Vera Babanne Ben

Bazen, hiç yüz yüze gelmediğim insanlarla aramda derin bağlar kurabilirim. Bir satır yazıdaki samimiyet, herhangi bir yüzdeki anlamlı ifade bana çok şeyler anlatabilir. Ve ben, o insanları alıp hayatımın bir yerine iğneleyebilirim.

Öte yandan, yüz yüze sıklıkla geldiğimiz, uzun yıllardır tanıdığım, sohbetler ettiğim ama hayatımın herhangi bir yerine tutturmadığım insanlar da vardır.

Bir gün ağzımdan dökülen ve bana ait olduğunu sandığım, belki de bir yerlerden duyup da aklımda asılı kalmış "Ben herkesin arkadaşıyım ama herkes benim arkadaşım değil." cümlesinde anlam bulur bu hissiyatım... Bir gazete köşesinde ya da televizyon ekranında ettiği iki cümleden, o cümlede kendini gösteren hayata duruştan dolayı gönül haneme yazılmış ve bundan hiç haberleri olmayan, yollarımız herhangi bir günde bir yerde kesişmezse de olmayacak insanlarım vardır. Tıpkı Vera gibi.

Kürk Mantolu Madonna'nın onların şarkıları, benim de bir yazımın adı olması dolayısıyla grubun solisti Arel Koray'dan bir mail almamla başladı, Vera'yla tanışıklığım. O güne kadar varlıklarından haberdar olmadığım grupla o gün, aramda bir kan bağı oluştu. Onları izler olmaya başladım, taraf oldum. Bizi aynı çizgide buluşturan olgu, onların yaptıkları işe koydukları samimiyetti... edebiyatı müzik yolculuklarında önemli bir yere koymaları, dönemlerinin tanıklıklarında yer almayan değerlere sahip çıkıyor olmalarıydı... Yani bu çocuklar; emek vermeyi, bazı değerleri dışlamadan, hesap edilmiş yolları rehber etmeden, tutarlı ve inatçı bir çizgide var olmayı hedef bellemişlerdi. Müziklerini duyurmanın samimi gayreti içindeydiler. Ben de onların bu hallerini sevdim.


Henüz stereo pikaplarla, makaralı teyplerle tanışmadığımız gibi varlıklarından da haberimiz olmayan kısa pantolonlu hayatlarımızda plaklar vardı. Babam ve amcalarımın geceden sıraya girerek aldıkları lambalı Philips marka radyoya entegre edilmiş Garrant marka mono pikaptan dinlerdik aldığımız plakları... Henüz ilk Longplay'imizi almadığımız, stereo Dual pikabımızı yeni kitaplığımızın baş köşesine koyacağımız yeni ve kendimize ait evimize taşınmadığımız yıllardı.

O zamanlar, şimdilerde kapılarından sokaklara, günün popüler CD'lerinden şarkıların döküldüğü mağazalar gibi plakçı dükkanları vardı; 45'lik plakların çalındığı... En çok hoşlandığım şeydi önlerinde kalmak; bin bir emekle süslenmiş camlarındaki ve vitrin zeminlerindeki plakları incelemek...

Günlerden bir gün, mağazada çalıştığım bir yaz, babamdan önce, arabayla değil de geze geze gitmek için erkenden yola koyulduğum ve hızlı adımlarla yürüdüğüm akşam üstünde; hâlâ çok salonlu haliyle varlığını sürdüren Konak Sineması'nın karşısındaki, şu an dönerci olarak hizmet veren plakçıdan sokağa yayılan şarkı, beni yakaladığı gibi vitrine çarpmayı başardı. Vitrin camında gördüğüm plağın adıyla çalan şarkıyı senkronize ettiğim andan itibaren de, bir an öncenin telaşları paçamdan çekiştirmeye başladı.

Oradan, eski modern pazarın, şimdiki Anneler Parkı'nın hemen karşısındaki, mısır tarlalarının içinden geçilerek gidilen Kışla Sokak'taki, tarabalarını çok sevdiğim, duvar diplerindeki döşeme tahtalarından mantarlar çıkan eve koşturdum. Kapıdan dalar dalmaz babaannemi aradı gözlerim. Ben babaannenin büyük oğlundan torunuydum. Ailenin yeni kuşağının ilk çocuğu olmanın avantajlarını doya doya yaşamış olmanın yanı sıra, her daim, babaannemin "nambır van"ıydım.

