları düşünürsek Allah bereket versin!
Bugün neredeyse her şey spontane gelişse de artık ipler tümüyle daha kararlı ve flanör havalarındaki ötekimde. Evet karar verdi: Ve pandemi nedeniyle iki yıldır gitmediğim önemli kitap okuma noktalarımdan birine gidiyoruz. Önce Gar'a uğruyorum. Tren seferleri başlamıştır umuduyla. Başladıysa çok âlâ olacak; çünkü Amasya'ya trenle gidebileceğim. Giriyorum eskisi kadar güzel olmayan yeni gara. Bir an umutlansam da okuduğum yazı pandemi sonuna kadar yokuz diyor. Çıkıyorum ve Kılıçdede İstasyonu'na yürüyorum. Tam o sırada gideceğim uzak mesafenin treni geçiyor. Bir isyan çıkıyor içimde. Neden Gar İstasyonu burnumun dibindeyken orada beklememişim. Ben de kızıyorum kendime, bir üşengeçlik çöküyor ki ona uyarsam eve döneceğim. Kartımı okutup giriyorum istasyona. Eve dönüş tarafıyla yola devam arasındaki ikilemim ev yönünde daha ağır basıyor. Soruyorum görevliye ve o iki trende bir ileri devam eden trenin geldiğini söylüyor ama dakika veremiyor. İkna ediyorum itirazı olan yanımı ve o treni beklemeye başlıyorum.
Çok güzel üç genç kız geliyor, özellikle bir tanesi tepeden tırnağa hoş ve alanla pek uyumlular. Doğrudan az önce fotoğrafını çektiğim noktaya gidiyorlar ve dekoru kullanıp kendi fotoğraflarını çekiyorlar. Oysa ben ilk kez, onları o uçta görünce, o an tasarladığım fotoğrafı çekmek istemiştim ve ilk kez bu tür bir fotoğrafı, tabii ki izin verirse blogda kullanmayı düşünmüştüm. Esmer ve ince, saçları Afrika örgülü kız ortamla çok uyumlu, spor bir şıklık içinde...
3.Kısım için buradan lütfen!
*Kelimeler şu yazıda
*Kahvehane ile ilgili olan şiirsel yazı ve fotoğrafı ise şurada.
.
12 Ocak 2022 Çarşamba
Hayalim Kırıldı Ama Canım Pek Takmadı
Etiketler:
an'larım...,
Bankalar Caddesi,
Korona Günleri
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
3.fotoğraf bana nedense eski kartpostalları çağrıştırdı, samsun atatürk anıtı temalı. kuzenim samsun vezirköprüde'de hekim olarak çalıştığı zaman yollamıştır muhtemelen. hafızanın ne enteresan bağları var...
YanıtlaSildenize çıkan ve klima işlevi gören sokaklar ne şahane bir düşünce değil mi? izmir de böyle tasarlanmış ama sonra bozmuşuz tabii ve ne yazık ki :(
Orası, fotoğrafçılar toplanma bölgesiydi, şimdilerde o kadar değiller çünkü herkes telefonlar sayesinde artık fotoğrafçı:) En önemli fotoğraf çektirme noktasıdır ezelden beri. Heykel muhteşemdir ama; rivayet o ki şaha kalkmış atın kuyruğu yere değmese dünyanın bir numaralı heykeli olacakmış:)
SilBizimki de bozuldu eskiye bakarsak ama izmir gibi değil. Yıllar sonra en tepeye bir bulvar yapıldı ve onun üzerindeki bazı noktalardaki binalar devamlılığı kesti ki buna da çok şükür:)
YanıtlaSil"Şehrin planını Fransızlar çizmişler ve aslında caddeleri geniş bırakmışlar, bizimkiler ... uygulamada onları daraltarak" cümlenizi biz oradayken duyduğum şekliyle şöyle tamamlayayım, "bir faytonun geçebileceği kadar tutmuşlar". :)
Maalesef görüşlü hareket etmişler, hayat hep o noktadaki gibi duracak, hiç gelişme değişme olmayacakmış, gibi. Ne yazık!
