BU BAYRAM BİZİM BAYRAMIMIZ

Merhaba bugün günlerden ne mi? 23 Nisan yani benim ve benim gibi çocukların bayramı… Bu işin içinde çocuklar varsa törenler ve diğer etkinlikler harika olmalı. Tüm Türkiye kırmızı-beyaz bayraklarla süslenmeli normal günlerden bambaşka bir coşku yaşanmalı. Ama bu bayram diğer bayramlar gibi klasik olmamalı.

23 Nisan günü normal bir gün gibi başlayabilir. Ama böyle bitmemeli. Sabah kalktığımda kuşlar cıvıldamalı. Etrafı coşku ve neşe süslemeli. Tüm Dünya çocukları benim şehrimde yani SAMSUN’ da toplanıp törenler ve etkinlikler düzenlemeli. Dünya çocukları Türk çocuklarıyla sohbet edip arkadaşlıklar kurmalı. Ben ise bir günlüğüne bile olsa Samsun’un başına geçmeliyim.

Ayrıca ben bir izciyim ve törenlere ve etkinliklere diğer izcilerle beraber katılabilmeliyim.

Evet, farkındayım biraz fazla şey istedim ama BU BAYRAM BENİM BAYRAMIM... E tabi diğer çocukların da…

Naz ÖZSAMSUN

Ara Sıcak

Alkışlar, Samsun Devlet Opera ve Balesi Basın, Protokol ve Halkla İlişkiler Bürosuna...

Antenleri hayata açık biri olduğuma sık sık vurgu yaparım. Bir de, bu açık antenlerin algıladıklarını birikmişliklerle çarptığımda çıkan sonuçların, oluşmuş yargılarımın beni hiç yanıltmadığının övüncünü tekrarlarım, sıklıkla...

Bu yıl, yazılarda ağırlığı sinemadan alıp tiyatroya, baleye, opera ve klasik konserlere kaydırdım. Farkettim ki sinema hiç de sahipsiz değil. Bir çok sinema sitesi, dergisi, televizyon programı, blogu var. Öte yandan sözünü ettiğim sanatlara yönelik, insanların iştahını açacak, onları bu alanlara yöneltecek, onca emeği ve güzelliği farkettirecek yazı ve kaynak yok denecek kadar az.

Bu bilinçli bir seçim değildi başlangıçta, bunu belirtmeliyim. İlk konser yazımı yazdığımda böyle bir misyon biçmemiştim kendime... Ama o kadar keyifli saatler geçirdim ki Samsun Devlet Opera ve Balesi'ne konukluklarımda; o kadar güzel ve samimi temsiller izledim ki; kaçınılmaz bir biçimde, bu keyfin bir yansıması olarak her seferinde kendiliğinden gitti parmaklarım, klavyenin tuşlarına... Tıpkı bir bestecinin, bir şairin, bir yazarın ilham geldiğinde kendini zaptedemez güdüleri gibi... Farkındaysanız konukluk dedim. Bu boşuna seçilmiş, yazıyı süslemeye yönelik ya da kurumu parlatma maksatlı bir vurgu değildir. Bu gerçeğin ta kendisidir. Bir kurumun, özellikle başında devlet yazan bir kurumun içinde kendinizi konuk gibi, daha özü, kendinize ait bir yerde gibi hissetmenizin ne kadar özel bir hal olduğunu sanırım hepimiz biliriz.