Sözünü ettiğim plak, aşıklar geleneğinden gelip de türküler söyleyen, başta Çobanoğlu olmak üzere benzer sanatçıların plaklarını bir yandan dinleyip bir yandan ağlayan, üzerine bir yazıyı fazlasıyla hak eden farklı kadın babaannemin tutkunu olduğu, onun ifade edişiyle Manço'nundu... Yani parayı babaanneden koparmak için bir sürü gerekçe vardı. Sonuçta da öyle oldu. Engel, akşamın kendini hissettirmeye başlamasıydı. Oysa benim bir an öncenin telaşlarını zapt etmem, en sevdiğim heyecanımdan vazgeçmem ve olayı sonraya bırakmam da mümkün değildi.

İnsanlarının ağzından girip burnundan çıkmayı iyi beceren, bu yolda her türden duygu sömürüsüne başvurabilen ben, parayı kaptığım gibi soluğu plakçıda aldım.

Büyük bir zevkle ve özenle onu kabından çıkardım. Pikaba yerleştirdim ve babaannem şarkıyı çoook sevdi. İşin garibi, şarkı söylemeyi hiç beceremeyen benim hayatım boyunca söylemeyi başarabildiğim bir kaç şarkıdan biri oldu.

Şimdi upuzun yıllar sonra, şarkı yaşamıma yeniden ve yeni haliyle girdi. Vera, şarkıya yaptığı yeni düzenlemenin de olduğu performansıyla Babylon'da yapılan Be The Band finalinde ikinci oldu. Birgün çıkacak CD'lerinde daha iyi bir kayıttan dinleme dileği ile...





Üsteki resim Google'dan bulunmuş olup asıl kaynağı www.hafifmüzik org'dur.

Şu Bilet Meselesi

Genelde Erasmus'a gideceklerin en büyük sorunu ve en endişeli oldukları konulardan biri, forumlardaki başlıklardan ve yazılardan da anlaşılacağı üzere uçak biletidir. Oysa en az telaş edilecek konu budur, eğer planlı biriyseniz tabii ki... Planlıdan kastımı şu yazıda ayrıntılı bir biçimde anlatmıştım. Kısaca özetlemem gerekirse, işlerini son dakikaya bırakmayıp da önceden düzenleyen birisi olma hali diyebilirim.

Bir Erasmus öğrencisinin ekonomik ve sorunsuz olması açısından ilk halletmesi gereken şey uçak biletidir. Sınav sonuçları açıklanıp da Erasmusa gideceğiniz kesinlik kazandığında başlamalısınız uçak bileti takibine...

Benim gözlemlediğim şöyle bir şey var: Çoğunluk, karşı okuldan gelecek kabul belgesini eline almadan uçak biletiyle ilgilenmiyor. Oysa toplam Erasmus maliyetinizi geciktikçe artıracak en önemli unsur bilettir. Ne kadar gecikirseniz maliyetiniz ve telaşınız o oranda artar. Sonra maliyeti düşürmek için aktarmalı uçuşların peşine düşmek zorunda kalırsınız. Bu da örneğin direk uçuşla 2,5 saatte ulaşabileceğiniz Varşova'ya en erken 5 hatta bazı uçuşlarda 16 saat sonra ulaşmanıza yolaçar, gecikmeler ve bagaj kaybolma riskleri de cabası... Direk Varşova'ya uçtuğunuzda, havalanından 180 nolu otobüsle tren garına 20-25 dakikada geçip, (taksi ücreti 40 zloti civarı) Polonya'nın her tarafına tren ile ulaşabilirsiniz.

Ben Polonya örneğinden yola çıkarak ve kendi tecrübem doğrultusunda anlatacağım ne yapmanız gerektiğini. Anlatacaklarım Polonya özelinde olsa da, diğer ülkelere gidecekler için de bir ölçüde yararlı olabilir. Polonya hem gerekli belgelerin sayısı hem de ülkenin Erasmus'a gösterdiği ilgi dolayısıyla vize işlemlerinin en kolay halledilebildiği ülkelerin en önde gelenlerinden biridir. Bu yüzden belgeler konusunda endişeye ve telaşa kapılmanıza gerek yoktur.

