Değinmeler-2

"Dokuz ölümün sorumlusu sadece İsrail mi?" diye soruyorum kendime ve hemen yanıtı yapıştırıyorum suratımın orta yerine... Aslında ne kadar basittir mantık, öyle dön dolaş sorgulamalara gerek yoktur çoğu zaman. Bakarsanız, görürsünüz. Önemli olan baktığınız yerdir.

Hangimiz çocuğumuzu riskini apaçık bildiğimiz bir yere yollarız ki?

Mesela, Güneydoğu'ya ya da diyelim daha uzağa, şu anki kargaşa nedeniyle ilk aklıma gelen Tayland gibi risk olan bir bölgeye gezmek için bile gitmek istese çocuğumuz, git der miyiz?

Belki bağrımıza taş basar, onun henüz öngöremediği risklerin korkusunu içimize gömer, genç heyecanlarına saygı duyarak ve kaygılarımızı açıklayarak git, gez deriz. Belki ama!

Olumsuz fakat öngörebildiğimiz sonuçla karşılaştığımızda da keşkelerimizle döveriz kendimizi... Sorumluluk altında ezilirken, bazılarımız suçu ötelere, başka nedenlere de atabiliriz. Ama en çok kendimizi suçlar, neden herşeye rağmen engel olmadığımıza, olamadığımıza yanarız.

Mesela itin kopuğun, tavuk keser gibi adam kestiği sokaklara gitmesine izin verir miyiz yavrularımızın? Mesela Mavi Marmara'nın gitmesine göz yumanlar, ondan siyasi bir medet umanlar, o gemiye kendi çocuklarını koyarlar mıydı?

O gemide olanların pekçoğunun en safiyane niyetlerle orada olduğuna yürekten inanıyorum. Bu yardımı örgütleyenlerin ideolojik yakınlıklarını da anlayışla karşılıyorum. Ama o gemiye çocukları alabilen insanların, buna izin verenlerin zihniyetlerini anlamakta zorluk çekiyorum. Çocuklarını yanlarında götürmeyi göze alan anne babalara da, acilen bir psikiyatriste gitmelerini öneriyorum. Çünkü ortaya çıkan sonuç, yeryüzünde yaşayan hiç kimse için sürpriz değildir.

Yıllar önce İtalyan futbol takımı Juventus, Türkiye'deki terör olaylarını gerekçe göstererek ülkemize gelmek istememiş, İtalyan hükümeti sahip çıkmış, güvenlik konusunda verdiğimiz onca güvenceden sonra pek de nazlanarak gelmişlerdi. O gün, onları korumak adına İstanbul felç olmuş, adeta kuş uçurtulmamıştı. Üstelik de devletimizin gelmeyin diyen bir tavrı yoktu, sınıra da asker yığmamıştı.

Bu karışık dünyada, ne zaman dünyanın bir yerinde gerilim ya da çatışmalar patlak verse, sıklıkla duyduğumuz cümlelerden biri şudur: "Falan falan ülke, vatandaşlarına oraya gitmeyin," uyarısı yaptı.

İsrail'in tutumu bilinmedik bir şey midir ve ilk midir? Her türlü arızasına rağmen dürüst davranmış, tavrını açıkça ortaya koyup gereken uyarıları yapmıştır. Elbetteki tüm bunlar, yaptığının haklılığını göstermez. Ama bizim yönetenlerimizin ve şu an İsrail'i kınamakla meşgul olan diğer ülke yöneticilerinin vatandaşlarımızı ve diğer insanları bile bile ateşe atmaya hakkı var mıdır?

O insanların kalpten çabalarını öne sürüp, onlar üzerinden siyasi bir sonuç beklemenin; sokak arası çocuk kavgalarındaki bazı uyanıkların kendilerini saklayıp, birilerini doldurup öne sürerek sonuç alma, onlar üzerinden birilerine haddini bildirme tavrından bir farkı var mıdır? Bu delikanlıca bir duruş mudur?

Kendi ülkemizde, taleplerini duyurmak için alanlara çıkıp miting yapmaya çabalayanlara karşı hiç hoşgörü göstermeksizin orantısız güç kullanabilen yöneticilerin, en çok farkında olması ve hatta öngörmesi gereken bir durum değil midir yaşananlar?

Bu bile bile ladestir.

Bu kafilenin gitmesine göz yumanlar, en azından onları korumayıp yalnız bırakanlar da, İsrail kadar suçlu değil midir?

Pardon! Bu ülkede; alma sorumluluğu üstüne, at suçu ötekine kurtul, hatta bas bas bağır siyasetinin adı, yiğitlikti. Unutmuşum.


Görsel: deviantArt

Salakça Bir Mutluluk

Daha hayat yolunun çok başındayım, fazla birşey görüp geçirmiş sayılmam...

Ülkenin içinden geçtiği birçok kırılma noktasına, ne bileyim darbelere falan naklen şahitlik etmedim. En basitinden, daha ilk oyumu bile geçen yıl belediye seçimlerinde kullandım.

Politikaya şöyle bir baktığımda, okuduğum bölümün, o bölümün derslerinde her gün gördüğüm konuların ve o konularda sıkça yer alan, genelgeçer bir kuralın kafama çaktığı bir söz var. En kötüsü de siyaset denen mekanizma, neredeyse her şartta, göz göre göre, arsız bir meşruluk içinde bu söze göre işliyor! Yunan filozof Thucydides'e ait:

Güçlüler yapacaklarını yaparlar, zayıflar buna katlanmak zorundadırlar..

Hayatın gözüme hala flu gözüktüğü yıllarda, 2002 seçimlerinde, içgüdüsel bir çocuklukla gidip şu anki iktidar partisinin bayraklarını, posterlerini sokaktaki duvarlardan sökmüştüm. Neyin ne olduğunu, onların iktidara gelmesinin iyi bir şey olup olmadığını, hatta iktidarın bile ne demek olduğunu bilmediğim halde... Ailemin siyaset konusunda hiçbir şekilde partizan bir tutumu olmadığı; politika akşamları yemek masamızda, az bulunan pahalı bir yiyecek gibi çok az konuşlandığı halde..

O günden bu güne çok şey değişti biliyorum. Bayraklarını, posterlerini indirdiğim adamlar iyi işler de yaptılar, kötü işlerde... Bu süre zarfında yavaş yavaş netleşmeye başlayan hayat görüşüm ve yaşam tarzım, onların fikirleriyle genellikle çelişti. Yine de alternatif olmadığından, mevcut düzene tahammül ettim. İstediklerimi tam olarak alamasam da, kendi yaşam alanımın sınırlarını mümkün olduğunca politikadan uzak tutarak, kendimi hayatın başka taraflarına vererek mevcut durumu kafaya takmamaya çalıştım.

Ancak yine de ne olursa olsun, o adamların yaptıkları iyi işlerin de kötü işlerin de hakkını layıkıyla verecek; gerekirse destekleyecek, gerekirse yol gösterici biçimde eleştirecek bir muhalefet hiç görmedim ben. Sürekli kavga-gürültü, bel altı vurmalar, bu sırada bir köşede çözüm bekleyen onca sorun...

Doğal olarak o adamlar güçlendiler. Katlanan zayıfların yanında olmaya gerek duymadılar, yapacaklarını yapan güçlülerden oldular.

Bugün ilk kez, ezilen zayıfların yanında olabilecek bir adam görüyorum. Anlam veremediğim bir şekilde her söylediğine koşulsuzca destek veriyorum, yüzümü kontrolüm dışında salakça bir mutluluk kaplıyor.

Çünkü bu adam, hayatımda bir siyasetçiden ilk defa duyduğum bazı sözler söylüyor. Rahatlıkla: "Ailem benim politikayla uğraşmamı istemiyordu, evden çıkarken eşime aday olacağım dedim, yüzünü astı" diyebiliyor! Bunu yaparken de sizi samimi ve dürüst olduğuna, onun hakkında ne kadar fesat düşünmeye çalışırsanız çalışın yine de inandırıyor. Hatta o kadar inandırıcı ki, "aman, n'olacak; varsın söylediklerini yapmasın" diyecek kadar içinizde ironik bir güven oluşturuyor!

Kılıçdaroğlu babamın oğlu değil... Peki neden televizyonda onun her konuşmasını merakla ve istekle dinliyorum?

Neden son bir haftadır siyaset gündemini bu kadar hevesle takip eder oldum?

Ve neden, bu adam benim bakkalım olsa gidip alışverişimi hep ondan yaparmışım gibi hissediyorum?

Bazı şeyler için yolun daha çok başında olunduğunun, tüm ters tepme ve hevesin kursakta kalma ihtimallerinin, bu konulardaki tecrübesizliğimin farkındayım.

Ancak hem kendi yaşamımın, hem de ülkemin önemli bir eşikte olduğunun da...

Ve birilerinin paçasının tutuştuğunun da!...

Sanırım ilk defa, bir şeylere naklen tanıklık ediyorum...

.

Kriminal Bilirkişi!

Bir kaç yıl önce, Anıtkabir ve Kocatepe cami aynı fotoğrafta üst üste resmedilmişti. Birileri bunu, özellikle böyle montajlandığını söyleyerek ve mevcut iktidara çakarak haberleştirmişti. Anlı şanlı kanallarda biraz da toplumu kaşımak maksatlı haberleri yapılmış ve özellikle de kasıta parmak basılmıştı. Pek de laik bir abimiz, bunu öne çıkararak o günkü iktidarı ve elbette Türkiye'nin getirilmek istendiği noktayı gözümüze gözümüze sokarak; Kocatepe Camisi ile Anıtkabir arasındaki mesafeyi de bir veri olarak tartışma alanına sürüp, fotoğrafın gerçekten -kasıtlı olarak- montajlandığına olan inancıyla fazlaca iddialaşmıştı. Ben de zoom denen bir şeyin var olduğunu dolayısıyla böyle bir fotoğraf çekmenin mümkün olduğunu söylemiş, o fotoğrafın da Gaziosmanpaşa taraflarında yüksek bir binanın üzerinden çekilmiş olabileceğine vurgu yapmış, fotoğrafın gerçek olduğunun altını çizmiştim. Sonuçta o tartışmaların üzerinden iki gün geçmeden anlaşıldı ki fotoğraf doğru, montaj olduğu iddiasını ortaya atanlar yanlışmış! Üstelik de bir fotoğraf sanatçısının son derece masumane bir çalışmasıymış. Ama haber yaratmayı seven habercilerimiz fotoğrafın üzerine atlayıp, toplumdaki hassasiyetleri de göz önüne alarak en çakmasından, satacak haberi yapmışlar.

Şimdi... Şu malum kasetin montaj olduğu konusuna gelirsek... Bu kasetin montaj olduğunu, az buçuk kamera kullanmış, kayıtlarını amatörce montajlamış biri olarak ben de söyledim.

Amma! Bu şöyle bir montaj: Görüntüleri elde eden her kimse oturmuş bir senaryo yazmış; onu burada anlatmayayım şimdi... Ve iki ya da üç farklı yerdeki çekimleri alıp senaryosuna göre kurgulayarak montajlamış. Evet, birileri çıkıp da "bu kaset montaj" dediklerinde doğru söylüyorlar. Ama " görüntüdekilerden biri 'o' şahıs değil" dediklerinde gündemi saptırıyorlar. Yani yaşanmış olayın doğruluğunun kabulü ayan beyan ortadayken, inkar edilmemişken, ilişki üzerine tek bir kelam edilmeden sürekli komploya vurgu yapılmışken, şu alengirli ve havalı isime sahip uluslararası kuruluşun raporunu kurultayın hemen önünde ortaya atmanın maksadı da, malum kişiye bakınca gayet iyi anlaşılıyor. Keşke kendi sesinden tv lerde yayınlanan "Adam Olmak" şiirinin yalanla ilgili dizelerinin altını çizdiği kadar, içselleştirmiş de olsaymış... Çünkü bir yalanın peşine takılıp gitmek hergün biraz daha ölmek demek... O da yavaş yavaş ölüyor.

Ve en büyük muhaliflerinden biri olarak, saptığı yollara ve sığındığı noktalara bakarak olacakları görüyor ve üzülüyorum. Oysa daha önceki yazımdaki gibi; hiç oraya buraya sapma gereği duymadan, yaşadıklarını kabul edip savunarak konuşsaydı da, üzülene kadar saygı duysaydık kendisine...

