Kısa Günün Kârı

"İçimde fena bir isyan var, yetti artık şu cumartesi-pazar sokağa çıkma yasakları... Özlüyorum, hafta sonu tatlarını," demiştim. Duyulmuş sesim, ne güzel! Kırmızı listede olsak da, sadece cumartesi çıksak da, mekânlarda oturamayacak olsak da; yine de sabrın ruhu tüketir hale geldiği bir anda zıp zıp zıplıyoruz. Ve ayrıca öyle bir zamanlama ki geçen cuma günü akşam saatlerinde ilk leyleklerin bir kaç tane de olsalar geldikleri haberini alan tatlı kadın, müjdeyi veriyor. O an, bizim de mekânlarda oturabileceğimizi düşünmekte olan ben, kendimi, miss gibi tandırın suyuna ekmek banarken görüyorum.

Sabah için anlaşıyoruz. Okulun orada buluşalım, diyoruz. Giysilerimi yastığımın altına koyuyorum. Kalbimse çocuk heyecanlarında.

Kasım ayından sonra ilk kez delta! Ve kasım ayından sonra enn sevdiğim kadınla koca bir gün...

Yola çıkıyoruz. Telefonunda müzik setine aktarılan, güne özel bir seçki. Melike Şahin konuşuyoruz. Dün akşamı anlatıyor: İnternet üzerinden meyhane ortamı Britanya'da; pandemide bile olsa hayatın güzelliğini, bir de Galce sohbeti... Ne renkli, ne tatlı, ne güzel bir kadın, diye düşünüyorum. Ruhum çiçek açıyor.

Engiz girişinde, geçen yıl ilk leylekleri gördüğü ağaçlardan söz ederken bu tatlı kadın; O ağacın hizasında ve ana yolda yavaşlıyor. Şimdi zıp zıp zıplıyor. Çok sevinçli. Çok da sevimli. Durdu. Oradalar! Elektrik direğinin üzerindeki mini trafonun üzerinde. Bir tane. Bu, evi toparlamak için önden gelen evin erkeği. İniyoruz ve onu izliyoruz. Bu bir umut anı. Bahar müjdesi.

Sonra kaptan ana yoldan vazgeçiyor ve ona paralel toprak yola dalıyor. İlk kez bu yoldayım; bahar "Ben geldim artık," diyor. Çiçek açmış ağaç el ediyor. Duruyoruz. Enn Sevdiğim Kadın ilk marteniçkasını bu ağaca bağlıyor! Ben bileğimde saklıyorum. Dileğim upuzun bir yolculuk. Onu hissediyor. Biliyor, ama ben yine de saklıyorum.

Yanımızda her ihtimali gözeterek aldığımız Salih Usta börekleri var. Gün cumartesiyse hakkını vermeliyiz. Bir ritüelle başlamalı o halde. Pide! Hem de Dedem'den...

Kıvrılıyor ve tekrar ana yola çıkıyor kaptan, kontrol etmemiz gereken bir kaç yuva var.  Köşedeki kahvehanenin ağaç altı masalarında çay içen amcalar... Dışarıda oturulabiliyor mu acaba? Ne zevklidir bilseniz orada çay ve elbette kahve içmek. Günü batırırken ve deltaya veda ederken...

Sevdiğimiz salaş kebapçının yerinde artık bir balıkçı var. Daha yakıştığını düşünüyor enn sevdiğim kadın; çünkü yanları da balıkçı, ve arka tarafta, ırmak kenarında, denizden yeni çıkmış balıkları yemek pek zevklidir, gün batımında.

Yanaşırken pideye, ürküyoruz, Dedem terk edilmiş gibi. Yok yok terk edilmemiş, tamiratta... Bir an el mi değiştirecek, diye korkuyorum. Bir aile işletmesi ve ilk günde gönlümüze taht kurmuş mekân. En sevdiğim kaptan satışta olduklarını okuyor, asılı olan bezde; yan yola kıvrılıyor ve sevimli parkın köşesinde duruyor. Hoş bulduk.

"Biri kıymalı, biri köy peynirli iki pide lütfen."

Takılıyoruz verandasında. Bu tatlı kadın verandanın sokağa korkuluğunun üzerine ata biner gibi oturuyor. Sırtını üst verandayı tutan beton kolona dayıyor, bacakları iki yana sarkık, keyfinde sigarasının. Bu afacan çocuk an, kaçmamalı. Kaçırmıyorum.

Pideler artık hazır. Yanlarında turşu paketi. Ev yapımı.

Şurada piknik yapsak dediğim bir yer var. Bir de son keşif ırmak kenarında bir nokta! Daha önce şurada piknik yapsak dediğim yola sapıyor. Oraya varmadan bir alan "Durun bakalım," diyor. Karşı dağlarda kar. Zemin yumuşak. Mevsim geçişi iki mevsimli fotoğraf karesinde hapsoluyor. Komşusuysa, şurada bir gün piknik yapsak fikrini daha önce zıplatmış olan yer. Fakat su dolu! Muhtemel ki kenarlarındaki toprak da yumuşak.

Enn sevdiğim kadın bir seçenek sunuyor. Diyor ki: "Niye?" Cümleye aslında "Sahil Kafe yoksa," diye başlıyor.  Ve devamında Sahil Kafe'yi var ediyor...

Saklı yoldan devam ediyoruz. Burada, bildiğimiz leylek yuvaları var. Şu ana kadar trafo dışında leylek görmedik. Hatta az önce enn sevdiğim bakkalda durduğumuzda hem yol kenarlarındaki hem de tam kavşaktaki büyük elektrik direğinin üzerindeki yuvalara da baktık. Kimsecikler yoktu... Bu bakkalaysa bayıldığım malum. Kibar bir genç, söz etmiştim. İki kola, iki su ve çocuk sevinçlerimi zıplatan ve sadece köy bakkallarında olan bir şey alıyorum.

Galeriç ormanlarının arkasına kıvrılıyoruz. Epey ilerliyor, buraların eski halini konuşuyor, söz yine akşamdan bir Melike anektoduna dönüyor. O anlatıyor ben gülüyor, bu seneki susuzluktan dem vuruyor ve enn bayıldığımız mekânda duruyoruz. Fiziken yok ama bizim için hep olacak Sahil Kafe'nin toprağındayız şimdi. Enn sevdiğim kadın düzeneği kuruyor. Sahil Kafe'nin ölmesine asla izin vermiyor.