Polonya'da Erasmus yapacaksanız ve güz döneminde gidecekseniz daha okul kapanmadan ve asilliğiniz kesinleşir kesinleşmez biletin peşine düşmelisiniz; bahar döneminde gidecek olanlar da, Eylül'de okul açılır açılmaz bilet sorgulamalarına başlamalıdır. Bu süreçte yapılması gereken en önemli şey, Erasmus koordinatörünüze bir mail attırarak gidilecek okulun açılış ve kapanış tarihlerini bir an önce öğrenebilmektir.

Bu bilgiyi edindikten sonra ülkede ne kadar kalmayı planlıyorsanız, ona göre gidiş dönüş tarihleri belirleyip LOT'un sitesi ile akraba olmanız gerekir. Burada önemli bir noktanın altını çizmeliyim: THY, LOT'un operasyon ortağıdır. Bazı günler her biri farklı saatlerde ayrı ayrı uçuşları olsa da, çoğu zaman (yani tek uçuş olan günlerde) yolcularını aynı uçakta uçururlar. Daha açığı; tek uçuş olan günlerde siz biletinizi bu iki havayolunun hangisinden alırsanız alın uçacağınız aynı uçaktır. (Aynı tarihleri girerek hem THY, hem de LOT'dan bakıp, uçuş saatlerinden ve uçakların modelinden durumu anlayabilirsiniz. Örneğin ben gidiş dönüş biletimi LOT'dan almış olmama rağmen dönüş uçağım THY). Burada bir not daha verecek olursam, o da özellikle erken alımlarda LOT'da fiyatların daha ucuz olduğudur. Her ikisine de bakmakta yarar var elbette.

Bu ön bilgilerden sonra gelirsek ayrıntılara: Öncelikle gidiş tarihinizden en az 4-5 ay önce LOT'un sayfasına ziyaretlere başlayarak, gidiş ve dönüş tarihlerinizi girip ve özellikle 7 gün aralığını işaretliyerek, tıklayıp bir sonraki evreye geçiyorsunuz. Ve size toplam uçuş fiyatınızın yanısıra ucuz biletlerden kaç adet kaldığının sayısını veriyor sayfa(rezarvasyon iptallerinden dolayı bazen bitti sandığınız bilet ertesi gün olabiliyor, ama yine de eli çabuk tutmakta yarar var). Eğer sizin günlerinizdeki fiyatlar yüksek ise siz, o bir hafta aralığındaki en ucuz günlere bakarak yeni günler saptayıp maliyetinizi düşürebilirsiniz. Burada bir ayrıntı daha vermem gerekiyor ki bu da: Dönüş tarafındaki fiyatlardan en ucuzu işaretlediğinizde, gidişteki yüksek bazı fiyatların düştüğünü görecek olmanızdır. Tüm bu incelemelerinizin sonunda sizin için en uygun olan günleri ve fiyatı saptadıktan sonra isterseniz site üzerinden rezarvasyon yapıp üç gün içinde biletinizi alabilir ya da vazgeçersiniz. Burada yine kendi pratiğimden yola çıkarak size şöyle bir öneride bulunmak isterim: Sitedeki tarihleri ve fiyatları saptadıktan sonra yakınınızdaki, THY acentalığı olan ve güvendiğiniz bir turizm ofisine gitmeniz. Çünkü bu ofislerden ufak bir farkla biletinizi kredi kartınıza beş taksitle alabilme olanağınız var, ki ben ve arkadaşlarım bu yolu tercih etmiştik.