Ve bir rüzgar yakalanmışken gölge etmekten vazgeçse de onu güzel ansak, hiç değilse bundan sonrasında... Keşke!

Görülen Lüzum Üzerine!

Çerçeve içindeki metni 2005 yılında uzunca bir mektubun içinde yazmıştım. Sonra ondan bir blog yazısı yapmıştım, geçen yıl... Yazıda kastettiğim, bütün görevlerinin dışındaki yalın bir insandı. Sadece yaşamındakilere karşı sorumlulukları olan bir insan... Yani yığınların gücünü arkasına alarak, onların umudu olarak bir takım makamlara gelmiş insan değil; kendi mahreminden sadece kendisi sorumlu, yanlışlarının verdiği zararlar sadece çevresi, ailesi ve kendisiyle sınırlı bir insan.

Kopan gürültüye baktığımda gördüğüm iki yüzlülüğe, kıvırtmaya, ahlaka dönük olarak; çok sert cümleler içeren bir yazı yazmayı düşünmüştüm. Sonra, " Aynı olay rakibiniz biri tarafından yaşanmış olsaydı, tutumunuz ve dillerinizden dökülenler ne olurdu? diye sormak geldi içimden, herkese... Yaşananın gerçek olduğunun altını çizerek.

Kendimizle ilgili yaşadıklarımıza, üzüntülerimize, yıkıntılarımıza ya da aldığımız kararlara yarattığımız gerekçeler: Kendi haklılıklarımızdan baktığımızda çoğu zaman bize doğru gelse de, bu kararları almamıza neden olan bilgiler, sonuçta kendi benliğimizin oluşturduğu duygularla yorumlanacağı için, onları çoğu zaman işimize geldiği gibi, ya da kendi haklılığımızı görmek istediğimiz pencerelerden bakarak, kendimize uygun elbiseleri yaratıp giye(bilir)iz. Bunların arkasındaki (doğru!) gerçek, bizim zannettiğimizden ve aslında bilip de görmek istemediğimizden çok farklı olabilir. Her zaman ve de çoğunlukla, yarattığımız gerçekliklerimizi onaylatacağımız, ruhumuzu sevip-okşayıp rahatlatacak bir insan kitlesini bulabiliriz. Aslında, çoğu zaman konuşmak için onları biz seçeriz. Bu hâl; bireysel olarak bizi tatmin edebilir ve bir rahatlama, lehimize bir kazanım sağla(yabili)r. Çünkü onaylanma duygusu bazen, (doğru) gerçeklerden daha değerli olabilir ve bu sonuca ulaşabilirlik kolaydır. Zor olan; doğruyla kendi yarattığımız gerçekliklerimiz arasında çelişkiler yaşarken (doğru) gerçekle yüzleşebilmektir. Yaşananları bir durum kabul edip, kendimizin de hatalı ve yanlış olabileceği tarafından bakabilmektir. Bütün olasılıkları didik didik edebilmektir. Konuşmaktır. Görüş ayrılıklarını, farklılıkları, bakış açılarının yaşanmışlıklarla doğru orantılı olarak değişiklikler gösterebileceğinin doğallığını kabul etmek, onlara saygı duymak, sessiz kalabilmeyi becerip, uygarca bir çözüm üretilemiyorsa kırıp dökmeden yolları ayırabilmek ya da çözümlere ulaşabilmektir. Karşıdakilerin de kendince doğruları, duyguları, sevgileri olan; en azından kanlı canlı insanlar olduğu gerçeğine saygı duyarak.

İlk günden itibaren, "en azından bu kez" diye beklemiştim. Bu kez gerçekten ötesinin hesabını yapmadan, çıkar ve adam gibi, onurlu bir insan gibi konuşur diye ummuştum. Bu güne kadar belagatine güvenip eğip büktüğü kelimelerle yıllarca oyaladığı, kandırdığı; sığınacak bir yer arayan, rejimin değişeceği algısı sürekli kafalarına çakılan, bu temel korkularla sürekli diken üstünde tutulan, yıllarca tüm saflıklarıyla ona inanmış insan kitlesinden özür diler; olayın iki yanındaki iki kadını savunur, onlara ve yaşadıklarına sahip çıkar, yayın ahlaksızlığını kullananların, mahremiyet üzerinden vuranların çirkinliğinin arkasına hiç saklanmadan, akıldışı suikast iddialarını hiç malzeme yapmadan, hayatının en delikanlı konuşmasını yaparak tarihte hiç değilse son hareketiyle olumlu bir yer tutma akılcılığını gösterir sanmıştım. Ama o, üzerinde oluşturduğum yargıların gereğini yaptı.

Kendi kariyer planlaması; ağzından dökülen her sözcükten buram buram anlaşılıyordu. Zaten tüm siyasi hayatı boyunca; ne yoksullar, ne gençler, ne işçiler, ne kadınlar, ne çocuklar, ne kimsesi onun derdi olmamıştı ki... Varsa yoksa kendisiydi. O bir yavuz hırsızdı. İki yüzlüydü. Yok ettiği rakiplerine uyguladığı metodlar, son kongrede rakibi olan kişiye eşinin ve çocuklarının yanında yaptığı kongre konuşması, yeteri kadar pornografik çirkinlikler taşımıyor muydu? Kendi burnunun ucundan ötesini görmeyen, umursamayan bir ahlakın temcilcisi olarak; o partiden umut bekleyen, varları yokları o parti olan insanların duygularını sürekli iğfal etmemiş miydi? Bari adam gibi, yiğitçe, inandırıcı, apaçık ve son kez bir konuşma yapsa da hayatımda ilk kez opsiyonsuzca, şerh koymaksızın alkışlasaydım kendini... Zaten yoktu, yok hali de ufalıp yok oldu. Onurmuş... Hıh!

Pensilvanyalıyla ona F tipi mutluluklar dilerim, çarşaf açılımından sonraki pratik çözümü başarıya ulaşır ve onların desteğiyle ve okey arkadaşlarıyla saltanatını devam ettirir umarım. Ben partinin adı ve tüzel kişiliği için üzülüyorum, o adam benim eğlencemdi ve hiç yanıltmadı beni.

İstifayı gerektiren bir şey yaşandıysa, "olayın açığa çıkmasına gerek var mıdır, ahlaklı ve 'dürüst' bir insan için?" diye, hala savunanlara ve onu parlatmaya çalışanlara sorası geliyor insanın!

Ben, bu kadarını beklememiş ve tahmin edememiş olsam da, genel tavrına hiç şaşırmadım. Üstelik çok da güzel bir esprim var -onu kastetmediğim halde- bir yanlış yoruma sebep olup da kadını incitmemek adına es geçiyorum.


Görsel: La Loba

Güzel Şeyler de Oluyor!

Ulusal medyanın; olayların önü arkası ve bütününe bakmaksızın, olayın tüm aşamalarını haberleştirmeksizin, sadece toplumda infiale sebep olacak noktaları öne çıkararak; zaten sorgulamak gibi bir niyeti olmayan, işin aslını merak etmeyen, kendi düz ve ideolojik saplantılarıyla bu türden haberlerin üzerine atlayan, sapla samanı birbirine karıştıran insanlara zemin hazırlama haline oldum olası isyankarımdır.

Haberi de; tıpkı tüketim ekonomisinin herhangi bir ürünün pazarlamasında öne çıkardığı ve genel insan algısını hesap ederek reklamladığı türden bir meta haline getirmelerinin, toplumsal hassasiyetlerin tahribatına ne ölçüde katkı verdiğini ve yanlış bilinçlenmelere yol açarak yangınları körüklediğini gözlemlerim hep.

Bu tavır yüzünden toplumda gerilim artar, insanlar bir takım kamplara ayrılır. Zaten düşünce tembelli olduğumuzdan; belgeye ya da somut verilere dayalı kanaatlerden ziyade, söylentilere dayalı kanaatler oluşturan bir yapımız da olduğu için; her olay aynı kefeye koyulur ve söylenti edebiyatının çok bilmiş dillerinden hareketle olaylar çoğaltılır, algılar kirletilir. Her seferinde de olaya sebep olan kimlik üzerinden, aynı kimliği ya da aidiyetleri taşıyan insanlara topyekün bir tavır takınılır. Bir grup kendini bilmez yüreksiz de ortaya çıkar, hiç bir suçu olmayan savunmasız insanlara saldırır, onları hedefe koyar, bu çirkin ve serseri eylemselliğini de yiğitlik sanır.

Şu beş altı gün içinde iki şehit cenazesine tanık oldu bu şehir... Onbinlerce insan uğurladı cenazeleri... Şehirin değişik yerlerinde yolum bu insan kalabalıklarıyla kesiştiğinde farkettiğim şey şuydu: Samimiyet. Öğrenciler, işçiler, yaşlılar, gençler, kadınlar, erkekler hiç bir ideolojik tavrın tutsağı olmaksızın sloganlar atıyor ve gerçekten insani duygularla kortej kalabalığında yürüyorlardı. Elbette bu kalabalığın içinde yer tutan; alabildiğine önyargılı, "sallandıracaksın bir iki kişiyi mantığıyla" çözümler üretebilen akla sahip, bu örgütsüz tavrı kendine mal eden, bunun kaymağından yararlanmaya çalışan bir siyasi grup ve insanlar da vardı.

Akşam haberleri izlerken ve internette dolaşırken farkettim ki; Diyarbakır adı taşıyan işletmelere saldırılmaya çalışılmış. Emniyet de, kısa dönem önce bir siyasi partinin eski genel başkanına yapılan saldırıdaki zafiyetin farkındalığıyla ve bundan ders çıkardığı için, işletmelerin olduğu bölgelerde bu tür saldırıların olabileceğini öngörerek önlemini almış. Dolayısıyla fiziksel bir tahribat yaşanmamış. Gece boyunca, konvoy oluşturup, ellerinde bayraklarla maç kalabalıkları benzeri bir fanatizm örneği sergileyen bir grup; iki ana caddenin bu sokaklarla kesiştiği noktalara geldiğinde durarak, bu işletmelere ve sahiplerine dönük, küfürlerle beslenmiş sloganlar atmış.

Dün, küçük bir ameliyat geçirecek kızkardeş için gittiğim hastanede onu ve eşini beklerken, masanın üzerinde duran yerel gazetelere göz atıyordum. Her biri farklı siyasi fikirlere sahip, farklı çıkarsal amaçlarla kurulmuş o gazetelerde öne çıkan haberlerde; şehir insanlarının farkındalık yüklü, samimi, duyarlı demeçleri vardı. Bundan daha ötesi her gazetede, her biri tam sayfa olmak üzere Ticaret Odası, Borsa, esnaf dernekleri, Musiad, Kasiad gibi meslek örgütlerinin ve diğer sivil toplum kuruluşlarının, "Güneydoğu kökenli" insanlarına sahip çıkan ve eylemcileri kınayan ilanları vardı.

O ilanlarda yer alan ve özenle kaleme alınmış cümlelerde görülüyordu ki; bu şehrin sorumlu kişileri, "bu eylemleri yapanlar bir avuç insan, olan biten bir şehire mal edilemez" klişesine hiç sarılmaksızın, sorumluluk alarak, olan biteni halının altına süpürmeyerek, gerçek ve siyasallaşmamış insan duyarlılığı ile sahip çıkmışlardı vatandaşlarına. Fiziksel tahribatlardan çok daha zor olan manevi yıkımların onarılmasına çok önemli bir katkı yapmışlardı. Büyükşehir ve tüm alt belediyelerin farklı partilerden başkanları ortak bir karar alarak, hedef gösterilen lokantalardan birinde topluca yemek yemeye karar vermişlerdi.

Ulusal medya gerçek gazeteciliğin farkında olsa... Bir kentin insanlarının hedef gösterici bir azınlığın önüne ördüğü bu şık duvarı; olayın duyarlı ve sorumlu yanını öne çıkararak duyursa... Güzel bir örnek üzerinden toplumsal bilinçlenme, barış ve kardeşlik adına çok doğru bir iş yapmış olmaz mıydı?

