Bu kez endişem son trene yetişememek; film haftası başladığından beri zaman konusunda bir tereddütüm var. Üstelik kurumların çalışma saatleri göz önüne alınarak hoş da bir düzenleme yapılmış; çalışma günlerinde 18:30 ve 20:30 olmak üzere iki, hafta sonları için de 16:30 ilavesi ile birlikte üç seans var.
İlk gün sondaki filmi trene yetişemem düşüncesiyle bırakmış, sonrasında pişman olmakla birlikte üzülmüştüm de... Durumu filmlerle birlikte çok renkli ve keyifli bir telefon konuşması esnasında anlattığımda, filmin bitiş saati itibariyle trene rahatlıkla yetişebileceğimi anlıyorum. Aslında sinemadan eve kadar yürüyebilirim de...
Ve bu akşam için kararlıyım!
Günün ilk filmine ucu ucuna yetişiyorum, çünkü evde oyalanıyorum. Karnım aç ve izleyeceğim üç film var. Film araları da çok kısa, o halde AVM'deki Migros'a hücum, nevaleler sırt çantasına. İlk ürünü, ödemeyi yapmanın ardından ve Migros'dan çıkar çıkmaz tıkınmaya başlıyor ve hızlı adımlarla yürüyen merdivenlere ulaşıyor, her katta aktarmalar yaparak, bir sonrakine hızlı adımlarla vararak en üste, sinema katına ayak basıyorum. Bu süreçte ancak bir böreği götürebiliyorum, ikincinin de üçte birini... Artık salondayım, D-6'ya konuşlanıyorum.
Ve ilk film başlıyor.
Oskar & Lilli güzel film ancak bana bir festival filmi tadı vermiyor. Yine de öyle hissetme modumu devreye alıyorum. Yanlış anlaşılmak da istemem, filmi seviyorum; küçük oyuncuların performansını alkışlıyor, kendilerini sevimli de buluyorum. Ama evde bir nine var ki içinde bulunduğu hastalıklı duruma ve yaşına rağmen klas bir kadın olduğunu göze sokuyor ve muhteşem çılgınlıkları yaramaz çocuk tadında. Çok satan bir roman uyarlaması olduğu konusunda bilgim de var ve kitabı okumamış olmam izlemem noktasında film lehine bir avantaj; çünkü Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği'nin dışında suyunu sıksam kitabını okuduğum 5 roman uyarlaması film sayamam. Başarılı bir uyarlama olduğunu bana hissettiren filmi günün sonunda, ikircikli bir hâl içinde olsam da, Avrupa Filmleri Haftası'na yakıştırıyorum ve ikinci film öncesi verilen temizlik arasında da sırt çantama el atıp açlığımı pek güzel yatıştırıyorum.
Oynayacak filmse -daha başlamadan- coğrafyası ve geçtiği kadim dönem itibariyle beni benden almış durumda!
Hayallerim büyük ve yere basıyor. Beni bana mahcup etmeyeceklerinden adım kadar eminim ve diğer Baltık ülkeleri gibi onun da hayranıyım. Afişi görene kadar da filmden haberim olmadığı gibi içerik konusunda da tam takırım.
Fikren böyleyim ama kendime yakın insanlarda olduğu gibi eşyalara, kitaplara, filmlere karşı da tavrım her zaman net. O nedenle de bana herhangi bir konuda danışıldığında ne ile karşılacaklarını bilir ve göze alır sevdiklerim.
Filmse benden bir şekilde haberdardı, açılış sahnesiyle birlikte beni salonda aradı, buldu ve göz göze geldik. O ilk bakışmayla da bütün geriliminden sıyrıldığını ve rahatladığını hissettim.
Sonrası çorap söküğü gibi bir neşeydi.
Bir eczacı genç adam. Usta çırak ilişkisini tatmış, yakışıklı. Ve eczacılığın yanı sıra da şerif yardımcısı. Muhtemelen siz de şerif tanımlamasının zaman, mekân ve geçtiği çağ itibariyle bu filmde işi ne diye düşüneceksiniz. Bir çeviri hatası mıydı bilemedim; süreç içinde de benimsedim. Sanırım bu arada bir polisiye olduğunu da açık ettim.
Mekânlara bayılıyorum. Görüntü yönetimi muhteşem. Filmin her ânına -kıyafetler dahil- hakim olan renkler, tonları, binalar, evler, geniş açılı çekimler, ışık dahil her şey bayılınacak derecede güzeldi ki şüpheye de düştüm.
