Masumiyet ya da Özel İlişki

Başlangıçta yadırgadığım ve suçu tümüyle çevirmene attığım bu kitap, ilerleyen her sayfada beni kendine hayran bırakmayı başardı. İlk kez okuduğum bir yazarın kitabı olması dolayısıyla ilk sayfalarda  bir sorun yaşasam da bunun peş peşe etkileyici kitaplar okumayla açığa çıkan, bir sonraki yazarın üslubuna alışma ile ilgili, şahsıma ait bir mesele olduğunu ve başarılı Çevirmen Roza Hakmen'e - ukalaca- bir haksızlık yaptığımı, henüz 20. sayfaya gelmeden kabul ettim. Daha doğrusu bunu bana kabul ettiren dinamik kurgusu ve akıcılığı ile kitap oldu.

İçinde şarap olan piknik sepetleri, kareli yer örtüleri, peynir başta olmak üzere üzüm ve benzeri hafif yiyeceklerle, o sepetin içine atılmış şiir kitaplarına eşlik eden rüzgarların altında, şırıltılı dere kenarlarında, göl kıyılarında her türlü... mitolojik ya da arkeolojik kitapları ise kaya mezarlarında  okumak gibi sapkınlıkları olan ben bu kitabın bir yolculuk esnasında (tren tercih edilendir) ya da bir kadeh konyak ve kahve ile bir otelin lobi barının en loş ve sakin saatinde okunmasının güzel olacağı gibi bir duyguya da eriştim.

Kitabın merakla ve kolay okunurluğunun yanı sıra ilginç olduğunun altını bir kez daha çizmeliyim; özellikle yazarın ana temanın üzerine yerleştirdiği ilişkinin ruh hallerini, kadın ve erkeğin bir arada oldukları anları ve hatta ilişkinin evreleri üzerine ana karakterin iç seslerini  yansıtma biçimi enfes. Bir adım ötesinde ise pornografik sayılabilecek anları bile öylesine sıcaklaştırıp, normalleştirerek kısa ve net cümlelerle o kadar şık anlatıyor ki yazar, kendisine şapka çıkarmamak mümkün değil.

Masumiyet ya da Özel İlişki iki yönlü de bir kitap ve okuyucu nereden bakar, nereyi öne çıkarırsa sanki ana tema da o. Yazar Ian McEwan soğuk savaş döneminde Berlin'de bir karşı dinleme eylemi için örgütlenmiş müttefiklerin bu gizli faaliyet için verdikleri çabayı ana tema olarak kullanıp üzerine -iki farklı ülkeden- bir kadın ve bir erkek arasında gelişen ilginç bir hikâyeyi  inşa ederken, süreci yan hikâyelerle de besliyor. Daha önce de söz etmeye çalıştığım gibi iki tema üzerinde sağladığı denge ile ana temayı seçme hakkını okuyucuya bırakıyor. Belki de bu paralel kurgu kitaptan daha çok zevk almanıza olanak sağlıyor. Çünkü bu iki temadan daha az ilginizi çekeni ikincil yapıp, diğerini öne çıkarmak tümüyle size kalıyor.

Anlatım dilinin ve gerilimin müthiş olduğunun altını çizmekten bıkmayacağım kitaptan aldığım lezzeti -sevdiğim kitaplar listemdeki yeri asla ilk 50'nin altına düşmeyecek- Doğunun Limanları'na benzettim ben. Benzerlerine çok rastladığımız bir finali olsa da derin cümleleri olan, film tadında, hatta bir psikolojik-gerilim filmi için biçilmiş kaftan olduğunu düşündüğüm Masumiyet ya da Özel İlişki'nin sonundaki mektup ise kitaba kattığı dramatik tat ile insana "Kitabı bitirdim ama sonundaki mektup da beni bitirdi." cümlesini kurdurtuyor.

Masumiyet ya da Özel İlişki; psikolojik gerilim, aksiyon ve aşk içeren bir filmi izlercesine ve gerçek bir hikâyeye dayalı sıkı bir kitap okumak istiyorum diyenlere şiddetle tavsiye olunur..