Görsel: Widelec.org

Bu Seferlik Alkış!

Şikayet etmektense, eleştirilerini açıkca dile getirip çözüm yolunda öneriler ortaya koyarak çaba harcamak gerektiği fikrine sıkı sıkıya inanan biri olarak; sürekli, siyasi duruşundan ve tavrından şikayetçi olduğum, ilk cümledeki görüşümden yola çıkarak üzerine "Yakın Tarihte Bir Ufak Tur...Asıl Suçlu!" başlıklı upuzun bir yazı yazdığım, sıkı bir muhalifi olduğum Sayın Deniz Baykal, nihayet, tüm siyasi yaşamının en doğru hareketini yaptı.

Elbette, bu tavrının altındaki niyetin ne olduğunu, yine kendi burnunun ucunu görmez bakış açısıyla kendince ne türden bir hinlik düşünüp de bu şık ve akılcı eylemi yaptığını bilmiyorum ama her ne olursa olsun, özünde doğru bu tavrından dolayı kendini ilk kez alkışlıyorum. Ve ortaya, şöyle sorular soruyorum: Muhalefet olmak, muhalefette tehdit unsuru olmak, iktidarın alternatifi olarak onun üzerinde baskı ve korku yaratabilmek, toplumun ilgisini kendi partisi üzerine çekebilmek; bu güne kadar izlenen münazara mantıklı, dedikoducu sözcüklerle beslenmiş ve sadece iktidarın cümlelerinin peşine takılıp, sadece onlar üzerine sözler söyleyerek kamuoyu oluşturmaya çalışan siyaset üslubuyla mı daha başarılı olmuştur? Yoksa, son anayasa değişikliği konusundaki "kabul görmeyen maddelerin refaranduma götürülmesi, diğerlerinin kabul gördüğü ve mecliste destek verileceği" örneğinde olduğu gibi; toptancı bir red yerine, çözüm konusunda akılcı bir önerme ortaya koyarak mı daha başarılı olmuştur? Ve hangi eylem biçimi tartışmadaki insiyatifi muhalefete geçirip, onun söylemini gündemin önüne çıkarmış, toplumsal bir ilgiye ve sempatiye yol açarak iktidarı daha zorda bırakmıştır?

Baykal; ilk kez, iktidarın ortaya koyduklarına muhalefet eden kavgacı dil yerine ortaya bir çözüm koyarak, ciddi bir kamuoyu oluşturmuş ve dikkatleri partisinin üzerine çekmeyi başarmıştır. Ha devamı gelir mi derseniz, benim umudum yok. Bilirim ki, her seçim atmosferine girildiği süreçlerde, ya bir yıldız bulur ya toplumun ilgisinin üzerinde olduğu bir partiliyi vitrine sürer, onların rüzgarıyla kendi arkadaşlarını meclise sokar, sonrasında da "one man show"una devam eder. Ben sadece, akıp giden zamana bir not daha düşeyim; hani, güzel bir tavır ortaya koymuşken de alkışımı eksik etmeyeyim dedim. Yoksa, elimde fenerim, hala "partimi" arıyorum.

Günışığında Fenerimin Değdiği Yerlere Bakasım Geldi...

Yüzüne bakıldığında; ideolojik öfkelerini, peşin hükümlü görüşlerini, düz ve saplantılı amaçlarını görmenin mümkün olduğu... Sabit ve ideolojik önyargılarının dışına çıkamayan dar bir dünya görüşüne sahip, adalet sisteminin tüm kurumlarıyla ideolojik hesaplaşma niyeti aşikar, kavgacı, faşizan duruşlu, yüzü gülmez, militan tavırlı birini adalet bakanı yaparsanız, ortaya çıkan tablo hiç de sürpriz olmaz.

Bir de;

Sürekli hukukun üstünlüğünden söz edip, batı standartlarını tüm kurum ve kurallarıyla ülkemize getireceğiz denilirken...

Gözlemciler tarafından, HSYK'daki müsteşarın varlığı bile yargının siyasallaşması olarak değerlendirilip kuruldan alınması konusunda ülkemiz aleyhine rapor yazılırken...

Karara umursuz bir tavırla bakarak ve müsteşarın varlığıyla yetinmeyip, yargı mensupları tarafından seçilen üyeleri de meclise seçtirme uğraşı içinde olunurken...

Lehinize olanlarla, hasım gördükleriniz aleyhine çıkan kararlarda, ve başta ergenekon olmak üzere işinize gelen her durumda hukukun üstünlüğüne vurgu yapıp, davanın işleyişini ve insan hakları ihlallerini eleştirenleri, yargının bağımsızlığı vurgusunu yaparak hukuka saygıya davet ederken...

Sıklıkla ve altını çizerek, 'Türkiye bir hukuk devletidir' cümlesini, kendi tavırlarınızı eleştirenlere ve hak aramak için eylem yapanlara karşı sloganlaştırıp göze sokarken...

Şu anki tabloya, 'bu bir yargı darbesidir deyip' yargının siyasallaştığı vurgusu yapılmasının; karşıdan bakıldığındaki görünüşü ne olabilir ki?


Ne yazık ki bu ülkede; mevcut anti demokratik durumlardan (seçim barajı dahil) yararlanıp iktidara gelenler kendi durumlarını daha da pekiştirmek için, daha önce eleştirdikleri her yetkiyi daha da artırarak kullanıyor.

Ne yazık ki yine bu ülkede, barajın üstünde kalıp meclise girmiş her siyasi parti, muhalefette bile olsa, barajı aşamayanlar sayesinde milletvekili sayısını artırdığından dolayı barajın rakip ekarte ettiren durumundan memnunluk duyuyor.

Ve ne yazıktır ki; her siyasal parti bir gün o barajın imkanlarını kullanarak tek başına iktidar olmanın hayaliyle yaşıyor. Tıpkı YÖK sisteminin cumhurbaşkanına verdiği yetkiler kendi düşünceleri doğrultusunda kullanıldığında sessiz kalanların, o yetki bir başkasına geçtiğinde bağırıyor olmaları gibi...

Tüm bu siyasal işleyişe baktığımda, ülkenin durumunu bir gerçelik olarak kabul ediyor, bir eleştiriyi yaparken de tek başına iktidarı suçlamak açıkcası vicdanıma ters geliyor.

Türkiye'ye şöyle bir baktığımda; ruhunda ve iç işleyişinde demokrasi anlayışı ve örneği olmayan, demokrasiyi, demokratlığı içselleştirememiş, oturdukları koltuklardan bir türlü kalkamayan parti liderleri ve sivil toplum yöneticelerine sahip bir ülke görüyorum.

Futbol kulüpleri dahil, sivil resmi tüm kurumların başındaki insanların kendilerini peygamber yetkileriyle donattığı, ağızlarından çıkanların kullar tarafından itiraz edilip tartışılamadığı bir statüler ülkesi burası.

Evlerimizin içinde çocuklarımıza; otoritelerimize karşı söz söyleme hakkı tanıdığımız, kendi yanlışlarımızı kabul ederek onların fikirlerini de değerli saydığımız, onları kendi iradeleri olan bireyler olarak görüp en azından görüşlerine değer vererek tartıştığımız günler geldiğinde; gündemimizi fazlasıyla meşgul eden bu çağdışı kavgaların hiçbiri de olmayacak sanırım.

Benim umudum var.

Görsel La Loba'nın 'step by step' adlı fotoğrafıdır.

Bir Kaç Balyoz Darbesi

Öncelikle militarizme ve onun her türden uzantısına karşı olduğumuzu belirtmeliyiz mi?

Türü ve yararı ne olursa olsun her türden darbeye karşı olduğumuza vurgu yapmalıyız mı?

Askerin sanki bir partiymişçesine görüş belirtip gündeme ilişkin sözleri kamuoyu önünde propaganda tonunda söylemeye hakkı olmadığını düşünmeliyiz mi?

Sonradan siyasete giren bir takım askerlerin vakti zamanında bu ülkenin bir bölgesinde orman yakmaktan dışkı yedirmeye, köy boşaltmaktan faili meçhullere kadar bir çok gayri insanı önleme imza atmış olduklarını sorgulamalıyız mı?

Araştırmalarda en güvenilir kurum çıkma halinden ve bir kısım kamuoyunun kuruma duyduğu sempatiden güç alan bir takım komutanların gündelik siyasete bulaşmalarına, polemik çamuruna batıp kurumlarının ağırlığını tüketmelerine üzülmeliyiz mi?

Halkın vergilerinden oluşturulmuş silahlı gücün olanaklarına sırtını dayayarak halkın tercihlerini yok sayan, "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir." sözünü görmezden gelen bir avuç askerin kendi tartışılmaz doğrularından yola çıkarak ülkeyi ayar etmesine ayar olmalıyız mı?

Elinde silahı olmayan Tapu Kadastro Genel Müdürünün bu güce ulaşamayan şanssızlığına da şefkat duymalıyız mı?

Bu ülkede askerlik yaşı geldiğinde silah altına alınanların dışındakilerin, asker olmaları konusunda gırtlaklarına basılmadığını bilmeliyiz mi?

İç siyasette kendi başarısızlıklarını bir türlü göremeyen, iktidardaki rakiplerini alt etmek için siyasi alanda fikir üreterek, daha fazla çalışarak mücadele etmek yerine askerin gücüne sırt dayayarak o kurumu günlük siyasete sokan siyasi parti başkanına da yeter artık demeliyiz mi?

Bütün bunlara rağmen...

Gazetelerde yazıldığı sayıda komutanın ve subayın katıldığı herhangi bir plan tatbikatta ya da seminerde, gazetenin iddialarının içinde olduğu bir sunum gerçekten yapılırsa ve üzerine beş bin sayfalık metin de yazılmışsa zaten darbe olur mu?

Önceki paragraftaki duruma bakıp bu türden düşünceleri aklından geçirecek sapkın fikirli askerler yoktur diyemeyiz mi?

Plan tatbikatın ne olduğunu bilenler(!) olarak, önceki paragrafın birinci cümlesinin altını kalın kalın çizip, o kalabalıktaki sunumlar, seminerler ya da plan tatbikatlarda cami uçurmalar, kendi uçağını vurmalardan ve darbe planlarından bahsedilemez diyebiliriz mi?

Ama şunlar olabilir mi misal?

O toplantı, plan tatbikat ya da adı her neysenin içinde bulunan ve orada normal bir sunum yapan yetkili biri; tüm o kabul edemediğimiz senaryolarında içinde barındığı sapkın fikirlere sahip olabilir mi?

Tüm bu fikirleri de kendisiyle aynı düzlemdeki bir grupla başka yerlerde paylaşabilir mi?

Aynı ortamlarda sıklıkla bulunmuş ve o grupla birlikte hareket eden bir başka sapkın fikirli kişi, zaman içinde pozisyon olarak istediği yere gelemediğinde kazık yediğini düşünerek "Ben size sorarım." duygularının harekete geçmesi sonucunda da suçsuz metinlerin içine suç teşkil edenleri şırıngalayıp servis edebilir mi?

Bir gazeteci arada bir de olsa "Neden bu dosyalar hep bana gelir." diye düşünmeli mi?

"Yahu neden bu belgeleri bana getiren vatanseverler(!) vakti zamanında değil de üzerinden yıllar geçtikten sonra gündeme taşırlar." diye sormalı mı?

Gündem üzerine oynamak isteyen kişiler(ülkeler) insanların meslek hırslarını, meraklarını, ön yargılarını, kendi inançlarına olan samimiyetlerini, kendi dünyalarının kaf dağında yaşama hallerini fark ederler mi?

Dolayısıyla hangi türden haberlerin üzerine kimlerin atlayabileceğini gayet iyi bilirler mi?

Hepimizde bir nebze de olsa önümüze gelen bir durumu kendi inançlarımıza, sempati ya da antipatilerimize göre yönlendirerek anlatma huyu vardır mı?

En demokrasi aşığı ve en hukukçu cumhurbaşkanlarımızdan biri, rektör atamalarında en çok oyu alanı değil de kendi değerlerinden bakarak uygun gördüğünü görevlendirdiğinde biz demokrasi aşıkları, bu yapılanın demokratik kurallara aykırı olduğunu haykırmıştık mı?