Yüzümüzü denize dönüyoruz. Bir an kıyıya, o son masanın olduğu yere kursak mı?  diyor, rüzgar masayı rahat bırakmaz hem de üşütür diye, ürküyorum. Toprağını terk etmiyoruz.

Pideler enfes. Özlemişiz. Köy peynirlisini tüm peynirli pideler içinde tek geçeriz. Hakeza kıymalısı da özgün. Hatta yerken konuşuyoruz: "Tıpkı çocukken, içi evde hazırlanmış ve mahallenin fırınında pişirilmiş gibi. "

Hepsini bitiremiyoruz pidelerin. Karışık ev yapımı turşu ne renkli, ne güzel. Tüm ailenin bir arada olduğu ve evin hâlâ banyo koktuğu pazar sabahları tadında. Arada bir, dün gecesine götürüyor beni en sevdiğim kadın; onun anlatımıyla masaları dolaşıyor, ülke dışında kalmış ünlülerle sohbete katılıyorum ve şu uzun tren yolculuğu hayalimizin yönünü bu kez de dün akşam masalarının coğrafyasına çeviriyorum.

Arada bir de, sahipsiz kalışına üzülüyoruz deltanın. Ve eski başkanı anmadan geçemiyoruz yine! Çabuk çıkıyoruz bu andan, çünkü delta ne yapılırsa yapılsın cebinden tavşan çıkarabiliyor. Çok yetenekli ve çok dilli çünkü.

Biraz ilerimizde Hatay plakalı bir araç... Onun ardında ve kumsalda gönüllerince top oynayan bir aile. Bu plakayı ve şehri seviyoruz. Bir an pandemiye küfretmeyi aklımızdan geçirsek de kıyamıyor, o da farklı anılar biriktirmemize ve belki de zaman denen şeyin kıymetini anlamamıza vurgu, diye gülümsüyoruz.

O ara çekik gözlü mavi kuşa yöneliyor, poşetin içinden alıyorum markası bilinmez, köy tadında ama ambalajı çağa uymuş gofretlerimizi.

Önce bir hatıra fotoğrafı. Oh ne güzel! Ambalajın içinde iki ayrı paket. Açıyorum, heyecanla, ilkini... Bu bilinmez ve Anadolu şehirlerinden birindeki firmayı seviyorum. Kanım kaynıyor ona. Çocukluk gibi an! Açıyorum ikinci jelatini, okul disiplininden çıkmış çocuk telaşında. Alıyorum ilk gofreti. Isırıyorum; o çocuk tadı istiyorum. Üzerinde doğal şekerle yapıldığına vurgu var, paketin. Gözlerim kapanıyor. Bir zaman sıçraması. Muhteşem bir an. Eski bir mahallede Bakkal Hasan'ın dükkanında açık lokum ve yanındaki tane işi gofretlerin arasındayım. Bayılıyorum. Bu bir sanrı da olabilir! Teyit etmem gerek. O'na bakıyorum. Gitti. 

Bakkaldayken bir an vanilyalı yok sanmıştım. İlk kakaolusunu görünce aranmış bu kez fındıklısı ile karşılaşmış, tam vaz geçmek üzereyken mavi ambalaj "Buradayım," demişti. Şimdi bir gofret güzellemesi yapma ve anılar içinde yüzme zamanı. Bir de çay olsa mıydı? Fakat o da ne? Ahh delta, güzel delta, dur durak bilmeden sunan delta.

Uzakta bir kuş sürüsü, uzun yoldan geliyorlar, ilk gördüğümüzde -tankçı deyimiyle- kama düzenindeler, sonra bir bakıyoruz sağa kama, sonra bir bakıyoruz bu kez sola kama, sonra tekrar klasik kama derken... Tam önümüze vardıklarında bir dans gösterisi başlıyor. Şekilden şekile giriyorlar ki bu bir coşku! Deltaya, yazı geçirecekleri yazlıklarına varma coşkusu. Bitmez tükenmez bir gösteri.

Doya doya seyrediyoruz. Ne numaralar, ne  numaralar! Bir dağ esintisi altında olsak da içimiz sıcacık. Gösteri bitiyor, sahneye dizilip selamlarını veriyor ve tekrar yükseliyorlar ki artık buradalar, sağ salim vardılar ve sıklıkla görüşeceğiz. Isınacak ve renklenecek dünya.

Bu şahane karşılama anının ardından toparlanıyoruz. Ve sola dönüp üst yola yönelirken daha önce marteniçkalarımızı bağladığımız ağaçların önünde duruyoruz. Bugüne kadar hep üzerindeydiler, ne kadar aransak da bu kez yoklar. Şimdilik bağlamayı düşünmüyorum. Geçen yıl leylek köyünün kıyısındaki bamyalara bağlamıştı enn sevdiğim kadın ki fikrim o yönde. Önümüzdeki haftalara bakacağız.

Varıyoruz Ponilerin ve elektrikli araçların olduğu noktaya. Hava sert ve sabahki sıcaklık yok artık. Araç kiralamaya da gerek yok. Oysa sabahki hava tahrik etmişti, gün parlaktı ve kesin kararlıydık. Şu an donuk. Sazlıklarda yürüyor, suyun azlığını sürekli tekrar ediyoruz. Delta bugün yoğun. Çocuklar mutlu çünkü ipini koparmış bir coşku içinde Poniler. Nasıl yuvarlanıyorlar, zıplıyorlar, bir koşu oradan oraya uçuyorlar, birden çocukların arasına karışıp onlarla oynuyorlar. Nefes almış insan yüzleri mutlu. Burada pandemiye yer yok.  Ve kesin olan şu ki hafta sonunda leylekler buradalar!

Günün ruhları dürtükleyen saatleri. Kaptan çıkıyor otoparktan, düşüyoruz yola. Yol kenarında bir teyze ve yanında mini mini bir kuzu. Bahar, günün bu saatlerinde pek hissettirmese de, ben geldim, diyor. Artık, belki bu haftasonu daha çok ağacı çiçeklerle görmenin yanı sıra daha çok leyleğe hoşgeldiniz diyeceğiz.