Dip not olarak şunu da belirteyim: Alacağınız bilet "Economy Saver" olduğundan iade şansınız yoktur. Eğer olur da satın aldıktan sonra tarih değiştirmek isterseniz, 50 euro ceza ile birlikte, değiştirdiğiniz tarihteki biletin varsa fiyat farkını ödersiniz. Bu yüzden tarihlerinizi net olarak belirleyin. Erken aldığınızda tek gidiş fiyatına gidiş- dönüş alabilme fırsatı olduğu için ben, gerektiğinde dönüşü yakmayı göze almıştım(Gidiş-dönüş 520TL'ye aldığım biletin sadece 22.temmuz tarihli dönüşü şu an 1.11o TL.) Şunu altını çizerek ve bir kez daha tekrar ederek tavsiye ederim: 100 tl daha ucuza gideceğim diye aktarmalı uçuşlara yönelmeyin, çünkü LOT ile 2.30 dakikada gideceğiniz Varşova'ya hem aktarma, hem de havaalanlarında uzun bekleyişler yüzünden en erken 4.5-5 saatte gidersiniz. Bagaj kaybolma risklerini de göz önüne aldığınızda değip değmeyeceğini iyice düşünün. Uzun lafın kısası benim tavsiyem gidiş tarihlerinizden 4-5 ay önce LOT'a bakın, eğer kararınızı ve tarihlerinizi kesinleştirdiyseniz biletlerinizi alın ve direk uçuşun keyfini yaşayın!

Erasmus'un İz Bırakanları

Ayran: Kanarya Adaları'nın Spartacus'u. Dağcı, iş hukuku uzmanı. Erasmusa yalnızca bir sırt çantasıyla gelmiş. Konferansa giderken de, halı sahada top oynarken de, clubda eğlenirken de aynı kot pantalonu ve aynı t-shirt'ü giyiyor. İngilizcesi hemen hemen hiç yok. Bir araya geldiği İspanyollarla da net olarak anlaşamıyor. Bunun nedeni adada konuşulan yerli halkın dilinin İspanyolcanın farklı bir formu olmasıymış. Polonya'ya nasıl geldiği bilinmiyor. Yüzerek Atlas'tan falan dolaşıp, Baltık üzerinden bile gelmiş olabilir; ancak dönüşü muhteşem oldu. Otostopla dönmeye çalıştı. İlk iki deneme başarısız olduktan sonra, 3.'de ancak Varşova'ya kadar gidebildi. Son kararı Berlin'e gidip bir arkadaşının yanında çalışarak dönüş parası biriktirmek oldu. Erasmus'un açık ara en ilginç adamı.

Ameraldo: Arnavutluk doğumlu. Dedesi imam, kendisinin İtalya'da pis işlerle uğraştığı söyleniyor. Bizdeki ismi “Torbacılık” olan türden.. Erasmus'un en çapkın adamı. Olsztyn'in en büyük festivali Kortowiada'da vücuduna yazdığı “In pussy, we trust!” ve “I love Polish Girls” yazılarıyla hatırlanacak. Bir de en azılı kavgalarda bile bodyguardların hiçbir müdahalede bulunmadığı, yalnızca öğrenci kimliğinizi göstererek bedava girebileceğiniz kadar sıradan bir bar olan Antalek'e bir süre alınmayışıyla.. Aramızda geçen ilk muhabbette bir kızla öpüşürken, bana aynı anda: “Seni ilk gördüğümde Türk olduğunu düşünmemiştim” gibi uzun bir cümle kurmayı başarmıştı. En azından yazın sonuna kadar kalması bekleniyordu; ancak Haziran'ın ilk günü çok sevdiği Polonyalı kızlara veda ederek herkesi şaşırttı.

Iwo: Nam-ı diğer Mr. Piwo. (Lehçede Bira) Alkol bağımlılığıyla ün yapan ESN mentörü. İlk tanışmamızda kapıdan içeri “Where is my Wine!” diyerek girmişti. Herhangi bir yerden edindiği tencerenin içine şarap ve Polonya'nın ucuz kolası Hoop'tan oluşan, tadı iğrenç bir karışım ekleyerek sizi saatlerce bir odanın içinde rehin alabilir. Eğer içmeyi reddederseniz Türkçe olarak: “İç iç, içmeyen ibne!” şeklinde tempo tutarak psikolojik baskı da kurabilir.. Burada kendi deneyimlerimden yola çıkarak söylersem izleyeceğiniz en iyi yol, eğer kuvvetli bir içiciyseniz herkesin birkaç yudum alarak arasında dolandırdığı tencereyi tüm kötü tadına rağmen fondip yaparak boş halde ellerine teslim etmek olur. Ki bir sonraki turda “Sana nasıl içileceğini gösterdim! Daha fazla istemiyorum!” diyerek yırtma şansınız olsun. Bu kadar azgın bir adam olmasına rağmen, sınavlar yaklaşınca hemen her Polonyalı gibi 1 ay odasına kapanıp, etrafta görünmemeyi başararak gönülleri fethetmiştir. Bu adamlar hem eğlenmeyi, hem de sorumluluklarını yerine getirmeyi bir arada başarıyor gerçekten. Bizden en önemli artıları nerede ne yapacaklarını bilmeleri..