Askeri seven vatandaşlar olarak bir darbeyi sevip bir darbeyi sevmediğimizi fark ederek demokrasiye daha çok sahip çıkmayı düşünüp, her seferinde ağlaya ağlaya askere koşmasak da oy verdiğimiz partilerin çakılı başkanlarına sesimizi duyursak mı?

Bir başbakan, bütün uluslararası ilişkilerdeki gücünü varlığından aldığı bir kuruma imalı laflarla babalanırken ve şüpheli bir darbe senaryosu üzerinden mağduriyetin keyfini çıkarırken bir eylül ayında gerçekleşmiş olanından hala hesap soramıyorsa; bu, miyavlamak anlamına gelir mi?

Vakti evvel bir zamanda bir büyük ülke, bir küçük ülkede olan bir darbe üzerine "Bizim çocuklar yaptı." diye sevinç naraları atmıştı mı?

Sonra yeşil kuşak denen bir hatta bir kaç darbe ve karışıklık olmuştu mu?

Yeşil kuşaktaki ülkelerden birinin darbecisiyle bizim darbecimiz kardeşlik ilanı vermişlerdi mi? Küçük darbeci bizim ordumuzda eğitim görmüştü henüz genç bir subay iken... Hatta siyah beyaz formalı bir takımımızın hasta taraftarıydı kendileri mi?

Yeşil kuşak bir projeydi mi?

Ilımlı islam diye güncellendi mi?

Partisini kurup ilk seçimlere katılacağı dönemde bir takım cemaatlere mensup yakın arkadaşlarımız; siyaset tartışmalarında, seçim öncesi görüş alışverişlerinde -ülkemizde en değerli icazet referansı olan- bir büyük ülkenin de liderlerini çok tuttuğunu ve istediğini, kar suyu gibi kulaklarımıza üflemişlerdi mi?

13 eylül sabahı darbeye gerekçe olan kargaşa şıp diye kesilmişti mi?

O darbe Türkiye'deki güçlü ideolojilerin önünü kesip tasfiye etmişti mi?

Biz demokrasicilik oynarken, ülkeyi sivilleştiriyoruz derken birileri, ülkedeki muhalif siyasetçilerin haline de bakarak keyiften gülüyor olabilirler mi ?

Biraz düşünsek mi?

Personelinin büyük çoğunluğu aydın ve uzak görüşlü olan ordumuzu hep birlikte siyasetin içinden çekip alarak bir kaç ihtiras sahibinin kendi emellerine alet edebileceği bir kurum olmaktan çıkarıp layık olduğu ve hak ettiği yere oturtsak mı?

Söz gümüşse sükut altın mı?

Ölüme Bakıp Sıtmaya Deniz Baykal'a Bakıp Tayyip Erdoğan'a Razı Olmak 2

İnsan erken yaşlarda bir takım felsefelere yaslanmak ve idollere öykünmekle özgürlüğünü teslim ediyor olabilir mi?

Özgür kimliği oluşturmak; bir sürü felsefenin, çeşit çeşit düşüncenin olduğu engebeli bir yolda sorgulayıcı, meraklı, farkında bir akılla doğru beslenebilme becerisine sahip olabilmek midir?

Başta dar noktalardan bakan, anlamadan öykünen ego eksenli bilmişlik tavırları, büyüdükçe yer değiştirmeye başlarlar mı?

Özgürlük bir his midir yoksa bir hal midir?

Eğer his ise, onu oluşturabilmek ve yaşatmak için bir hale ihtiyacı var mıdır?

Eğer hale ihtiyaç varsa, muhalefet olmak 'öyle ya da böyle' demokratikleşme diye yola çıkanların, bu yoldaki tüm eylem ve önerilerine 'tu kaka' demek midir yoksa daha fazlasını gündeme taşıyıp talep etmek midir?

Birilerinin, yıllarca 'garanti oy' görüp hiç bir sorunlarına sahip çıkmadıklarının -Alevi- çalıştayı toplandı da...

Bir Aşk Masalı

Yıllar önce bir Amerikan Dizisi olan Acil Servis'in bir bölümündeki diyalog aklıma kazınmış ve bu kısacık an, arkadaşlarla (eğitimde ve sağlıkta) özelleştirme konusunda yaptığımız pek çok tartışmada kullandığım en önemli örnek olmuştu.

Söz konusu bölümde hastanenin patronu acil servis doktoruna röntgen servisinin zarar ettiği konusunda serzenişte bulunmuştu. Pardon! Serzenişte bulunmak patron lugatına uygun düşmediğinden doktorlara ayar vermişti diye düzeltiyorum cümleyi.

Kapitalist dünyanın nimetleriyle teslim alınmış doktorlar bu ayarın ardından, her vakayı röntgene yönlendirerek kısa sürede bölümü kâra geçirip patronlarının yüzünü güldürmüş hem de kendi geleceklerini(!) kurtarmışlardı.

Bu arada yazımın gidişatından yola çıkarak tam gün yasası dolayısıyla doktorları günah keçisi yaparak hedef tahtasına döndürüp kamuoyunun şimşeklerini sürekli onlara yönlendiren sağlık bakanı ve başbakanla aynı düzlemde bir duruşla doktorlara giydireceğim anlaşılmasın.

Fotoğrafını çekmek istediğim durum şudur: Sağlıkta ve sosyal güvenlikte yaptığı atılımlarla övünen iktidar -ki benimde hoşuma giden bir icraattı- sosyal güvenlikten yararlanabilen vatandaşları çok küçük bedeller karşılığında özel sağlık kurumlarına yönlendirerek bir anlamda müşterinin ayağını özel hastanelere alıştırdı. Bu potansiyeli fark eden, elinde sermayesi olan ve tıpla doktora gitmekten öte uzak yakın bir alakası bulunmayan bir çok (tüccar)insan; elbette o alandaki kârı gözeterek ve tümüyle ticari önceliklerle sağlık alanına da el attı.

Her işe dalmakta üstüne olmayan plansız programsız esnaf mantıklı Türk işadamları(!) sayesinde pek çok şehirde ve kasabada çok sayıda özel sağlık kuruluşu ve hastane ortaya çıktı. Doğal olarak bu hastaneler popüler doktorları marka değerlerini artırmak için hastanelerine transfer ettiler. E insanlarda mevcut iktidarın sözde sağlık reformları sayesinde para ödemeden ya da düşük bedeller karşılığı -üstelikte devlete ait hastanelerdeki keşmeşkeşten kurtularak- özel hastanelerden hizmet almaya başladılar. Vatandaş durumdan memnundu. Aşkını tazeleyip diğer bir takım yemlerin de gazıyla daha yüksek oylarla iktidarı pekiştirdi.

Şimdi görüyoruz ki sağlık bakanlığı, pasta küçülünce bağırmaya başlayan hastanelerden gelen baskılar üzerine, daha açıkcası iktidara yakın cenahtaki insanların bu hastanecilik işine girmelerinden sonra katkı paylarını artırarak hizmeti bir bakıma paralı hale getirdi. Üstelik de hastaneleri hizmet ve teknolojik özelliklerine göre sınıflandırıp % 70 ile % 30 arasında değişen katkı payı oranları belirleyerek sağlık hizmeti alacaklara paran kadar konuş dedi ve kendi sorumluluklarının oranını azalttı.

E şimdi durup bir düşünelim! Konu sağlık olduğunda, kim sevdikleri için neyi var neyi yok elden çıkarmayı göze almaz ki? Üstelik de özel hastane rahatlığının demosunu yaşamışken...

Hani bir fıkra vardır; insanlar ölürler ve öteki dünyaya giderler. Mahşer günü gelir ve kimi günahkarlara cehennem gösterilir. Neşeli, içkili ve eğlencelidir cehennem. Zihinlerin idolü pek çok seks yıldızı, bir sürü güzel erkek ve kadın da orada ikamet etmektedir. Camdan bakıp içeriyi görenler sevinirler cehennemin bu haline ve dalarlar kapısından içeri. Yaşadıklarının, gördüklerinden çok farklı olma halinin acısıyla cayır cayır yanarken de sorarlar: "O gördüklerimiz neydi?" Yanıt manidardır: Onlar reklamlardı!

Sağlık hizmetlerinin özelleştirilip yaygınlaşmasının ve kalitesinin Türkiyeye dönük bir sağlık turizmi başlattığı söylenmekte. Ortadaki rakamlar da bunu doğruluyor. Kapitalizmin kar mantığından baktığımız da tablo başarılı da addedilebilir. Bir de hepimizin fark ettiği üzere hızla yeni hastaneler yapılmakta... Bu da pastanın gittikçe daralacağı anlamına geliyor. Türk tüccarının kalitede rekabet etmek gibi bir sorunu olmadığını da göz önünde tutarsak, yüksek karlara alışmış Türk sermayesinin yakın bir gelecekte ellerindeki hastaneleri yabancı şirketlere satacağını öngörebiliriz. Devletin, öncelikle sosyal devlet olması gerektiği olgusundan yola çıkıp ve de otellerin ve turların yabancıya ucuz vatandaşa pahalı hallerini göz önüne alıp ''görünen'' geleceğimizi şimdiden görebilir(miy)iz!

Kemik Sızlatan...

Abdi İpekçi öldürüldüğünde; katiline, onun vasıflarına ve ucuzluğuna bakıp üzülse de durumu kabullenmişti muhtemelen...

Dün, eminim ki kemikleri o gün sızlamadığı kadar sızladı.

Onun kemiklerini sızlatan; sıradan tanımının bile üzerinde abartı bir ünvan gibi duracağı katilin davul zurnalarla karşılanması, en güzel otellerde kahraman muameleleri görerek ağırlanması değildi eminim ki...

Onun kemiklerini sızlatan: Bambaşka bir ahlak ve uslup kattığı medyanın; ülkenin en karanlık döneminin yolunu açanların maşası bir kanlı katilin yıldız muamelesi gören anlarını, pespaye bir magazin uslubuyla uzun uzun haber yaparak onu, değeri olan adam sınıfına yükselten bugünkü haliydi.

Senle Bir Hatıra Fotoğrafımız Olsaydı Keşke! Çok Pişmanım

Yani, kendime kızmadım değil açıkcası... Sen hayatının en aksiyon günlerinin içinde barındığı bir dönemde önüne gelenle bir araba fotoğraf çektir ve o fotoğraflarda yer alanlar toplumun üzerine konuştuğu, en merak ettiği, dönemsel de olsa ülkenin en popüleri olma mertebesine bir türlü erişemeyenler olsun. Ama birlikte tek bir kare fotoğrafın olmayan da gün gelsin alemin en gizemlisi ve en şöhretlisi olarak gündemde kendine yer tutsun.

Ve sen; şöyle gerine gerine dostluğunuzu, yarenliğinizi simgeleyen bir fotoğrafı yayınlayama -üstelik de onca günü birlikte geçirmenize, enseye tokat ilişkinize, onca yakınlığınıza rağmen dünya aleme hava atıp böylesine güncel ve yoğun bir olgu üzerinden 'ben biliyom'un tadını çıkarama deyip; kahve kokusundan mahrum bıraktım uzun süre elimi.

Aslında onunla çok eskiye dayanan tanışıklığımızı ülkemizin gündemine düştüğü ilk gün yazmak istemiştim. Sonra bir baktım ki; hayatlarında ilk kez duyup tanıdıkları bu esrarengiz şeyle ilgili o kadar çok şey konuşuyor ki önüne gelen, o kadar bilmiş bilmiş anlatıyor ki herkes bu gizemli ad üzerinden olan biteni... Ülke tarihi hergün yeniden yeniden yazılıp öyle bir hesaplaşıyor ki ideolojiler... Ben bari bekleteyim dedim sözümü; toz duman dağılana kadar.

Onunla hikayemiz soğuk bir kış günü başladı. Günün geceye döndüğü bir vakitte yüksek dağların arasından kıvrılan yol ışıl ışıl bir kapıya gelince arabadan inip, beni getirenlerle vedalaşıp, o kapıdan kocaman bir binalar ve alanlar topluğunun olduğu ama herkesin birbirinin aynı giyindiği, düzenli ve güzel bir kasaba ölçeğindeki yeni yerleşim yerim ve yaşam alanıma doğru oldukça iyi eğitilmiş olmanın verdiği güven ve merakla süzülmüştüm. Aslında kapıdan bu ilk girişin ardındaki dakikalar, onun ertesindeki bir iki gün, başlıbaşına ve oldukça aksiyonel bir hikaye olmasına rağmen, bir gün üzerine yazılmak üzere şimdilik notu düşüp sadede geliyorum.

