Üzeyir’in Emekliliği*

Lütfen biraz sessiz olalım beyler, dedim. Kimin umurunda. Bu kez lütfensiz, beylersiz ve biraz sertçe ve yineledim; sessiz olalım! Bunun üzerine bir duraklama oldu. Kimi; günün koşullarından söz etmemi istiyordu, kimi bana ne günün koşullarından, Süheyla’yı yazmalıyız, diyordu. Bazıları ciddi, bazıları da yeter ciddiyet biraz gülümser olmalı, şu olmalı, bu olmalı derken, Üzeyir’in emekliliğinde karar kıldık. Çünkü bu hepsinden çok önceliği olan bir konuydu.

Masamda, kalemim, kağıdım, kadehim ve “Yeni Rakı” amblemli kar gibi porselen bir tuzluk vardı. İkinci dubleden sonra Üzeyir’in emekliliği üzerine bir öyküye başlayacaktım. Öyle de yaptım. Ve ayrıntılarıyla geçen salı gününü gözümün önüne getirdim.

Birahanenin önüne geldiğimizde, -Üzeyirce kafayı çekmek anlamına- hadi süslenelim, dediler. Bu birahaneyi ilk kez görüyordum. Yanıbaşımdaki bir birahanenin bunca zaman kendini benden nasıl sakladığına şaşırdım. Sesimi yükseltip “jömör de suaf o pre dü la fonten”* dedim. Arkadaş arkadaşın ne bildiğini, ayni zamanda ne bilmediğini de bilir. Üçünün de İngilizceleri iyi fakat Fransızca bilmediklerini bilmez miydim? Çeşmenin yanında susuzluktan öldüğümü söyleyince, bir bravo’dur gitti. Meğer bu dize, böylesi özel bir günde, bu birahanenin önünde söylenmek üzere içmeye kıyılmayan, kıymetli bir şarap gibi kırk yıldır gizlenir, gizlendikçe güzelleşir dururmuş belleğimde. Böylece, içeri bir dublenin alkolü kanımıza karışmışçasına girdik. Daha yerlerimize yerleşmeden, ayakta bir süre kol saatine bakadurdu ve “Tamam” deyip kravatını çözdüğü gibi özenle katlayıp cebine koyduktan sonra, “İşte bitiii…şimdi tamamen emekliyim” dedi. Üçümüz de kadehlerimizi Üzeyir’in biz emeklilerin arasına “hoşgelişi”ne; yaşlanmış, kahverengi lekeler bürümüş ellerimiz ve neşeli ama titreyen parmaklarımızla kaldırdık. Süslendikçe hüznün üstünü bir güzel örtüp neşelendik.

Günün birinde yazdığım öykünün bir yerine yine Üzeyir’i getirip sıkıştırmıştım. O gün öyküde sıkışıp kalan Üzeyir’in isyanı üzerine hiçbir öyküme sokmayacağım diye söz vermiştim kendime. Üzeyir de Üzeyir değildi aslen. Aslen Zonguldaklıydı sanırım ve ona bu adı Şişman, Şişman’a da Şişman adını Üzeyir takmıştı. Birbirlerinin isim babalarıydılar yani. Şişman öldükten sonra bir tek ben Üzeyir diyordum. O da sadece öykülerimin zora düştüğüm yerlerinde. Bugün belki son kez yazacağım ve Üzeyir yazılarımdan da emekli olacak.

Bu arada Şişmanı da anmamak olmazdı. Yaşamı boyunca emekli olarak yaşamış ve yaşamdan da ilk o emekli olmuştu. Yaşasın arkadaşlık, dedik ve onu da andık.

Birahanenin sahibi gence, üzeri “Yeni rakı” amblemli tuzluğu gösterip, şundan bir tane verebilir misiniz, dedim. Biraz sonra bir peçeteye sarmış getirdi. Senin yaşındayken istemez, aşırırdım, dedim. Güldü…

Şimdi tuzluğa bakıp gülümsüyorum. Tuzluğa da gülümsenir, hatta konuşulur; günün anısı olarak gerçekten yakışıyorsun bu akşamki soframa, dedim…
Ataköy, 25 Nisan 2010, 23.00. (akşamı kafayı çekerken.)

Ben bunu hep yaparım; yazımın sonuna tarih atar, saatime bakar -şimdi yaptığım gibi- 23.30’sa, 23.30, parantez içine de ortamı yazdıktan sonra noktayı koyar ya gerinir ya da bir duble daha atarım.

Ekmel Denizer

*“Je meurs de soif au pres de la fontaine”. Eyuboğlu, Sabahattin, “Şiirle Fransızca” Çan Yayınları, 1964.

*Gerçek bir öyküdür.