Bir de güneş olursa var ya!

Mandalarsa her zaman oldukları yerde bizi bekliyorlar; oradaki leylek yuvaları da henüz boş. Mandalarla sohbetsiz bir delta günü olamaz! Can dostları yanaşır yanaşmaz, üşüşüyorlar. Sohbet gırıla... O ara sahipleri geliyor. Eve dönüş vakti. "İçeri geçin birlikte fotoğrafınızı çekim," diyor. Teşekkür ediyoruz. O kapıyı açıyor, bir fırtına gibi çıkıyorlar, telaşla karşıya geçiyorlar ve evlerine koşuyorlar.

Geçerken gözüm kayıyor. Muşta Lokantası'nın dış masalarında oturanlar var. Bir de dışarıya servisimiz var pankartı asılı, yukarıdan aşağı!

Geceye Bir Şarkı Eşlik Etse... Ve Deniz... Ve Rüzgâr...

 Öncesi

 


İsmail Şef'in teklifi olağanüstüydü, zaten rüyalar aleminde olan ruhlarımızı uçurmuştu. Ve o akşam, evet o akşam  kesinlikle bir Cuma olmalıydı!

                                                                                      ***

Akşama ve devamındaki geceye uygun hazırlanıyoruz: Sahnenin hayat hikâyemize dair uzun metrajlı bir filmin en özel sekanslarından biri için oluşturulduğu, bir tekrarı olur mu diye düşününce de kendi özel hâlini hep hatırlatacak ama geriye de hüzün bırakacak, baş başa bir akşam yemeğine...

Kostümler abartısız ama şık. Senaryo sağlam. Ufacık bir kurgu yok ve tümüyle doğaçlama... Senarist ise yaşamdan biriktirilenler. Yönetmense kaderimizi hep elinde tutan... Ve bilen.

Varıyoruz Sahil Kafe'ye. Ama çekik gözlü mavi kuştan iner inmez: fark ettiği anda oyunu bırakıp bize doğru uzayan can dostumuzla karşılaşıyoruz.. "O... oooo! Bu ne şıklık," diyerek pek nüktedan bir göz kırpıyor. Oysa ki bir yaz sadeliğinde ama bir güzel gece çağrışımı da yaptıran spor bir şıklık.... Onun laf atmasına gülücükle karşılık veriyor, yolun ortasında iki lafın belini kırıveriyoruz. "Hadi sen de katıl bize," desek de bu anlayışlı minik pek de manalı bir edayla "Annem merak eder" diyerek,  kendisi ile daha önce tanıştığımız karşı ağaçların ardındaki yuvaya doğru yürüyor.

Selamlaşıyoruz Dolores'le... İsmail Şef denizdeymiş? Gözler bakınca o yöne kıyıya vardığını ve hatta bize doğru yürüdüğünü görüyoruz. Nafaka sağlam! Birer akşam çayı içiyoruz kapı önü masalardan birinde. Fırınsa çıtır çıtır odun kokusu ile katılıyor sohbete. Şef müsade isteyip hemen arkadaki evlerine geçiyor. Bir balıkçı şıklığından aklanıp paklanıp, namı olan şef pozisyonunda fırının olduğu bölüme geliyor, bir süre sonra. Bizse masalardan masa beğenmek üzere varıyoruz denizin tam kıyısına... Ama önce Şef  "Izgara mı istersiniz?" diye fikrimizi soruyor. "Sürpriz olsun," diyoruz ve sanatını bildiğimiz şefe bırakıyoruz.

 

Çayların ardından -bizden daha heyecanlı- denize yürüyor, hemen kıyısındaki sıra sıra masaların göz kırpmalarından hareketle kafa dengi olduğu anlaşılan bir masayı seçiyoruz. Ne güzel ki an itibariyle ve günün ruhları dürtükleyen saatinde, bizden başka kimsecikler yok. Sonra geri dönüp Dolores'le birlikte masaya başlangıçları taşıyoruz: Yöre peynirleri, tabak süsü olarak hıyar dilimleri ve domates... üzerinde sarımsaklı yoğurt ile közlenmiş yaz sebzeleri olan bir tabak. Ve daha önce hallederiz diyen Şef'in bize kıyağı olarak da 35'lik rakı, su ve buz. Az sonra da içine tulum peyniri ve tereyağı sıkıştırılmış dumanı tüten Tophaneler geliyor...  Durum şunu gösteriyor ki Dolores ve Şef İsmail bize bu sevdiğimiz günde Shakespeare'e nazire yaparcasına Bir Yaz Gecesi Rüyası yaşatacaklar! Ah keşke Jackie'de olsaydı... Ne garip, fotoğrafını da kullandığım üç yazı yazdım mekâna dair ama adını şimdi, şu yazıyı yazarken hatırlıyorum!

Güneş gülümseyerek vedalaşırken ay denizden yükseliyor. Akşamın sessizliğine denizin müziği nağmelerle katılıyor. Kuşlar yuvalarına usuldan usula çekilirken sona kalan iki mini balıkçıl merakla bizi süzüyor. Muhtemel ki anneleri sesleniyor ve çocuklar için oyun saati sona eriyor. Fakat kırlangıçlar!.. Onlar hava geceye iyice dönmeden akşam ebesi oynayarak günü tamamlıyorlar ve anne bağırtılarına "Off ama ya!" deseler de tıpış tıpış evin yolunu tutuyorlar.

Hava gün ışığını terk ettikçe gecenin ışıkları yanıyor. Süperstar'sa gecenin merdivenlerini usul usul çıkmaya başlıyor. O'nun hakkıdır ki assolist edasında: Önce ucundan görünüyor, sonra kıpraşık denizin içinden nihavent adımlarla yükseliyor. Dolunay. Bir kez daha!..

Tek, iki parmak kalana kadar su ve iki buz atılmış kadehlerimizi ona kaldırıyoruz. Sonra çın çın... Ve gecenin tüm canlılarının şerefine birer yudum. Peynirler muhteşem, hiçbiri endüstriyel değil ve etraf evlerin üretimi. Elbette sebzeler de...

 O halde müzik!  Tık ve tık lütfen.