Bahsetmek istediğim: Adı ve varlığı üzerinden ülkenin günlerdir sallandığı, birilerinin kendilerine yönelik olmasının mağduriyeti üzerinden kendini parlatıp tadını çıkardığı... Bunu yaparken de en devlet adamlığı ve en nüktedan insan pozlarını takınıp bilgemsi(!) laflar ettiği... Ülkenin en bilenlerinin televizyon ekranlarından kendini parıl parıl parlattığı... Gündemin tamamını işgal etmesi yüzünden ülkenin gerçek gündemini unuttuğumuz... Dolayısıyla hak arama mücadelesinde olanları da telef ettiğimiz şeydir!

Bahse konu ve benim için 'şey' olmaktan öte anlamı olmayan şey: Üzerinde kopan tartışmaların ve uygulamaların -bir milat olması kasıtlarına rağmen- fare doğurmaktan öte bir işlevsellik taşımayacağı 'bir popüler kültür ikonudur' an itibariyle...

'Şey' dediğim şey; ilk karşılaştığımda, adına bakıp, o güne kadar okuduklarımdan zihnimde birikmiş uzay sırlarıyla ilgili bağlar kurduğum... Uzun gecelerde, içindeki olası belgelerden yola çıkarak aklımda uzay hikayeleri canlandırdığım... 'Lan demek ki uzaylıların olduğunun aslında bilindiği ama insanlardan saklandığı konusundaki haberler doğruymuş' diye düşündüğüm... Binasının ve bulunduğu katın önemi dolayısıyla -aslında doğru bir mantıkla- daha tecrübeli askerlerin nöbet tutmasının istendiği... Askerlerin bunu; teskereye yaklaşmış askere, soğuk kış günlerinde sıcak mekan kıyağı diye yorumladığı ve çoğunun da bir sandalyeye sığışıp uyuduğu 'konforlu nöbet alanı'nın olduğu komutanlık katındaki Kozmik Oda'dır.

Bir çok tugay ve üstü birlikte varolan bu odalar; başta oraya bağlı birliklerin savaş planlarının, daha açıkcası olası bir düşman saldırısı karşısında bağlı birliklerin konuşlanacağı yerlerle harekat tarzlarının planlarının -tam da bir futbol takımının analizini yaptığı rakibe göre oluşturduğu taktiksel ve stratejik öngörülerinin kağıda geçirilmiş halleri gibi- saklandığı yerlerdir. Her plan tatbikat döneminde güncellenirler ve her biri o odalarda saklanır.

Olayın saferberlik kısmına gelirsek; araçlarını trafiğe kendi kaydettirenler bilirler ki o kayıt esnasında askerlik şubelerine de bir belge bırakılır. Cinslerine ve plaka kayıtlarına göre tasnif edilen araçlar, o şehrin savunmasını da üstlenen karargahın emrinde olası bir savaşta nakil için görevlendirilirler ve onların kayıtları da kozmik odalardadır. Bir savaş esnasında fırınlar, yedek parçacılar, eczaneler gibi değişik türden işyerlerinden bazıları ihtiyaca göre; sivil savunma örgütlerinin emrinde, insanların yararı için kullanılmak üzere planların içinde yer alırlar. (Ne rastlantıdır ki Amerika'nın 1. körfez çıkarması sırasında olası bir durum halinde bizim dükkanın görevlendirildiğine dair bir yazı almış ve üzerinden kendi aramızda ne geyikler yapmıştık)

İşin kısası, şu anda gündemde olan bahse konu kozmik odalarda, varsayılan kontr-örgütlenmelerin belgeleri bulunmaz, bulunamazda... Onlar doğaları gereği tıpkı bahse konu ve açığa çıkarılamamış illegal yapıları gibi başka illegal odalarda olurlar. Şu an aranan yerlerde değil.

Üzerine çok detay yazılabilecek bu güncel konuyu hazır bu kadar uzatmışken bir ufak yanılgıyı da ortadan kaldırmak adına -bir erin babasıyla yaptığı telefon konuşmasının dinlenmesi sonucu ulaşılan- evrak yaktık bilgisiyle ilgili olarak şöyle bir bilgi vereyim: Tüm sivil ofislerde, işyerlerinde gün içinde kullanılan bazı çalışmaların taslak kağıtları akşam nasıl çöpe gider ya da yakılırsa, askeri birliklerde de öyle yakılır ve bu işlem rutindir. Kayıt altına girmiş herhangi bir sonuç belgesinin yakılması uzun bir prosedür gerektirir. Dönemseldir ve bir erin telefonla babasını arayıp haberdar edebileceği bir durum değildir. Eğer Kozmik Odalar askerlik yapan herkesin görebileceği ya da bilebileceği bir şey olsaydı; şu an ki gibi bir dezenformasyon ortamı yaratmak ve durumu siyasal olarak kullanmak mümkün olmazdı! Anti militarist olalım ama sapla samanı da karıştırmayalım!

Şahane bir 'Kozmik Oda' nöbetçisini uykuda yakalama anını da bir başka yazıya bırakalım.

Siz Yine de Gelin Beni Dinleyin...

Dün; farkında mısınız bilmiyorum ama bir toplantıda başbakanımız, güneydoğu başta olmak üzere ülkenin değişik yörelerindeki eylemlerde taş, molotof atan çocukların ıslah edilmesi konusunda dahiyane bir çözüm üretti. Duyarlı ve duygulu insanlarımıza seslendi. Yine en zeki ve en pragmatiğinden çözümü buldu. O çözümü bulunca, benim aklım da en direğinden sapkın fikirlere gark oldu. Anında aklıma düşen Franco İspanya'sının klasik uyku hapı, ideolojiler üzerinden günlük yaşam analizleri yapanların olmazsa olmaz klişesi üç f (fado, futbol, fiesta) oldu...

Akıl bu ya, sapınca sapkın yollara, bir de bakınca gündemdeki karmaşaya, iyi niyetinden ve saflığından hiç şüphem olmayan sayın başbakanın entelektüel düzeyinin yetersizliğine kesip cezayı, hiç sosyoloji diye bir bilimin varlığına atıf yapmaksızın; bu çocukların, büyüklerin adına 'düşük yoğunluklu savaş' dedikleri ne idüğü tanımlanamamış bir karmaşa içinde çocuk bile olamamış hallerini düşündüm. Her biri, yoksulluk ve yokluk denen ağacın dallarından düşe kalka heba olmuşken; tıpkı ve senelerce üzerine sözler söylenmiş, kitaplar yazılmış, çözümler aranmış Almanya'da doğan ikinci üçüncü kuşak Türkiyeli çocukların düştüğü durumun aynısını, üstelik de kendi ülkelerinde yaşadıklarını düşündüm. Bir insanın kendi topraklarında ötekileştirilmesinin, yabancılaştırılmasının yarattığı kimlik sorunlarının, küçük yüreklerdeki ağırlığının altından kalkamadım. Bir yandan ergenlik sorunlarıyla boğuşmak zorunda kalan bu çocukların, hiç çocuk olamama hallerinden bakarak, her şeyi kader olarak adlandıran büyüklerin vurdumduymaz siyasetlerine ve o siyasetlerin empati yoksunu basit ve faşizan çözümlerine kızdım.

Bu kızgınlığa alaycı bir bakış yükleyip şöyle bir göz attım yaşama. En kenarından mahallelerin en ücralarında dolaştırdım aklımı. O aklım gördü ki, bu ülkede bir çocuğun en kolay ulaşabileceği şey top. En ücra bakkalda fiyatı iki ekmek parasını geçmeyecek fiyata plastik toplar görmek olası. Ve bu ülkenin her sokağında, en ücra çayırında, en piknik alanında, en okul bahçesinde, evinin odasında top peşinde koşan çocuklar görmek en sıradan olgu... Televizyon ekranlarında, yazılı basının sayfalarında tonlarca top üzerine yazı, söz, fotoğraf ve gündem var. Sonra düşündüm ki; onca topa rağmen bu ülkenin başbakanının kastettiği toptan yetişmiş bir adam çıkamamış bu ülkeden dünya arenasına... Ama baktım ki bir de; yazın dünyasından, bilimden, müzikten, resimden bir sürü insan sunmuş bu ülke... Hatta her ne kadar kendisi ve ödülü tartışılsa da nobel ödülü almış bir yazarımız bile varmış. Ödül üzerine ödüller alan filmlerimizi yazmıyorum bile...

Kısacık bir yazı planlamışken yine sözü fazlasıyla uzattım farkındayım. Niyetim bir paragraflık bir yazıda bir öneri paylaşmaktı. Yazıya o niyetle başlamıştım. Sözüm ona, başbakanın ''bu çocukların elinden taşları alıp yerine top verelim'' cümlesinden hareketle, 'hazır yılbaşı gelmişken ve sevdiklerinize hediye de alacakken diye başlayan, çocuklara kitap alın diye devam eden ve bunu düşünenlere bir seçenek olması açısından bir kitap önerisini içinde barındıran 'parodi' tadında bir yazı hevesiyle başlayıp kervanı yolda dizmeye kalkınca ortaya çıkan yazı; üzgünüm ki bu oldu.

Bu ülkede ne yazık ki bazen gülmek isterken bile insan takılıp kalıyor hüznün oltasına bir şekilde; hele çocuklar söz konusu olunca...

Son sözüm şudur efendim: Siz gelin başbakanı dinlemeyin beni dinleyin, bu yılbaşında bir çocuğa iz olun. Ona bir kitap alın. Eğer aklınızda bir kitap adı yoksa; belki daha önce de okuduğunuz BİR ÇOCUĞUN YAŞAMINA DOKUNMAK İSTERSENİZ; ONA BU KİTABI ALIN: başlıklı yazımdaki önerime kulak verin.

Görsel: La Loba
Galeri : DeviantART

Taşra Üniversitesi

Ülkenin gelişmekte olan taşra üniversitelerinden birinde okuyan bir genç varmış. Adının ÖSS olduğu zamanlarda girdiği "malum sınavı" kazanabilmek amacıyla dersaneye başladığında, dersanenin muhtemelen yıl sonunda bastıracağı broşürlerine, şehrin en işlek caddelerindeki büyük reklam panolarına "x dersanesi yine kazandırdı!" sloganıyla yazdıracağı "kazananlarımız" listesinde isminin bir şekilde bulunacağını, yani sınavı kazanacağını aslında daha ilk günlerden biliyormuş. Hatta yaklaşık olarak kaç puan alabileceğini de! Her ne kadar dersane yönetimi onu yalnızca arasının olmadığı matematik netleriyle, haftanın 7 günü erken uyanmaktan bıktığı için geç kaldığı derslerle değerlendirse de...

Sınava yaklaşık bir ay kala aile dostu dersane müdürünün ailesine: "Sizin genç size bir sürpriz yapabilir!" dediğini öğrendiğinde ve ailesinin de bu habere sevindiğini gördüğünde çok bozulmuş. Sanki onun sınavı kazanabilmesi sürprizmiş gibi! Çünkü o, hedefini daha orta okuldayken belirlemiş. Çünkü o, yeteneklerinin neler olduğunun, nelerden hoşlandığının çoktandır farkındaymış...

Velhasıl istediği bölüme yerleşmesine imkan tanıyan puanı cebine koyduğunda, ailesinin "Bizim oğlan Ankara Üniversitesi'nde, Boğaziçi'nde okuyor efendim" diyebilecek olmasını hiç önemsememiş. Sınava bir kez daha girse Ankara ya da İstanbul'da okuyabileceğini bile bile yazmış tercih kağıdına taşra üniversitelerini. Çünkü onun hedefi şaşalı bir üniversitede istemediği bir bölümü okumak değil, istemediği bir yerde de olsa istediği bölümü okumakmış. Bunun için de zaman ve moral kaybetmeye niyeti yokmuş.