Fotoğraflardan ve yazdıklarınızdan (sadece bu yazı değil, devam eden süreçte) anladığım kadarıyla, şehrin denizle bağının kesilmiş olmasına neden olan liman alanı artık o bağı sağlayan yer haline gelmiş. Ne güzel. :)
Pek çok hattaki trenler seferlerine başladı artık, Amasya hattını açmamaları garip. Kullanacak yolcusu mu az acaba?
Gerçekten öyle, yan yana geçebilmeleri için birinin kenara yanaşıp durması lazım ama artık şehir içine giremediği için faytonlar ve İstiklal caddesi tek yön olduğundan bir sorun yok. Eski fuarın sahilinde taşıt trafiğine kapalı bir kısım var ve orada bir kaç fayton nostalji turu yapıyorlar şimdilerde:) Fuar kalktıktan sonra o kısmı sevdiğimiz başkan çok güzel düzenledi ve harika bir gezinti alanı oldu, ayrıca limandan şehrin öteki ucu belediye evlerine kadar kesintisizce sahilden gidilebiliyor ve müthiş yeşil bir alan var; su kayağı falan yapılabiliyor, plajlar var:) O hat yenilendi artık Kırıkkaleye de bağlanabiliyor ve Ankara, istanbul'a kadar uzuyabiliyor, muhtemelen tamamlanmamış da olabilir Sevgili Okul Arkadaşım:)
SilSokakların klima görevi üstlenmesi Arap ülkelerinde çok yaygın diye okumuştum. Yüksek katlı binaları arada en fazla 2-3 metre boşluk bırakarak karşılıklı olarak hep aynı hizaya inşa edince o boşluk hava 40 dereceye çıksa bile rüzgârlı ve serin oluyor. Bizim öteki evin giriş kısmı aynen öyleydi. Görmesem inanmazdım.
YanıtlaSilSamsun'u görmüştüm ama bulunduğunuz kenti sayenizde, adım adım tanımış oluyoruz.
Flanörlük şehri sanatsal anlamda yürüme sanatı ise, siz bunun hakkını fazlasıyla veriyorsunuz. Fotoğraflar ve nostalji soslu lezzet artırıcılar var ne de olsa. Hepsi bir yana, okuru yanına alıp birlikte yürüten güçlü bir de kalem var:)
Çok teşekkür ederim Sevgili Zeugma. Çok zarif övgüler bunlar, motive ettiklerini inkâr edemem hatta biraz kasılma sebebi olduklarını da:) Yalnız bunlar bir şey değil henüz de, ben devamını ne hızla getirebilirim pek emin değilim. Üç dört yıl önce bir akşam daha üst mahallelerinde sokak aralarında çok hoş fotoğraflar çekmiştik ama ben yoğun uğraşlar içindeydim ve sıfır yazı bir yılda, toplamda da 15 civarı iki yılda yazmıştım ve o fotoğrafları kullanmamış ve yazmamıştım. Belki aynı yerleri yeniden çekip yazabilirsem, kendime sınıfı geçirtebilirim diye düşünüyorum:)
SilBu yazıyı Bernward Koch müziği eşliğinde öyle keyifli, öyle anlamlı okudum ki anlatmam mümkün değil. Sanki bir film izler gibiydim :O
YanıtlaSilİnsan çocukluktan belli oluyor aslında, gelecekteki hayatının ipuçlarını o yaştan veriyor :))
Yorumu yazarken tekrar müziği açtım ve Samsun'dayım, inanılmaz. Bu astral yolculuk için çok teşekkürler :))
Ben de çok teşekkür ederim Sevgili Momentos, çünkü yanıta başlamadan dedim sen de aç şuradan bir Bernward Koch:)
SilKesinlikle çocukluğum, çok şanslıydım, her modelden insan arasında büyüdüm ve hepsi de iyi yürekli şahane insanlardı; halamsa bi tanem, onun varlığıyla ben hep çocuk:)