 

Birinci kadehler usul usul akarken derinlerimize Çay, Simit  ve Peynir tadında...  Uzak evlerden birinin verendasındaki kontraplak bir gitardan fa diyez nidalar akıyor bize doğru... Öyle genç ki usul rüzgâra takılıp da gelen sesler, öylesine yaz kokulu... Hadi buna bir de gecenin, Delta ahalisinin seslerini katın. Ve düşünün... İşte o zaman, boşalan kadehleri, hadi gelin de doldurmayın!

Artık masada bir de mum var. Yerde ve kumların üzerinde de içinde Delta kokulu odunlar yakılı ve iri taş parçaları olan bir eski peynir tenekesi...  Bir şef spesiyali!  Sürprizse midyeler! Üstelik Şef onları mahalle usulü pişirecek, tenekenin üzerinde... "Vayy İsmail Şefim!" deyip boynuna atlayasımız geliyor elbette. Bunu O'nun gülümsemesine, söylüyoruz da... Piştiler ve şimdi kocaman bir kâseyle masadalar. Ama şefin o son dokunuşu ve onun sonucu; kusura bakmayın ama tam anlamıyla anlatılamaz yaşanır durumu. İşte o son dokunuşun alevi ve ardından midyelerle başbaşa kalan, sadece tütsülenmiş anasonun kokusu. Ölelim o halde...

Ara çayları eksik olmuyor elbette... Şef'le Dolores'i de katmak istiyoruz masaya ama biliyoruz ki yaşatmak istedikleri gece bize. İnanılmaz bir rüya yaşadığımız. Delta'da, kumların üzerinde, uçsuz bucaksız sesizlikte ve denizin kıyısında ancak filmlerde rastlanabilecek bir anda ve üstelik koca Cenneti kapatmışız bir durumda, kadeh tokuşturuyoruz.  

Ve geliyor pişirme kararını Şef'e bıraktığımız balıklar. "Aman Allahım!" Olamaz. Olsa olsa bu bir düş... Bir sanat eseri bunlar. Ahh İsmail Şefim! Ellerine sağlık... Ve yüreğine!

Balıklar kiremitte... Peki kiremit neredeydi? Şu coğrafyadan seçilmiş rahiyası çeşit çeşit, miss gibi odunların yandığı fırında... Ahh Şefim ahhh!.. Bu nedir, diyor başka bir şey diyemiyoruz. Ben bu işin kralıyım diyen tüm balık mekânlarına bir çizik. Bugün tarih yeniden düzenleniyor. Kiremitte sebzeli, fırında pişirilmiş balık. Limon tadı varla yok arası, kokusuysa havaya sıkılmış da elle alınıp üzerine salınmış sanki. Fırın izleri bir ressamın dokunuşları gibi. Hadi gelin de seyretmeyi bırakıp, kıyın bu yemeklere...

Onlar servis sonrası çekiliyorlar. Ay bize gülümsüyor. Deniz en güzel şarkılarını söylerken gitar mumun alevinden yankılanıyor. Kadehler doluyor. Yıldızlar kayıyor. Bir süre masadakileri, eşi bulunmaz doğayı, sanki ilk kez geldiğimiz bir yermişçesine Delta'yı, derin nefeslerle soluyoruz. Saatler akıyor. Kelimelerimiz bitmiyor. Ben, Enn Sevdiğim Kadın'ın gözlerinde bir kez daha kayboluyorum.

Sonrası iyilik güzellik diyecekken tam ve ayrılık saati gelmek üzereyken... Ne olsa beğenirsiniz? Fırınlanmış, hafif limonlu tahin helvası ve kahve... ve iki kase dondurma masada yerlerini alıyor. Bu bir rüyaya veda! İstemediğimiz ama beklediğimiz, bildiğimiz ve hiç sözünü etmediğimiz!

Hesap istemiyoruz. Çünkü bu gecenin bir ederi yok. Ve ne yazık ki tekrarı da yok. Gönlümüzden geçeni kasalarının içine yerleştiriyoruz. Hayatımıza kattıkları zamanlar için teşekkür ediyoruz. Ve denizden gelecek -yerine başkası konulamaz- bir sevgiliyi bekler gibi, bir gün çıkar gelir umuduyla... O'nu bekliyoruz...

Bu coğrafyayı adam eden,  partisinden bağımsız olarak takdir ettiğimiz, sevdiğimiz, beğendiğimiz ve yokluğunu milletvekili yapılması nedeniyle hissettiğimiz Başkan, bu kafeyi ve evi de yıkmak durumundaydı ama buranın anlamının ve hikâyenin kıymetinin farkındaydı. Ve bu çiftin bu işi devam ettirmesi için destek olup yer gösterecekti. O üç dönemin ardından başkan olarak devam ettirilmedi ki burası çok önemli! Ancak daha çok evin yıkılması etkiledi ve üzdü aileyi sanıyoruz. Sonra defalarca ve hâlâ cep telefonlarını aramamıza rağmen ulaşamıyoruz. Bir ayakları yurt dışındaydı zaten. Ve orada olduklarını düşünüyoruz. Ve umut ediyoruz ki bir gün yeniden.... Bu umutla Delta'ya her gittiğimizde aramalarımıza devam etmekteyiz. Bu masalar ve sandalyelerse çok kıymetli: Bir gün sormuştum, çünkü çocukluktan kalmış izleri hatırlatıyordu bana, yanılmamışım: Bafra'nın yıllar önce kapanan tek yazlık sinemasının masa ve sandalyeleriymiş.

* Mekâna dair dört bölümlük yazının ilki için buradan lütfen! 

 

**Çay Simit ve  Peynir ile kontraplak bir gitardan fa diyez, Nazım Hikmet'in şiirindendir.

Şölen Haftaları

Üçlemeyi baştan almak için buradan

Bir öncesi içinse buradan .


Tanıştırayım:"Masamız!"

Özene ve bunun yürekten oluşuna, göze sokulmamasına, çok sayıda olmalarına rağmen hiç bir şeyin gözümüzde ve gönlümüzde eleştiri odağı olamamasına, mekânla aramızdaki gittikçe kuvvetlenen, kuvvetlendikçe yeni duygu renkleri ile tanışmamıza vesile olan bağa, hayranız. Ve mekânı iki kardeşim dışında herkeslerden koruyoruz! Birazdan, üçüncü ama pide niyetiyle geldiğimiz ilk günden ve sonrasından bahsetmeden önceyse, izninizle zamanı biraz ileri alıyorum: 

Birgünlerden birinde, sabahken ve henüz varmışken mekânın önüne, balıktan dönen İsmail Bey'le karşılaşıyoruz. Gözler, henüz deniz ve kayık kokan tazecik balıklarda... Bir teklif geliyor İsmail Şef'den; yetişkin ninnisi tadında!