Anna Eva: Olsztyn ESN'in fotoğrafçısı. Gazetecilik okuyor. Unutulmaz olayımız dans pistinde geri geri yürüyerek saçma sapan bir robot dansı yapmaya çalışırken, onu farkedemeyip üzerinden geçmemle oldu. Sağlık durumu şu an iyi. O gün bugündür zaten hafif sıyrık olan kendisi iyice garipleşti yalnız. Her yer ve her şartta siz farkında olmadan fotoğrafınızı çekme özelliğine sahip. En iyisi gidip usulca ona teslim olmak. Saçma sapan fotoğraflarınızı ESN sayfalarında görüp bunalıma girebilirsiniz aksi takdirde..

Tramvay Marta: Tramvaylara olan düşkünlüğüyle bilinen Polonyalı meslektaşım. Varşova dışında yaşasa da, Language Exchange'lere sık sık katılır, azimli bir kızımız. Ancak memleketinde tramway olmadığından mı, yoksa kıçını kaldırıp yürümekten aciz olduğundan mı iki caddelik yolu bile iki tramway değiştirerek gitmeyi göze alıyor, bilinmiyor. En son Pole Mokotowskie'de düzenleyeceği barbekü partiye Facebook'tan yalnızca 5 kişinin “evet katılıyorum” yanıtı vermesi üzerine partiyi iptal etmişti.

Fabricio: İtalyan sevimli dev. İri cüssesine karşın, içinde kırılgan bir kalp barındırır. Rap müzikle ilgileniyor, dünyaya barış mesajları veriyor. İlk karşılaşmam sarhoş olduğu için dengesini kaybedip üstüme düşmesiyle oldu. Herhangi bir kırık çıkığım çok şükür ki yok. Bizim Türk kızlardan birine yazdığı için, otomatik Türk erkeği korumacılığı refleksiyle fırçalamıştım. Bana ne halbuki, sen git Varşova'da Erasmus'unu yapsana! Olsztyn'in düzenine niye karışıyorsun!

Kalina: Alman sınırına yakın şirin bir kasabadan gelen müstakbel Polonyalı yengemiz. Kara kaşlı, kara gözlü bir Türk Erasmusçunun mentörüyken kendini ona kaptırdı. Türkü dinliyor, halay çekiyor. Türk gelenekleriyle ilgili videoları Facebook'unda paylaşıyor. Erasmus'un Türkleştirdiklerinden.

Kristian: Bir gece koridorda ayak parmakları pembe ojeli; ancak geri kalan kısımları gayet normal sarışın, zayıf tipik bir Polonya erkeği olarak belirdi. Zaten sarhoştu ve midesinin felaket halde olması gerekirdi. Ancak içtiği o kadar biranın üzerine ikram ettiğimiz iki shot votka, iki bardak rakı ve bir tabak tarhanayı daha içmeyi başararak benimle dünya mutfakları konusunda muhabbet etmeyi sürdürdü. Ertesi gün onun yarısı kadar içmiş olmama rağmen yataktan zor kalkarken, dışarıda karşılaştığımızda okula giderken zımba gibiydi. Eğlence zamanı eğlence, ders zamanı dersin tipik bir örneği daha..

Ania: ESN görevlisi, organizasyon ve halkla ilişkiler uzmanı. Her şartta her durumda işin bir çıkar yolunu bulmasıyla ünlü. Konferansda moderatör de olabilir, en ufak herhangi bir sorununuzda bir telefonla yardımınıza da koşabilir. Bilgi donanımı, zarafet, güzelliğin yanında, son derece mütevazi ve samimi bir kişilik kendisi.

Erasmusun artık son demleri. Çoğu Erasmus çoktan ülkelerine döndü. Geriye kalan son 20 gün bana daha neler gösterir bilinmez; ama şimdiye kadar tanıdığım en vurucu kişilikler bu satırlardakilerdi.