İşte her temsil yazımın içinde samimiyetine ve konuklarına ayrımsız saygısına vurgu yaptığım Samsun Devlet Opera ve Balesinden bir e-posta aldım, hafta içinde... Bunu paylaşmakta ki maksadım kesinlikle kendime, blogun okunur olduğuna bir vurgu değildir. Hissiyatımın ve kanaatlerimin hiç de yanlış olmadığının, gözlemlerim sonucunda oluşmuş yargılarımın bir kez daha doğru çıkmış olmasının çocuk sevincidir. Burada öne çıkarmak istediğim şudur: Bir kurum düşünün, internette kendince yazan bir blogun yazılarına ulaşıyor. Sonra bu kurumun basın protokol ve halkla ilişkiler bürosundan değerli ve sorumlu biri, bu blogun iletişim adresine, bir kısmını buraya taşıdığım şu cümleleri içeren bir e-posta yazıyor:

Merhabalar,

Blog sayfanızda Müdürlüğümüz hakkında yazmış olduğunuz yazılarınızı geç de olsa takip edebilme fırsatımız oldu. Temsillerimiz hakkında bu kadar eleştirel gözle bakmanız ve sitenizde yapmış olduğunuz yorumlarınız için müdürlüğümüz adına size sonsuz teşekkürlerimizi sunarız. İletişim bilgilerinizi bizimle paylaşırsanız sizinle daha yakın ve sağlıklı bir diyalog kurmak isteriz. Blog sayfanızı Samsun Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü Halkla İlişkiler, FACEBOOK sayfamızda paylaştık. Bilgilerinize.... Tekrar teşekkür ederiz."

Bu zarafet üzerine, hareketin şıklığına vurgu yapan kendimce cümleler yazmayacağım. Çünkü sanatçılarıyla birlikte bir kurumun çalışanlarının ne kadar naif, izleyicilerine ne kadar saygılı, işlerine ve kurumlarına ne ölçüde tutkuyla bağlı olduklarını ve güzel yüreklerini, yazdığım teşekkür e-postasına verilen yanıttaki şu cümlelerden daha güzel hiçbir şey anlatamaz.

Merhabalar;

Yapılan sanatın, sanatçının ve bütün teknik ekibin asıl amacı olan izleyicisine bir değer katabilme çabasının, sizinle anlam kazandığını ve diğer izleyicilerimize de yaptığınız çalışmalar ile anlam kattığını görmek, bizim gurur ve mutluluk tablomuzun en güzel rengi olmuştur...
.......

Göstermiş olduğunuz duyarlılıktan ötürü tekrar, şahsım adına tüm Samsun Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü çalışanları olarak size müteşekkiriz. En kısa zamanda tanışmak ümidi ile...

Bakınca...

Bir süredir yaşadığım kentin değeri üzerine düşünmekteyim. Sadece bugün yaşadıklarımın tadından baktığımda bile, kentin, tüm yaşamıma ne lezzetler sunduğunu fark ediyorum.

İtalo Calvino'nun "Görünmez Kentler" kitabındaki bölümlerden birinde bir sözü vardır; dilime en dolanmış cümlelerden biridir. Yorum yazarken de, kendi yazılarımda da bolca kullanmışımdır, bu dolgun cümleyi...

İnsan hallerini, ilişkileri sorgularken, onlara biçimleri üzerinden bakarken, taraflarını tanımlarken klişe derecesinde bir başvuru cümlesidir, benim için... "Size bir kenti sevdiren; onun doksandokuz harikası değil, sorularınıza verdiği yanıtlardır" der yazar.

Geçenlerde bir akşam, şahane eserler dinlediğim oda müziği konseri esnasında, bu cümleden bakarak düşündüm; bu kent, benim sorularımın tümüne yanıtlar vermiş bugüne kadar.

"Oysa kent geçmişini dile vurmaz, çizik, çentik, oyma ve kakmalarında zamanın izini taşıyan her parçasına, sokak köşelerine, pencere parmaklıklarına, merdiven trabzanlarına, paratoner antenlerine, bayrak direklerine yazılı geçmişini bir elin çizgileri gibi barındırır içinde." der yazar, aynı kitabın 20. sayfasında...

Kemanlar, viyola ve viyolonselden Beethoven quartet no:4 op.18'in en şahane bölümü çalınırken, avucun çizgilerinde yol alıyordum.