"Izgaramız var nasılsa, balık da pişiririz, size özel ama! İster Buğulama ister Izgara!" 

"Hımmm bir akşam üstü  güneş göl tarafındayken ve istirahata çekiliyorken, denizden yükselecek ay vaktinde mesela, balık ve masa? Olur mu acaba?"

"Fakat Ustam mekân, doğa, şu muhteşem saklanmışlığın sesi, denizin esintisi ve dalgaların kırıldıktan sonraki melodisi bir şey ister, çağırır ve vakti zamanı gelince de kaçınılmaz olarak çağırtır!" 

"Hâl yoluna koyarız O'nu da!"

Zıplayan fısıltılar... kısa bir muhakeme... muzurca iki tebessüm.... sevinç ve kısa bir hayal ânı.

"Şu masalarda mı?.. hımmmmm gün batarken... hımmmm!.."

"Yoksa, o masalarda mı?!!"

İlk Pide Günü

 

Minik ve şirin fırında İsmail Bey. Bir pazar sabahı geleneği olarak civar yazlıklardan gelen malzemelerle mahallenin fırını tadında pideler pişiriliyor. Günaydınlaşıyoruz. Dolores asistan pozisyonunda.

"İki kapalı pide lütfen, biri  kıymalı diğeri de peynirli olsun."

Bahçede dolaşıyor, kankamızla oynuyor, fırından gelen kokularla başımız dönüyor, miss kokulu taze çay içiyor, pidelerin vakti zamanından az önce de masamıza oturuyoruz. Hımmmmm tereyağı, bal, patıl ve pidenin vazgeçilmez eşlikçisi, yöre malzemeli ev yapımı turşular!

Mis kokan tereyağını sıcacık patıl lokmalarının üzerine sürüp ağzımız tatlansın, dilin hücreleri ayaklansın diye biraz da bal gezdirerek götürürken alemin kral ve kraliçesi masada yerlerini alıyorlar. Kokuya mı bayılsak yoksa pide yüzeyindeki çatlaklara mı? bilemiyoruz. Ama bildiğimiz bir şey var ki çeşit çeşit ve sevdiğimiz pek çok sanatçı elinden çıkmış, bazıları gerçek sanat eseri pideler konusunda Ünlü Gurme düzeyinde birikimimiz var. Bu minvalde söylemeliyim ki görüntü, koku, miktar ve sunum olarak ikimizden de alkışı alıyorlar. İçleri konusunda benim ölçüm iki şahane şeften: Babannem ve Annemden. Tatma noktasındaki gelişimim de zevk sahibi Enn Amcamdan.
 

 

Fakat pideler öyle kıpır kıpırlar ki: kendilerinin farkında, dünya güzellikleri garanti bir vakar içindeler. Alıyoruz kıymalılardan birer tane: İlk ısırıklar ve dünyanın tüm renklerine kapanan gözler! Nefeslerin kesildiği, sözlerin tıkandığı, tüm dış seslerin kapandığı bir an. Ve misler gibi, yöre yoğurdundan bir sürahi ayran. Bayılıyoruz; sunuma, içine, hamuruna, pişme düzeyine, her şeyine. Bu bir Bafra Pidesi ki ben bu konuda daha önceleri de yazdığım üzere Turan Usta'yı tek geçerdim. İsmail Usta daha özel ama! Bu bir butik üretim ve Usta mutfakta!  Üstelik minik yatırımlarla, el emeğiyle, mahalle fırını özünde içi evde yapılmış, hamuru Ustanın elinden, özel ve kıymetli bir Pide. O nedenle fena halde alkış! Hakeza yediğimiz en özel peynirden yapılmış peynirlisine de...

Sonraki haftalar farklı pideleri de deniyoruz, mesela pastırmalısını... Bu kez közde pişirilmiş domates ve biberler de konuk oluyor masaya. Pastırma çok özel, 1925'den beri üretip, kendi mekânlarında satan, inşallah yakın bir zamanda yazmayı umduğum, Bafra'daki çok özel ve nadide bir noktadan!

Yine baş döndürücü bir pazar sabahı ve dönsün başınız dedirten bir ustalık.

Bir Sürmeli Köyü Pazarı* dönüşü geleneksel pazar kadromuzla geliyoruz bu kez; Ben, Enn Sevdiğim Kadın, Kız Kardeşim ve Erkek Kardeşim. Onlar için ilk. İkisi de gurme, başarılı, el aldıkları ustalarının başını öne eğdirmeyecek beceride iç hazırlayıcısı ve aynı zamanda uzman pideseverler! Ve ikisinin de -Kız Kardeş bir kaç adım önde olmak üzere- mutfakları beş yıldızlı restoran kıvamında. Çeşit yapıyoruz bu kez masada! Hımmmm... hımmmm... sesleri havada,  çaylar demli, bitti pideler demesem parmakları gitmişti. Fakat ne yazık ki içimizden bir casus çıkıyor, ve kendi kendini ele veriyor: Erkek Kardeşim. Benim de tanıdığım, taze evlenmiş bir arkadaşlarına edince tavsiye, onlar da paylaşınca görüntülerini, bu da yine bir Sürmeli dönüşünde anlık fotoğrafı gösterince bize, sistemin dışına iteleniyor doğal olarak.

Kıymalı yumurtalı açık pideye gelin, gelin ki "Bu nasıl bir yumurta zamanlamasıdır Ustam," deyin. Çıtır ama içi yumuşak kenardan bir parça, yumurtayı usulca patlatmaca, kenardan koparılmış parçaya kıymasından almaca, yumurtaya dokundurmaca ve sonra göğe ermece... Üzerine de misss kokulu çaydan bir yudum.