Nitekim kazandığı üniversiteye kayıt olmaya gittiğinde okulun yokluklarını değil, imkanlarını görmüş hep. Güzel fakültesini, rahat amfilerini, bazı genç ve idealist akademisyenlerini, o şehirden beklenmeyecek derecede modern olan apartını gördüğünde sevinmiş. Bardağın dolu tarafına bakmış hep.

Yeni okulunda ilk yılını devirip eve döndüğü zaman: "Nasıl kafana uygun adamlar bulabildin mi?" sorusuna cevap vermek için ne diyeceğini bilemese de, bu durumu hiç önemsememiş. Sınıfının 4'te 3'ü üniversitesinden memnun olmayan, "Ne işim var benim burda!" diye söylenen, yaptıkları bilinçsiz tercihlerin suçunu okula yükleyen; fakat kendisinin 10'da 1'i kadar buna hakkı olmayan tiplerden oluşuyormuş çünkü. Zaten o da bunu yapmayanlarla daha çok muhabbet etmiş, arasındaki sınıf ve genel kültür farkı buna müsaade ettiği müddetçe. Megaloman değilmiş yalnız, bunun nedeni kendini diğerlerinden üstün görmesi falan değilmiş. Çünkü kendisiyle eşit koşullarda büyüme şansları olsaydı, onların da kendisinden hiçbir farkları olmayacağını, hatta fazlaları bile olabileceğini anlamış.

İlk senesi, artık üniversiteli olduğunu anlama çabalarıyla geçtiği için, etrafında olup bitenlerin fazla farkına varamamış. Daha doğrusu buna dikkat etmemiş. Fakat ikinci yılında işler biraz değişmeye başlamış. Ne zamanki açılım denen şey ortaya çıkmış, insanların algıları televizyonda konuşulanlara, gazetede yazılanlara bakarak değişmeye yüz tutmuş, o zaman farkına varmaya başlamış bazı şeylerin. Örneğin sınıftan biriyle yaptığı olağan muhabbetlerden birinde: "Bizim baba tarafı Elazığ'lı" dediğinde, kendisine direk: "Kürt müsünüz yoksa?" diye sorulmuş! Bir tek kürtçe kelime bile bilmemesine rağmen... Türk mü, Kürt mü olduğunu az-çok eğitimli bir insan, onunla yaptığı 3 dk'lık basit bir sohbette bile kolayca anlayabilecekken... Üniversitenin bir kulübünde başkanlık yapan bir öğrenci sormuş bunu ona üstelik! Ayrıca pardon da, Kürt olsa ne olacakmış yani? O, insanları Kürt mü, Türk mü, Ermeni mi diye değil, insani vasıflarına bakarak değerlendirirmiş çünkü.

Ertesi günlerde teşkilat adını verdikleri bir oluşuma bağlı olduklarını söyleyen, teşkilatın oluşumla eş anlamlı olduğundan bile habersiz, Polat Alemdar görünüşlü öğrencileri tanımaya başlamış. Bunlar üniversite içindeki fakültelere, bölümlere, sınıflara "reis" adını verdikleri sözde sorumlular atayan, ülkeyi kurtarmaktan bahseden, fakat ülke hakkında en ufak bir bilgisi olmayan adamlarmış. Zaten ülkenin kurtarılması mı gerekiyormuş ki?

Teşkilata girme nedenleri, kızlara hava atmak ve kantinde bir masayı kapatıp etrafını bayraklarla, hilallerle donatarak bütün gün orada oturup tiplerinin hoşlarına gitmediği kişilere ters ters bakmak olan bu öğrencikler, erkeklerde uzun saça ve küpeye kesinlikle karşıymışlar. Grup halinde dolaşmak ve mülayim gördükleri yalnız gezen öğrencilere sataşmak en büyük eğlenceleriymiş. Bu öğrencileri önce kendi saflarına katmayı deniyor, olmazsa "Dayak cennetten çıkmadır" anlayışıyla bir güzel uyarıyorlarmış...

Bunların üzerine bizim genç de havalar soğuduğunda, yani artık daha kalın olan montunu giymesi gerektiğinde bir kararsızlığa düşmüş. Çünkü onun bir parkası varmış! Acaba ona da bir sataşan olurmuymuş ki? Geçen yıl tüm kış boyunca hiç böyle düşüncelere kapılmadığını, hatta bu ihtimalin aklının ucundan bile geçmediğini hatırladığında kendisine çok kızmış. Parkasını bir çırpıda geçirmiş sırtına ve yine her zamanki rahatlığında, okulun yine her zamanki olağanlığında olan yolunu tutmuş.

Sınıfa girip iki yıldır tanıdığı arkadaşlarından birinin yanına otururken ona ilk söylenen söz: "Ortalık karışık, kan gövdeyi götürüyor, dikkat et kendine" olmuş; kendisi merhaba demeye hazırlanırken! Bu söze ilk anda bir anlam verememiş; daha sonra bunu söyleyen öğrencinin şu ünlü teşkilatla ilgili olduğunu anımsamış. Ardından kendisine tehditvari çıkışı yapan öğrencikçiğe dönüp: "Bir kaban yüzünden benimle ilgili iki yıldır bildiklerini bir çırpıda unuttun ya, helal olsun sana" demekle yetinmiş. Ders bitene kadar ona tek bir kelime daha etmemiş. Ders bittiğinde ise bizim gence ilk iyi akşamlar dileyen, onu kendi çapında tehdit eden öğrencik olmuş. Ertesi gün de muhabbetleri yeniden normale dönmüş...

Fakat yeni farkına vardığı bu olayların etkisinden bir süre daha çıkamamış. Kampüs içinde yürürken yanından geçenleri "Acaba uzun saçlı mı, küpe takmış mı, parka giymiş mi?" diye düşünerek göz ucuyla kontrol etmeye başlamış. Zamanla böyle kişilerin sayısının bir elin parmaklarını geçmediğini farketmiş.

Geçtiğimiz sene böyle takıntıları olmadığı için, bu seneyle geçen seneki miktarlar arasında karşılaştırma yapma şansı da yokmuş...

Şimdi bu genç kendi doğrularını uyguladığında mı ülkeye daha yararlı olur, yoksa ülkeyi kurtarmaktan bahsedenlerin doğrularını mı?...



Not: "Taşra Üniversitesi" deyimi bana ekşisözlükten bulaştı. Yoksa üniversitenin olduğu yerin taşra olarak anılması mümkün mü???

Önce Yüreklere Açılım!

“Kara bir yürekten kızaran bir yüz evladır”

-Portekiz atasözü

'Sarı- kırmızı- yeşil' yön şeritleri Batman'da sakınca yarattı!' spot başlığı ile Radikal Gazetesi'nde yer alan habere göre; Devlet Hastanesi acil servisindeki Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) hastalığın aciliyet derecelerini sembolize eden ve o derecelere göre servisleri tayin eden uluslararası trafik levhalarının benzeri standartdaki işaretleri, terör örgütünün renklerini simgelediği gerekçesiyle polis tarafından fotoğraflanıyor ve ardından da hastane yöneticileri tarafından (muhtemelen talimatla) sökülüyor.

Dünyanın her yerinde var olan bu işaretleme şekline göre; kırmızı ağır, sarı acil olmayan, yeşil de ayakta tedavi görmesi gereken hastaların gideceği yönü gösteriyor.

Aslında eski model Opel araçların km saatlerinin başlangıç noktasından o anki hızı gösteren bir şerit çıkardı. Yeşilden başlar, hız artıkça sarı olur ve hız epey artınca da kırmızı çıkardı ortaya. Bu hiç sorun yaratmamıştı, çünkü o zaman memlekette Kürtler ve sorunları yoktu.(!)

Bu haberi okurken yine bölgede yaşanmış eskiye dayalı bir olayın haberi geldi aklıma. Devletin bugünkünden daha katı ve 'kör gözüne' olduğu yıllarda, açılım maçılım lafları yokken henüz ortada, Kürt kimliği kart kurttan evrilip de Kürt halini alamamışken henüz, polis, vitrinindeki kablo rulolarını sarı, kırmızı, yeşil olarak üst üste dizdi diye bir elektrik malzemeleri satıcısına fil(!) olduğunu söyletmeyi başarmıştı.

Görsel: Milliyet.com.tr

Güncel ve Gelecek Üzerine Ütopik Sayıklamalar...

Çok uzun zamandır, olmasının gerektiğine fazlasıyla inandığım bir şey var: Okullarda edebiyat dersleri içinde yer alan münazaraların sadece teorik olarak anlatılması. Öğrencileri iki gruba ayırıp bir tanesini, bir olmazı savunmak zorunda bırakarak, demagojik saptırmalar üzerinden asla tartıştırmamak gerektiğine inanıyorum artık. Sanıyorum ki, her olay karşısında, hayatın her alanında genel tartışma üslubumuzun temel hallerinden biri, edindiğimiz bu alışkanlık. Her tartışmayı münazaraya çevirmek, saflaşmak, bu saflaşmalarla olayları analiz edip, sadece kendi doğrularımızdan hareketle kendi inancımıza yakın olanları haklılamak. Oysa felsefenin şahane bir sorusu vardır: o da niye diye sormaktır. Hem de sonuna kadar.

Son günlerde, adına Kürt Açılımı başta olmak üzere çeşit çeşit adlar koyulan ''bahşedici'' tartışma halinin son noktası Dersim de, tam bu bakış ve davranış özellikleri yüzünden heba olup gidiyor. Yani devleti savunduğunu düşünen milliyetçi bakış açıları, ciddi anlamda saf tutup 'ne yapsaydı devlet' diyerek bir görmezlik içine girerken... Diğer milliyetçiler de tek bir yandan bakarak; tıpkı ötekilerin 'neylerse devlet güzel eyler' mantığının aynısı bir bakış açısıyla, o günkü aşiret ağalarının dinsel temelli ve ırksal özellikler yüklenmiş ayrılıkçı, çıkarsal ve dış destekli ayaklanmalarını görmezden geliyorlar. Ya da kendi bakışlarından görerek farklı anlamlar yüklüyorlar. Oysa herkes bir soluklansa, o gün yaşananlara hiç bir ideolojik ve ırksal savunu yüklemeden, bu kötü olayı bir hesaplaşma haline büründürmeden, bölgede yaşayan her etnik kimlikten insanı, aileyi bir şekilde etkilemiş insanlık ayıbı bir durum olarak bakabilse; eleştirilerini o durum üzerine yapabilse; hem tarihe, hem ülkeye hem de adı dillerden düşmeyen barışa ne çok katkı yapabilecekler.

Ne yazık ki bu ülkenin bir çok döneminde iktidarı ele geçirenler, kendi ideolojik bakışlarından hareketle ve insan odaklı olmayan düşünüşlerle, eline silah alıp dağa çıkanlarla masum halkı aynı kefeye koyup, kendi ön yargılı ve taraf çözümlerini ortaya sürerek, potansiyel zulümler yapmışlardır. Bu bir gerçektir. Aynı şekilde kendi düzenleri ve iktidarlarını kurmak isteyen siyaset yapıcılar, iktidar heveslileri, isyancılar da; kendi çıkarları uğruna halkı provoke edebilecek başta dinsel ve ırksal argümanlar olmak üzere tüm hassasiyetleri pervazsızca ve yalanlarla bezeyerek kullanmaktan çekinmemiş ve halkları her zaman ateşin ortasında bırakmışlardır.

Şu anki tablo da vahimdir. Kürt Açılımı Diye Diye Herkes Açıldı. Ben de Bir Açılayım Bakim, Dedim başlıklı yazımdaki tablo daha da derinleşerek devam etmektedir. Asla cesur davranamayan bir hükümet, sorun çözme niyeti olmayan bir muhalefet ve ne koparsam kâr diye sırtını -bir başka silahlı gücü her anlamda eleştirirken- bir başka silahlı gücün varlığına dayayan ve isteklerini yeteri açıklıkla ortaya koymayan bir etnik siyaset anlayışı vardır ortada. Herkes kendi siyasi artırımı için bencil ve tam anlamıyla makyevelist (amaca ulaşmak için her yol meşru) bir tutum içindedir.