Gördüğüm alanların tamamı gerçek miydi?
Yoksa bir takım teknik hileler mi kullanılmıştı diye derinlemesine inceledim ama anlayamadım. O kadar dahildim ki filme... ve aldığım keyif o kadar zirveydi ki bahsettiğim şeylerin hiç biri süreç boyunca umurum bile olmadı. Ama tüm bunlar fena bir şeye sebep oldu: o ülkede olma isteği.
Elbette bu filmde aşk olmalıydı; vardı ve pek hoştu. İçimdeki ukala "Ama bunlardan daha önce gördük, masal ve öykü kitaplarında okuduk," diye baş kaldırsa da onu iki kelâmla gömdüm.
Eski Estonya'yı da çok sevdim. Kadınları ne güzel dedim mi emin değilim, ama demiş olabilirim!
İlk kez bir filmini izlediğim Elmo Nüganen'in tarzını ve oyuncu yönetimi ile birlikte kullandığı kamera açılarını, özellikle filmin ışığını ve renklerini, çok çok beğendim. Ve akabinde de coğrafyadan çok uzaklaşmayarak üçüncü film için ânılarımdaki yeri çok özel penfriend'im Anne nedeniyle kıymeti çok çok fazla Finlandiya'ya doğru yola çıkıyorum. Aradan sonra ve film başlamadan önce varıyorum.
Yarının (yani bugünün) biletlerini almalıyım.
"18:30 için D.2, 20:30 için D-6 lütfen."
Mevsim kış. Salon serin. Dışarıda yaz. Konu seçkideki bir kaç filmle benzer; göçmenler ve ilticacılar meselesi. Sanıyorum Avrupa Filmleri Haftası gösterimlerinin temel amacı bu. Gaye bir farkındalık yaratmak mı yoksa bakın biz ne kadar iyi insanlarız göndermesi mi, pek anlayamadım ama duruma yine de razıyım.
Bir baba kız, İran'dan uzamışlar. Yolları bir şekilde Finli abla ile kesişiyor; bir rastlaşma. Finli abilerin yabancı ile ilişkileri başlangıçta soğuk olsa da sonrasında anlayışlı ve iyi kalbi. Bu arada senaryo bu iki kitleyi birbirine yaklaştırıyor. Bir de sauna keyfi yapıyorlar. Aslında ilk filmde de koruyucu anneler var, çocuklar için evlerindeki adamı kapıya koyacak kadar iyiler.
O filmlere dönmüşken, en üsteki filmin final bölümünün çok şahane olduğunun altını da çizeyim.
Tekrar Finlandiya'ya dönersek, valla hayatları bizden fakir, bir iş bulup da çalışmazlarsa eyvah. Ama kadınlarının özellikle, -bazı- başka ülke erkeklerine karşı ilgili, tanıyıp güvendiklerinde de nasıl tutkulu olduklarının altını çizebilirim. Hatta şahidim bizzat film bile olabilir.
Bu ne şimdi denebilme olasılığı olan Aurora'yı ben beğendim; genç kadının ruh halini sevdim ve anladım; ama her odun bünye böyle bir karakteri benimseyip taşır mı emin değilim. Yönetmenin ve senaryonun oluşturduğu ve bende bile kaygı ve heyecan yaratan finali çok çok beğendim: Resmen içimizi önce yakıp sonra tongaya bastırdılar.
Sonuç itibariyle güzel bir sinema akşamı daha kattım bünyeme. Tren taymingimse süperdi, sanki randevulaşmıştık, uzun düzlüğü yürüyüp sola dönüp de istasyonu gördüğümde o yanaşmakta ve durmak üzereydi, kartımı okuttum, turnikeden geçtim ve ilk kapıdan bindim; o hareket ettiğinde ben hiç zaman kaybetmemiş oldum. Üstelik bir genç ondan uzakta olmama rağmen beni fark etmediği için özür dileyerek yerini vermek istedi; dedim emekçi genç sen yorgunsun benim yolum yakın, çok teşekkür ederim. O ısrarcı oldu ve belki kırılır diye kabul edip oturdum. İnerken de -bu zamanda az bulunur- tavrı nedeniyle teşekkür ettim.
Akşam sinemadayım. Yarın görüşmek üzere...