 

 

 

Derken birgünlerden bir gün İsmail Usta Görele Pidesi öneriyor, özel peynirli üstelik. Kabulümüz! Sunum tabağı muhteşem. Ama daha muhteşem bir durum var ki aslına, geleneksele sadakat! Başka hiç bir yerde yok! Yumurtası son kertede içine kırılmış ve rafadan kalmış. Hamur diğer mekânlar gibi her modele aynı usulden değil, butik üretime yakışır, sanatçı duyarlılığında ve pideye, onun gelenekseline saygıyla ve aslına sadakatle hiç bir yerde rastlanamayacak kadar özel. Tanrım parmaklarımızı korusun!

Sonra birgünlerden bir gün hep gördüğümüz mangalda köfte ızgara ediyor İsmail Usta. Görmüştük ve bir fikir oluşturmuştuk daha önce. Çünkü mekân hafta içinde yörede çalışan işçilerin yemek noktası da aynı zamanda! Menemen yedik de Kuru Fasulye de tatmış mıydık acaba?

Fırında pişmiş tırnak pideler, közlenmiş domates, közlenmiş biberler, yakışır bir soğan salatası ile renkli, miss kokulu hoş bir tabak şeklinde geliyorlar; Usta tarafından yöreden seçilmiş, çekilmiş ya da çektirilmiş kıyma, kıvamında baharatlar ve özenle şekillendirilmiş, yine sanatçı duyarlılığına haiz köfteler öylesine lezzetli ki doğal olarak balık mevzusunu da köpürtüyorlar!

Aslında, şu yazıları yazan kişi, yani şu Buraneros, bu yazıyı bir üçleme olarak planlamıştı: fotoğrafları o kurgu çerçevesinde yerleştirmiş, ilk bölümdeki "Şu masalarda mı?.. hımmmmm gün batarken... hımmmm!..", "Yoksa, o masalarda mı?!!"  cümlelerinin olduğu paragrafı da son bölümle bağlayıp güzel, özel ve hatırlanası bir finalle bitirecekti yazıyı. Bilirim ki kendisi yazarken yaşar... yaşamazsa yazamaz. Ve okurlardan özür dileyerek  karar verdi ki: O son yazı tüm yazılanların etkisinden uzak ve o çok özel ânın saf, gelmiş geçmiş tüm yaşanmışlıklarından azade, gelmiş geçmiş dünyasından tümüyle steril duygularla anlatılmalıydı!

Anlatılacak...

 

Anlatıldı!..



*Sürmeli Köyü

Dışı mı Yakar İçi mi?

 Öncesi

 

 

Biz bir rüyanın içindeyiz, kesin. Dolores de rüyadaki  Almodovar kadınlarından biri sanki. Sanki olmasa, ilk anda henüz gerçek adını öğrenmemişken çıkar mıydı sanıyorsunuz ağzımdan! Çıktı, evet, ilk anda hem de. Henüz o yanımıza varmamışken ve sevinç çığlıkları içinde gıybet yapıyorken biz... Çıktı ve asıl adının üzerine yapışıp kaldı.

Servisi dış masaya yapıyor Dolores, biz mekâna baygın ve  flüt tınısında bir rüzgâr okşarken yanaklarımızı ve ferahlıyorken kolalarımızla, kıyıdaki masaların ardından sesleniyor Deniz: "Nerelerdeydiniz?"  Dalgaların köpüğü ve flüt tınısında yüzlerimizi sıyırıp geçen rüzgârla mutlu, sevinçten ve güzellikler karşısında şaşkın, gezegene hayran, dışarıdan bakınca küçük ama içine girince Doktor Who'nun Tardis'i gibi şaşırtıcı, hem de çok şaşırtıcı mekânın sokağa açılan bahçe kapısının ardındaki masamızdan yanıtlıyoruz: "Kusura bakmayın ve önyargılı ahmaklığımıza verin, lütfen."  

Fakat şaşırtıcı olan, bu saklı mekândan ikimizin de haberdar olmayışı! Bu çok enteresan: Hadi beni geçtim de Enn Sevdiğim Kadın'ın kulağına çalınmamış olması şaşırtıcı, çünkü Üniversite'den ve en yakın arkadaşlarından bir akademisyen ve yine tanıdığı pek çok kişi bu alanda kuşlar üzerine çalışıyor. Yoksa burayı keşfedenler, gelenleri çoğalırsa burayı bozarlar, popüler kılıp başkalarına benzemesine yol açarlar diye dillerine kilit mi vuruyorlar?!!!!

Hımmmm... şeffaf yeşil,  kalın ve kristalimsi halleri ile kolalarımızın servis edildikleri kadehlere, hadi gelin de bayılmayın. Keşif yapmış ve yaptıkları keşiften de büyük tat almış şu şirin ve gizemli mekânda toplu iğne görse bayılacak, gözleri dört dönen, sevinçli ânı zamandan uzak gizemli bir oyuna çeviren çocuk tadında, ve bayıldığımız kadehlerdeki uzaylı kolalarımızı keyfine çıkara çıkara yudumluyoruz.  Sonra içine geçip bayılınası obejeleri tek tek inceliyor, bu yürekten ve kocaman bir sevgiyle ve kelimenin tam anlamıyla ilmek ilmek işlenmiş derme çatma mekânın her bir hücresine sinmiş şefkatin ve karşılıklı sadakatin tüm hücrelerimize usul usul sirayat eden tadını çıkarıp verilen emeğe ve mekân-insan ilişkisinin kalp atışlarındaki miss kokulu sevgiye ortak oluyoruz.

 

45'lik plaklar, eski radyolar, yere serilmiş halı, çanak çömlekler, çiçekler, eski bir pikap, özenle seçilmiş fincanlar, ev tadında ve elbette çeyizlik tabaklar, ama... evet ama, özellikle sandalyeler ve masalar! Burada, bu mekânda farklı zamanlardan taşınmış pek çok hikâye bir arada. Bunu hissediyoruz. İçeriden miss gibi kahve kokusu geliyor, sonra da ev sunumunda bir özenle orta şekerli kahveler... Bu arada kahvaltı verdiklerini öğreniyor, mini mini bakkala bayılıyor, kendi elleri ile yaptıkları ve tıpkı eski zaman evlerindeki gibi neredeyse topraktan fırınlarına söyleyecek söz bulamıyor, bir sonraki gelişlerde de sırasıyla tüm üretimlerinin tadına bakmaya karar veriyoruz.