Evet, bu ülkede iktidarı ele geçirenler her seferinde toplumu kendi siyasal bakışlarından hareketle ve zorlayarak, bireysel hakları yok sayarak biçimlendirmişlerdir. Çok sayıda darbeyle bu ülkenin her türden insanının üzerinden geçip gencecik yaşamları işkencelerde tüketmişlerdir. Bu ülkede her dönemde farklı düşünenler zulüm görmüştür. Eğer bir özür söz konusuysa devlet bu ülkede yaşayan herkesten özür dilemelidir. Ama gün artık özür beklemek günü değildir. Eski model bir siyasi anlayışın dayatmacı ve kazanım amaçlı, diz çöktürücü egosantrik ve basit tatminlerinden vazgeçilmelidir.

Sorun çözmenin ve hayatın şöyle de bir gerçeği vardır : Eğer gerçekten bir çözümse aranan, hazır ortamı ve fırsatı yakalamışken ; geçmişin sözleriyle bugüne, bugünün sözleriyle de düne bakmamak gerekir. Çünkü o zaman bütün enerji bugüne hiç katkısı olmayacak bir geçmiş tartışmasına, çözüm üretmesi mümkün olmayan bir laf kalabalığına, bir türlü bitmeyecek bir hesaplaşmaya harcanıyor. Bu hesaplaşma mantıklı tartışmalar sadece polemikleri üretip besliyor ve ne yazık ki bireyleri, oluşan safların arkasına iterek taraflaştırıyor, ve ne yazık ki toplumu ayrıştırıyor. Kavgayı büyütüyor.

Bu ülkede yaşayan her yurttaşın temel sorunudur demokrasi. Bu her etnik kökenden yurttaş için geçerli olan bir eksikliktir ve mevcut sorunların çözümü yolundaki olmazsa olmazdır.. Ve eğer her birimiz ayrılığı düşünmeksizin bu ülkenin yurttaşları sayıyorsak kendimizi, mücadeleyi etnik bir temelde lokalize etmeksizin, tüm ezilenler ve yok sayılanlar için kolektif bir çabayla vermeliyiz. Dillerden düşürülmeyen empati sözcüğünün gerçek anlamı hayata geçirilmek isteniyorsa, toplumun hassasiyetlerini kaşıyıp onları saflaştıracak söylemlerden uzaklaşılmalı ve en önemli hassasiyet de bu olmalı.

Eğer her bir siyasi yapı sürekli kendi siyasal geleceğinin koltuk hesabını yaparak böyle hassas bir konu üzerinden kendi seçmen kitlesine oynamaya bu şiddette devam ederse: korkarım birileri, tıpkı daha öncelerde olduğu gibi durumu fazlasıyla kaşıyacak, aynı ülkenin farklı düşünen insanları arasında geçmişte yaşanan kavgalar ve kamplaşmalardan çok daha fazlasını gelecek günlerde yaşayacağız. Korktuğum budur!

Aman Dikkat!

İnsanlar konusunda sezgilerime çok güvenirim. Elbette bu güvenin oluşmasının temel dayanağı tecrübe... Çok uzun yıllar içinde sayısını hatırlayamadığım kadar insanla yüz yüze gelerek, iş dahil olmak üzere bir çok alanda her meslekten, her kimlikten, her yaştan kişiyle konuşarak, onları dinleyerek, el sıkışarak, zaaflarını ve artılarını fark ederek elde edilmiş bir tecrübe bu: Yargı sonuç ilişkisinin gerçekleşmiş olma hallerinin fazlaca sınanması ve o sonuçların sağlamasıyla oluşmuş, okuyarak, düşünerek, konuşarak, tartışarak, izleyerek olgunlaştırılmış uzun bir emek süreci... İnsansa; tüm duyguların analizi, bunların davranışlara yansımasının test edilmesi anlamında kendimi sınadığım ve hayatla oynadığımız eğlenceli oyunun en eğlenceli ögesi... İnsana dair bunca tecrübeyi elde etme yolunda kullandığım en önemli kobay da kendim.

Bunca yağlamayı sabah sabah kendime niye yaptım: Geçen gün televizyonda, şimdi ismini hatırlayamadığım bir ünlünün konuğuydu; kitabı dünyada bir çok yerde bestseller(!) olmuş ünlü yazar(!) Serdar Özkan... Bütün dünyanın farkına varıp da bizim bir türlü farkına varamadığımız kitabı Kayıp Gül'ü anlatıyordu...

Böyle bir kitabın varlığından haberdar olamayan kendime fazlasıyla kızarak programa takılı kaldım. Çünkü anladım ki tecrübelerimi besleyeceğim, yargı-totomun sonucunu görebileceğim ve bu sonucun doğru çıkması halinde de pek sevinip eğlenebileceğim bir olayla karşı karşıyaydım.

Bir ürünü ve kendini parlatmanın çeşit çeşit yolu vardır; mesela geçenlerde, oldukça büyük arsalarına bir site yapma fikrinde olan şehrin hatırı sayılır zenginlerinden yan arsa komşusunun; yapmayı düşündükleri sitenin çok elit olacağını, bizim de onlarla birlikte böyle bir projenin içinde yer almamızın bize katacağı artı değeri kendince ince ince cümlelerle ve pek uyanık esnaf edasıyla yapıyor olmasını: Özellikle elit sözcüğüne yüklediği anlamla ve kelimenin farklılığını üst perdeden bir bilmişlikle göze sokarak bu kelimeyi, ajitasyonunun vurgu sözcüğü haline getirip fark ettirme uyanıklığıyla benim yiyebileceğimi, en düz ve basit bir mantıkla bakıldığında bile teklifi onun yapmış olmasının benim çıkarımdan ziyade kendi çıkarını gözeten bir hal olduğunu anlayamayacağımı düşünmesi çok hoşuma gitmişti.

İki olayın ve benzer iki insanın ellerindeki ürünleri pazarlama halinin çakışması programa ilgimi daha da artırınca, Serdar Özkan denen şanının ve kaleminin farkına varamadığım yazarı daha bir ilgi ve zevkle dinlemeye başladım.

İnsanların bu minvaldeki hamlelerini, o doğrultuda kullandıkları üslubu çok ahlaki bulmasam da insani bulur, eylemin zeka düzeyine bakıp farkındalığın hoş tebessümüyle tatlı tatlı dinlemeyi de severim. Ayrıca becerinin kalitesine bakıp saygı da duyarım...

Bahse konu ünlü yazar da bu zeka parıltılarının, zarif ve tatlı tatlı algıları ele geçirme hamlelerinin esamisini bile göremedim... İlkokul düzeyinde bir uyanıklıkla ve zeka yoksunu bir şark kurnazlığıyla kendi ve kitabıyla ilgili olarak benim gibi kıt akıllıları öyle bir aydınlatıyordu ki; bu mertebelere gelmiş bir kitabın, kendimi geçtim hiç bir arkadaşım tarafından bilinememiş dolayısıyla herhangi bir sohbette ortaya gelip beni haberdar etmemiş olmasına şaşıyordum.

Geçen gün Tırtıl'a kitap bakınırken, benden o programdaki tavrı ve üslubuyla geçer not alamamış bu yazarın kapağında bir sürü övgü alıntıları olan sözde Bestseller kitabı Kayıp Gül'ü, ünlü kitap evinin en çok satanlar bölümünde gördüm. Ki kitapları kapaklarıyla kurduğu iletişimle almayı seven, popülizmin rüzgarına takılmayı pek sevmeyen, özellikle ismi duyulmamış yazarları keşfetmeye bayılan, onlara özel bir ilgisi olan ben; merak edip aldım kitabı elime ve göz gezdirmeye başladım sayfaların arasında... Bırakın (edebi anlamda) Bestseller olmayı, herhangi birinin ben roman yazacağım diyerek kalemi eline alıp yazabileceği bir kitaptan öte bir duygu yaratmadı bende... Yani diyeceğim odur ki; en safiyane argoyla; sakın gaza gelmeyin!..

Dün Ezgi Başaran'ın kitabın Bestseller serüveninin izini sürdüğü şu yazısını da mutlaka okuyun.

Sizi Gidi Cinsiyet Ayrımcıları Sizi !..

Bir gazeteci ki kendi sahasında kendince yazılar yazar. Pek gazeteciden ve adamdan sayılmasa da kendisi, ne hikmetse bir şekilde kıyıdan köşeden bir yer bulur gündemde, bir tartışma yaratır, cevap verilir, sonra da şikayetçi olunur kendisinden her seferinde... Halbuki ve madem adamdan saymazsınız kendisini, fikriyatını, kalemini... Görmezden gelin yoktan sayın, duyurmayın, kıymet-i harbiyesini parlatmayın dolayıyla da bas bas bağırmayın. Di mi ama!

Şimdilerde bir gün, bu gazeteci ki erkek bir gazeteci; bir ünlü ve güzel kadın üzerinden bir yazı yazdı. Onu dağa kaldırmaktan falan bahsetti... Sonra, ülkede kızılca kıyamet koptu. Benim gibi pek çok insanın da bu büyük tartışmadan böylece haberi oldu!

Başlangıçta, bahse konu dağa kaldırma olayının kahramanı: Ayakları yere basan, kendince bir söyleme sahip, ideolojisi sağlam, güçlü, kendine güveni olan dimdik ve güzel kadın; en mazlumundan bir imaja bürünüp, en acılı yerlerden girerek, hiç de ajitasyon kokusu alamadığımız(!) bir mealde ve en kolayını seçerek ve kaşıyarak, etnik ayrımcılıktan başlayıp cinsiyet ayrımcılığından çıktı. Ha bu arada, (erkek algısı işte) hani erkekçe bir şüpheyle ya da yakıştırmayla bakarsak eğer; bahse konu kadın olmaktan, arzulanmaktan, beğenilmekten, bu özelliklerin öne çıkarıldığı bir yazıya konu olmaktan alttan alta ve kadınca bir haz duymuş mudur diye de sorası geliyor insanın açıkçası.


Sonra ülkedeki kadın cenahından, hani kendi parasını kendi kazanan, özgür, demokrat, kadın hakları savunucusu, cinsiyet ayrımcılığına karşı, etnik ve kimlik başta olmak üzere asla insan ayrımı yapmayan, söz söyleme hakkını savunan, linççi olmayan, fikirleri fikirlerle döven, feminist, başta cinsellik olmak üzere kadının tüm haklarını pratikte de erkekle eşitleyen, sokakta göze soka soka sigara içen, argonun en erkeğini sapına kadar hakkını vererek kullanan, en en en özgür ve kendini erkek dünyasıyla ayrımcılık duygusunu fazlasıyla aşmış ve ermiş bir düzeyden bakarak eşit gören, daha doğrusu ve açığı olaya cinsiyetten değil de insandan bakan, bu mealde yorumlar yapan, başı dik çeşit çeşit kadın, topyekun ve birer birer yüklendiler bu gazeteci erkeğe.

Ben pek bilmem ve anlamam ama; sanki o adamın şahsında, bu çeşit çeşit kadından her bir çeşidi ayrı ayrı; kendi hayatlarına bela sokmuş, canlarını yakmış, aşklarını acıtmış, her biri birer öküz er kişilerin hıncını alır, hesabını sorarcasına bu zavallı günah keçisi adama yüklendiler. Biraz daha ileri gidip, aklımı dürten şeytanın avukatlığına soyunursam; o adamın şahsında, bu linci tüm erkek alemine - Haşa cinsiyet ayrımcılığı yapmadan. Hatta onun en ufak bir izini bile taşımadan. Her bir hatun kişinin, kendi özeline ait kinlerin, gıcıklıkların, eksik kalmış, intikamı alınamamış öfkelerin bilinçaltılarındaki dürtülerinden zerrece etkilenmeden, sadece ve sadece ahlak açısından bakarak yaptıklarına dair safiyane bir düşünce oluştu bende! Gerçekten öyledir di mi?

Aslında farklı bir algıyla bakıldığında gülüp geçilecek bu basit ama bağrışçılar tarafından çoğaltılan olay karşısında bangır bangır bağıran bir sürü güzel kadının pek çoğunu; bu ülkenin pek çok sokağında her gün, her saat çekilen ama bir gazete köşesinde yer bulamayan dolayısıyla sessiz kalan çığlıkların, kadın ve çocuk eksenli acıların çözümüne yönelik bağrışlarda bu kadar yüksek sesle konuşurken göremiyorum da ondan yukarıdaki soruyu sorasım geldi.