Ve onunla tanışıyoruz... Çok üzgünüz ki ikimiz de bir türlü adını hatırlayamıyoruz. Kendisi evin oğlu, çok tatlı, çok sıcak kanlı ve konuşkan bir çocuk: İnsan sarrafı. İnsan sarrafı olmasa anlar mıydı bizi ve gelir miydi sanırsınız masamızın dibine ve sonraları, taaa arabayı uzaktan seçtiğinde, kapının önünde kuyruk sallayarak, sevinçle, bir an önce boynumuza atlamak özlemiyle saniye saniye izler miydi, bizi? Öyleseni bir ilişkiydi işte... Çok üzüldük, günlerden bir gün göremeyince ve sorunca elbette; bir araba kazasıyla cennetinden bir başka cennete göçüp gitmesine...
 

 

Mekânın bir de Beyefendisi var ki kendisiyle ilk gittiğimiz gün, o alışverişten döndükten ve öteberileri yerleştirdikten hemen sonra tanıştık. Kapıdan girdiği anda ve bize doğru yaklaşırken belliydi medeniyet gördüğü... Uzun boylu,  filmlerinin unutulmaz oyuncusu, elbette yaş olarak yetişemediğimiz çağların Tarzan'ı, Johnny Weissmüller!  

 

Tanıştırayım: "İsmail Bey!"

Burayı fikir olarak üreten O. Şaşkınlığımızı ve takdirlerimizi beyan ediyoruz. Seviniyor, hevesle ve gururlu bir heyecanla anlatıyor. Ve anlıyoruz ki Gül-İsmail çifti en az birbirlerini sevdikleri kadar seviyorlar burayı. İlginç ve sevimli iki karakter. Almanya'da tanışmışlar ve evlenmişler, çalışma yıllarında bu derme çatma mekânın hemen arkasında ve aynı bahçe içinde biri İsmail Bey'in annesine ait olmak üzere iki güzel ev yapmışlar önce, sonra bir karar vermişler ve arada bir özellikle kışları gidip gelseler de  burayı mesken tutmuşlar. Bir yüreğinin götürdüğü yere git ya da bir nevi emeklilik hikâyesi yani. Ve ne güzel ki aşıklar buraya, bu mekân bebeklikten çıkaramadıkları, hiç büyümeyen çocukları gibi. Hissediyoruz.

 

İleriki günlerden birinde ilk kez gördüğümüz bir genç kız ve bir genç erkek servisimizi yapıyorlar; üniversitelerin tatil dönemi ve belli ki öğrenciler. Sormuyoruz çifte elbette ama dedikodu kapsamında düşünüyoruz: "İkisinin önceki evliliklerinde birer çocukları var." İlk günkü tanışma faslından sonra şirin fırından gelen kokuların ortama yayıldığı bir esnada içimizden çıkan ama biz dışında kimsenin duymadığı bir ses "Haftaya kahvaltıda buradasınız," şeklinde ve keskin, kaçarı olmayan netlikte, komutan edasında ve dikte eder bir tonda  ricada bulunuyor. Hadi gelin de uymayın! 

 

 

Geliyoruz elbette! İçerideki, temizlik kokan örtüleri bayılınası ve sonrasında hep onu tercih edeceğimiz masaya oturuyoruz. Dolores kulağından eksik olmayan gülü ve şık elbisesi ile geliyor ki bu hâl ona çok yakışıyor. 

"Hoş geldiniz."

" Hoş bulduk." 

 

"İki kişilik kahvaltı lütfen."

 

 

Önce karşımızdaki çatıyı tutan tahta direklerden birine çakılan çivilere yukarıdan aşağı doğru asılmış kırkbeşliklere göz atıyoruz ve göbeklerinden anlıyorum ki bazıları  otomobil pikabı görmüşler. Burası bir kafe ama bir küçük müze de sanki. Ve o an bir gün yine çok özel yerlerden Nebiyan Dağına giderken bir köy kahvesinin bir odasında şaşırtıcı bir Müzeyle ve onu düzenleyen kişiyle karşılacağımızdan ve bayılacağımızdansa henüz haberimiz yok. 

Donanıyor masa...

Elbette tereyağı, kaymak, bal, reçel, süt bölgenin; hepsi bir kaç adım ötedeki sıra sıra ama seyrek köy evlerinden. Domatesler, biberler ve salatalıklar bahçeden. Yumurtalarsa bahçede dolaşmakta olan tavuklardan. Şahane bir kahvaltı, ardından kahve keyfi ve o...oooo dedirten bir zaman akışı. Sonrasında göle doğru uzayan gün. Bu arada kahvaltıya gelen köy ekmekleri, gözlemeler, İsmail Usta'dan. Ve elbette miss gibi ev tereyağının içine gömüldüğü çıtır pişmiş Tophaneler...  Tulum peyniri, şahane demlenmiş semaver: Dudak kenarlarından sızan iştaha serenad. 

Bu ilk gününde onca güzel pide yapan yer varken diye düşünerek açılışı Pide ile yapmıyoruz ama bir sonrasında deneyeceğimiz kesin. Fakat beklentimiz yüksek değil. Burası an itibari ile bir atıştırmalık, daha çok da kafe, en çok da kahvaltı noktasıydı biz için, taa ki bugünün sonuna kadar!

Biri pide mi dedi?

Devam yazısı Şölen Haftaları

Ne Güzel Bir Aşktın Seni Anlatabilir mi Sanıyordun

"En çok kimi özlüyorsunuz?" diye, sorsanız. İkimiz de aynı anda ve derinlerimizden fışkıran bir özlem tonunda ve aynı seslerle deriz ki: "Onu!"

Bambaşka bir aşktı aramızdaki. Bunu bilir, bunu söyleriz!

Dilim döner mi anlatmaya bilemiyorum. Ya da kelimelerim yeter mi yaşadığımız kısa ama derin ve elbette unutulmaz ilişkiden aldığımız keyfi. Onu da bilmiyorum!

Öylesine bir sevgiydi işte!