Sonra bir de şu geldi aklıma: Hani bir kadın bir erkek için yazsaydı benzer bir yazı, er kişi ne hissederdi ki... Cinsiyet ayrımcılığı ya da diğer etiketlerden yola çıkarak bağırır mıydı, sızlanır mıydı? Hakikaten ne derdi?

Yoksa biz, mizahi bir anlam yükleyebileceğimiz, magazin basının yaptıklarının yanında esamisi bile okunamayacak bu olayı kendi özelinde cinsiyet ayrımcılığı diye etiketlerken ayağımıza kurşun mu sıkıyoruz? Yoksa mizah duygusunu fazlasıyla tüketmiş, özgüveni yoksun, derinliği olmayan sığlaşmış bir toplum mu oluyoruz? Yoksa onlar bir avuç insan da biz herkes mi sanıyoruz?


Görsel: Jasona Levesek (widelec.org)

Ölüme Bakıp Sıtmaya Deniz Baykal'a Bakıp Tayyip Erdoğan'a Razı Olmak...

Kendileri, zaten bugüne kadar elini sıcak sudan soğuk suya vurmamış, riskten hep uzak durmuş bir zat-ı muhterem olarak, ülke tarihinin en önemli süreçlerinden birinin yaşandığı şu zamanda bile -benim için hiç de sürpriz olmayan bir davranış ortaya koyarak- one man show'una devam ediyor ne yazık ki... Ve ne yazık ki muhalefet olmayı, tıpkı okul münazarasında tartışılan bir konunun taraflarından biri mantığıyla hareket etmek sanıyor. Çok uzun yıllara dayalı acıların sonlanmasına yönelik böyle bir süreçte oturup görüşlerini sunmak varken, ülkenin tüm kesimlerinden kişilerin katılımıyla toplantılar düzenleyip o toplantılarda olgunlaştırılmış görüşleri gündeme sunmak varken... Beğenmediği çözümlere alternatif çözümler sunması gerekirken... O hala tüm sorumsuz insanların kolaycılığıyla ve kendince uyanıklıklarla laf salataları yaparak siyasi rant peşinde koşuyor. Yıllardır üzerine giydiği siyaset uslubunun bir işe yaramadığını fark edememiş olmasına ben şaşırmıyorum. Çünkü biliyorum ki onun bir aynası var ve o aynasına her baktığında aynası ona senden büyük yok diyor. Ayna arada bir senden büyük şu var dediğinde de o kişi zaten yok ediliyor.

Milyonlarca insanın umutlarının ve parti aşkının üzerine konup iktidar olmak çabası ve derdi olmadan, hiç sorumluluk almadan, kendine ve keyfine göre siyaset eğlenceleri yaratarak yan gelip yatmanın güzel bir örneği olarak gömülecek kendisi siyaset tarihimize bunu biliyorum.

Şu süreçte, ülkenin en önemli sorununun konuşulmasını bile; tüm aciliyetini ve önemini bir kenara bırakarak, siyasi rakip olarak gördüğü kişiyle televizyon kameraları önünde teke tek bir maça çevirip oradan, siyasi bir rant ve keyif çıkarma arzusuna da ülke adına acıyorum. Ve ne yazık ki bir sol partinin öncelikli derdi olması gereken konulardaki adımları öyle ya da böyle, solcu olmayan biri atıyor. Ve bir şekilde bu sürecin bir kenarından bir çok kesim tutmuşken , sürecin insiyatifini tutan ve sürükleyeni olması gereken sol(!) lider yine balta oluyor. Ve ne yazık ki her seferinde de golü yiyor. Bunu sandıklar hep söylüyor ama o grup toplantısındaki alkışları seviyor, ondan ötesini de duymuyor. Çünkü dünyası o kadar küçük. Kendi de demeye dilim varmıyor yaşına hürmetimden dolayı.

Bizim yakışıklı genç lider(!) sürekli tekrar eden zeka yoksunu, kıt akıllı siyaset uslubuyla peynir gemisi yürür sanıyor. Gerçi onun gemisi yürüyor. Sabah sporunu yapıyor, havuç suyunu içiyor, sonra şahane makam arabasına binip beş yıldızlı otel tadındaki genel merkeze geliyor ve kaptan köşkü kıvamındaki odasında değişmeyen kahve arkadaşlarıyla günlük hoşbeşini yapıyor.

Sonra en sevdiği mesaisi başlıyor. Grup toplantıları dahil her mekanda; değerli arkadaşlarım cümleleri ve boğaz temizleme efektleri eşliğinde, vurgularla beslenen değişik tonlamalarla, ve ne büyük bir hatip olduğunu göze sokan teatral jest ve mimiklerle desteklediği polemikten öte gitmeyen, en ufacık bir katkı ve fikir içermeyen, çözüm sunmayan pek sevdiği demogojik konuşmalarını yapıyor.

Sonra evine gidip -kendi ifadesiyle- herşeyi unutuyor ta ki, ertesi sabah ki one man show'una kadar... Ve o, mutluluğuna mutluluk katıp vaktini keyif içinde kendini eğlendirerek geçirirken, olan ülkeye ve hala varsa ona umut bağlayanlara oluyor. Ve çok yazık oluyor!

Akdeniz'den Yola Çıktım Nerelere Nerelere Vardım!

1992 yılında En İyi Yabancı Film Oscarı'nı almış olan Akdeniz: savaş karşıtı bir tavır ortaya koyan eğlenceli bir İtalyan filmi.

Şahane Akdeniz görüntülerine sahip film; bir grup İtalyan askerinin çıktıkları Yunan adasında yaşadıkları keyifler üzerinden ve halkların kardeşliğine vurgu yapan diyaloglarıyla bu anlamda mesajlarını hoş görüntüler eşliğinde başarıyla veriyor.

Filmi izlemeye karar verir ve izlerseniz; başladığı ilk andan itibaren büyük olasılıkla Yüzbaşı Corelli'nin Mandolini'yle benzeştireceksiniz. Aslında temel hikayesi çerçevesinden bakıldığında olay yeri, askerler ve kasaba halkı ilişkileri oldukça benzeş. Ama bu film içinde mizah barındırıyor olması, savaş karşıtı söylemlerin yer aldığı felsefi derinliği olan diyaloglarıyla ve üstlendiği misyonla birlikte o filmden başka bir kulvara doğru yürüyor. Ve çekilme tarihi itibariyle Yüzbaşı Corelli'nin Mandolini'nden önce olması sebebiyle de en fazla romandan etkilenmiş olabileceği ihtimali söz konusu edilebilir; eğer illa da eleştirel bir bakış gerekirse... (edit: ki bu da mümkün görünmüyor, son araştırmalarıma göre kitap da bu filmden sonra yayınlanmış)

Aslında bu film üzerine bir yorum yazmayı düşünmemiştim. Ama son günlerde gündemi fazlasıyla meşgul eden TRT yapımı Ayrılık dizisine İsrail'in gösterdiği tepkiyle birlikte ortaya dökülen hükümet, TRT'den sorumlu Devlet Bakanı, TRT Genel Müdürü, yazar çizer takımı ve dizinin yapımcısının görüşleri ve bu görüşlerin zeka yoksunu ve amigo ağızlarla ifade ediliş biçimleri ortalığı toz duman edince, bu filmi aşağıda sözünü edeceğim nedenden dolayı yorumlamak farz oldu.

Öncelikle kişisel olarak yapılanı şık bulmadığımı belirtmeliyim. Bu İsrail'in Gazze'de ya da başka yerlerde yaptıklarına karşı durmadığım anlamına gelsin de istemem açıkçası... Ki o olaylar esnasında yazdığım Değinmeler başlıklı yazımda, durumu kendi bakış açımdan oldukça detaylı yansıtmıştım o günlerde....

Bu film ya da dizi özel televizyonlarda yayınlansa ya da özel kişiler tarafından yapılmış bir sinema filmi olsa yine de sorun etmez, demokrasinin gereği bir tavır olarak bakardım. Ama devletin daha doğrusu ülkenin resmi yayın organının böyle bir yayın yapması ve bunun halkın isteği ve görüşlerinin bir yansıması olarak duyurması kaçınılmaz bir biçimde halkın hangi kesiminin sorusunu getiriyor akla...

Yani işin özü devlet televizyonunun bir siyasi tavrın aracı olarak kullanılmasını, Türkiye gibi önemli bir devletin dış politika üslubuna yakıştıramıyorum. Özellikle devlet katından ortaya koyulan karşı tavrın ve politikanın daha zekice, daha şık ve daha düzeyli olmasını beklerdim. Bu olaydaki gibi kendi tribünlerine oynayan, son derece ideolojik bir bakışın abartan kışkırtıcılığı ve hıncıyla; ve 'keser döner sap döner gün gelir hesap döner' lafının çokça geçerli olduğu dış politikada hiç olmaması gereken, son derece umursuz bir pespayelikle değil... Üstelik bir filmin (Gece Yarısı Ekspresi) çizdiği imajla yıllarca uğraşmış bir ülke olarak duracağımız yeri ve böyle ucuzluklara başvurmamayı en iyi bizim bilmemiz gerekirken...

Siyaset bir halka karşı ve onun duygularını rencide edecek bir üslupla yapılmamalı. Siyaset siyasetçilere karşı olmalı.

Bütün bu yazdıklarımla bu film ne alaka noktasına gelirsem, olayımız şudur: Muhtemeldir ki ülkede pek izleyici bulmamış ve dolayısıyla devletimizin gözünden kaçmış bu filmin(Akdeniz) bir sahnesinde İtalyan gözcüler bir geminin yaklaştığını işaret eden fişeklerini atarlar. Telaşlanan askerler ve ada halkı sonunda bunun Türkiye bayraklı bir küçük motor olduğunu fark ederler. Filmi izlerken siz Yunanlıların ve İtalyanların birbirlerini aynı ve kardeş görmelerinin yansıması olarak bu Türkün de, o üçgene yani Akdenizlilik haline ve kardeşliğe ortak edildiğini düşünürsünüz (elinizdeki reçete de filmin savaş karşıtı olduğu yazmaktadır ya, dolayısıyla yaklaşımlarının asla ırkçı olmayacağı duygusu yer etmiştir algınızda)...


O gece son derece dostane bir şekilde güle oynaya, çala söyleye, Aziz adlı bu Türk'ün getirdiği türlü türlü uyuşturucuyla keyiften keyife geçilir. Ertesi sabah, bu Türkiye bayraklı Türk motorunun Türk kaptanı Aziz, adada uyuşturucuyla uyanamaz hale getirdiği herkesin neyi var neyi yok çalar... Valla her ne kadar böyle Türkler var desem de, uyuşturucu dünyasındaki tartışılmaz liderliğimizi bireysel bazda kabul etsem de bunları bir filmde izlemek kanıma dokundu açıkçası! Üstelik de bunu bir ülkenin devlet televizyonunda izlememiş ve onların politikacılarının siyasi sorumluluklarını: halkımızın bakışı bu diye adreslememiş olmalarına rağmen...

Bu yazı vesileyle de bu filmi değerli devlet büyüklerimize sesimin yettiğince ihbar ediyorum. Acilen acımı dindirsinler! Ülke namusumuza sürülen bu lekeyi tez zamanda temizletsinler. Çünkü ben istiyorum. Ben halkım ya!

Hani mesela bir kısım halkımız Darfur içinde sesini yükseltmişti! O pek duyulamamıştı galiba... Üstelik son söylemlerden yola çıktığımızda TRT özerkti ve ülkemizde sansür yoktu!

Bu askerler Amerikalı ya da Alman ya da Rus ya da Fransız olsaydı mesela; aynı kelamları ederler miydi ki devletimizin büyükleri acaba? Ya da dilim hiç varmıyor ama bir devletin televizyonunda bizim güneydoğu bölgemizdeki insanlara yapılanlar üzerinden bir film yayınlansa ne olurdu ki halimiz?

Ha birde! İğneyi kendine çuvaldızı ele batır mıydı ki o atasözümüz?