Öylesine dipsiz, öylesine şefkatli, sıcak, sımsıcak, tutkusuz, ama şefkatli! Fakat sanırım ve işin aslı tüm kelimelerin kifayetsiz kaldığı, anlatılamaz ama yaşanan çok mutlu an izlerinin de unutulmadığı ve unutulamayacağı, tüm görkemine rağmen Aşk ile kategorileştirmenin kıymetini tanımlayamayacağı çok, çok ama çok özel zaman yolculuklarından birinde, bilinmez bir gezegende çok güzel ama her türlü sadeliğine rağmen görkemli bir yaşanmışlıktı!

Sanırım içinde bulunduğumuz durumu ancak böyle anlatabilirim...

Aslında Onunla tanışmamız tümüyle tesadüf: En ısısız, en sahipsiz halinden beri bildiğimiz ve sürekli gittiğimiz bir güzergahtaki -saklı- bir rüyayla üstelik de gün ışığında yıllar yıllar sonra karşılaşmak başka hangi kelime ile izah edilebilirdi ki? Çünkü O, hep oradaymış! Çoğu zaman buradan ötesi manasız dediğimiz, "Şu yola sap," diyen adını bir anlığına görüp değer biçtiğim ve hiçten sayıp küçümseyici bir tavırla hatırlanmayacaklar hanesine süpürdüğüm, sahil boyu kentlerde bolca görüldüğünden ve bu yüzden, sırf adı yüzünden ve "Hem de burada ha!" diyerek burun büktüğüm yerdeymiş.

Ve meğerse O da  bir anı beklermiş!

Günlerden birgün, kadim zamanlardan beri takipçisi olduğumuz, yıllarca devlet eli değmemiş, balıkçıların ve avcıların göz nuru(!), değerinin henüz farkına varılamamış yıllarında cümle alem tarafından talan edilmiş yolu üzerindeki tabelalarından birinde görünce Galeriç Ormanları Yürüyüş Yolu  levhasını, merak ediyoruz. Bundaki en önemli etken Belediye'nin önceki yıllarda Çakırlar Korusuna* el atıp, doğal dokusunu hiç bozmadan oluşturduğu ahşap yolların bir benzeri ile karşılaşma umudu ve dolayısıyla bu kez ormanın içini, suların üzerinden dolaşabilme hevesiydi.

Gerçi ahşap yollar varsayımımızın yanılgısıyla yüzleşip, bilmeyenler için bilinir kılmak maksadıyla koyulmuş tabelanın itelemesiyle girip de  eski yol hali ile karşılaşmak şaşırtsa da; el atılmamış yıllarını bilecek kadar eskisi olan bize  dokunulmamışlığı daha bir hoş gelmişti ve muhteşem sakinliğin içindeki küçük çiftlikle yıllar geçirmiş halinin ana yoldan saklı doğallığı, bir yürüyüş yolu için daha cezbediciydi. Galeriç Ormanlarının bittiği noktanın ötesinde ve belediye eskilerinin sahipsizliği yüzünden işgal edilmiş, yıllar yıllar sonra Kıymetli Başkanlar döneminde el atılmış ve sürdürülen hukuk mücadelesi sonunda yıkım hazırlıkları aşamasındaki ve bizi hep rahatsız eden yazlıklardan oluşan ve biz için yok hükmündeki kondu mahalle nedeniyle bir kez daha, uzamadan geri dönmüştük o gün de.

Sonraki günlerden birinde "Ama orada sizin mutlaka görmeniz gereken bir yer var!" diye düşünen iyilik meleklerimizden birinin bilinç altımıza girerek bizi itelemesi sonucundaysa, saygı duyup vardır bunda bir hayır diyerek-yıllar yıllar sonra- ilk kez devam ediyoruz.  İşgal yazlıkları eleştirerek devam ederken uzaktan gördüğümüz ama yanaşınca fark ettiğimiz naylon kaplı ve yıkıntı gibi duran derme çatma yerle karşılaşıncaysa zıp zıp zıplamaya başlıyoruz. Karşılaştığımız şey muhteşem ve onunla tanıştıktan sonra yaşayacaklarımızın güzelliğini ve her gittiğimizde aramızdaki aşkın yüceleceğini, henüz bilmiyoruz!

Denizin kıyısına sıralanmış masalar ve sandalyeler dikkatimizi çekiyor; özenli örtüleri ve masal halleriyle... Bilinçaltımızdaki sahnelerle eşleşip hayaller kurduyorlar  göz göze gelmeyle birlikte. 

Kıyıya dönmekte olan küçük bir balıkçı teknesiyse köpük dalgalarla oynaşta. 

 

Bakışları uzakta yüzleri rüzgarda bir kadın ve iki çocuk denizin kenarında.

Onların, yani balıktan dönmekte olan adamla kıyıdaki kadının gözleri konuşmaya başladı çoktan. 

 Şu tekne, kazasızca kıyıya bir varsa!

O ara iki evi geçiyor, gözlerimizi denizden alıyor ve sola çevirdiğimizde kafalarımızı, iki yolun köşe başında ve yola bahçenin içindeki, rüzgarın naylonlarla engellendiği derme çatmalıkla göz göze geliyoruz. Tam o andaysa zıplama katsayımız ve onunla senkronize olan coşkumuz göğe eriyor. Hep eski ve siyah Türk filmlerinde yaşanacak değil ya bu anlar...  

Park edip önüne, biraz da tereddütle süzülüyoruz içeriye. Bir eşik geçtik şu dünyadan ve burası bir başka alem. Aşk alevleniyor.  Önce oturuyoruz masalardan birine; biraz ilerimizdeki masada, belli ki mahalle sakinlerinden aksaçlı bir hanımefendi ve muhtemel ki torunlar, okeye dönmekte... Bizim aklımızsa bahçedeki masalardan birinde. Koyu siyah saçlarının bir kenarında, kısa sapı kulağının arkasında bir pembe gülle  siyah elbiseli bir hanımefendi çıkıyor, minicik mekânın minicik ve iki odanın mini mini köy bakkalı  tadında olanından. Güleryüzle... 

Hoş bulduk. 

Tanıştırayım: "Dolores!"

"İki kola lütfen." 

 

"Ve iki orta şekerli kahve lütfen." 

 

  Devam yazısı: Dışı mı Yakar İçi mi?


*Çakırlar Korusundan bahis linkteki yazının -Bazen'de "yazarım", arabaşlığından sonra.