"Görünmez Kentler"in arka kapağının son bölümünde de şu cümleler vardır: İtalo Calvino, ....... her okura, kendi nedenleri ve duygularına göre bozup bozup kurabileceği bir kitap yazdı."

"Görünmez Kentleri"mi bu kadar çok sevmiş olmam tesadüf olamaz. Yaşasın! Görüyorum.

Görsel: Google yardımıyla kent ve demiryolu sitesinden alınmıştır.

"Son Yılın Üç Mevsimi"nden*

Geçen akşam anma konserine davetliydim. En az kırk yılımın her günü şarkısının biri “dilime dolanan bir ızdırap olur” Selahattin Pınar’ın…

Pasternak, Skriyabin’in müziği için:
“O yapıtların ezgileri başlar başlamaz gözlerinizden yaşlar boşanır ve bu yaşlar yanaklarınızdan dudaklarınızın ucuna değin iner. Gözyaşları ile karışan bu ezgiler sinirleriniz boyunca yüreğinize varır, kederli olduğunuz için değil, yüreğinizin en doğru, en anlayışlı yolu bulunduğu için ağlıyorsunuzdur.” dediği gibi.

Koronun ilk şarkısında iki gözüm iki çeşme.. “Aylar geçiyor, sen bana hala geleceksin”.. ak akabildiğin kadar, diyorum göz yaşlarıma. Salon karanlık, engellemiyorum ağlayışımı.. “Yetmez mi bu hasret, daha yıllarca mı sürsün?”.

İkinci şarkıda da devam “Yalnız benim ol, el yüzüne bakma sakın sen”… Şarkıya içimden eşlik ediyorum. Yaşlarımın tümü tükeniyor, duruyor. Etraftan görülmedikçe ağlamalı, ağlamasını engellememeli insan. Benlikte birikmiş tüm gerginliklerden arındırıyor. Gözyaşları sözcüksüz dualardır.

Aynı duygularla olacak, şarkısında ne güzel dile getirmiş Sezen Aksu: “Ağlamak güzeldir” diye…

İnsanın, ağlamasını dile getirmesi zor. Yaşlanınca biraz sulugöz olunuyor galiba. Ne fırtınalar, umarsız ne günler atlattım, nice travmaları ağlamaksızın geçtim. Hepsinde Quassimodo’nun anasına seslendiği şiirin sözcüklerini gözyaşlarımmış gibi mırıldandım;

“Sağlığını diliyorum şimdi yürekten,
kendi yumuşak alaycılığını
iliştirdiğin için dudaklarıma.
Acıdan, ağlamaktan o gülüş korudu beni.”

Şarkı söylemeden duramayan bir adamım ben. Bilmiyorum ama öyle sanıyorum ki, uykumda bile söylüyorumdur. Bir şarkının herhangi bir dizesini mırıldanarak uyandığım çok olmuştur. Şarkı söylemeyi yaşamın koşullarından biriymiş gibi düşünürüm. Güzel söyleyemem, o başka… Ama söylerim. Tamamını hatasız ve güzelce söylediğimi sandığım bazıları da vardır.

Kanuni hakkını verdiği bir ara taksimi geçiyor.. alkışlıyoruz.. İyi söyleyebilmeyi öğrenmek için bir eğitim almadığıma hep üzülmüşümdür. Teyzemin olağanüstü, doyumsuz, tiz bir sesi vardı. Kırmazdı beni, hadi Meliş’im, der, çokçası Osman Nihat’ın bir şarkısını söyletirdim. Şimdi çok özlüyorum sesini, kayıt etmediğim için hayıflanıyorum.

Ablam da öyle; Melahat Pars’ın öğrencisiydi. Başka türlü bir edası vardı, pesten bir sesle söylerdi. Evlendikten sonra İzmir’e yerleşti. Bir şarkıyı keyifle okurken telefona sarılır, bir şarkının bir yerinden söylemeye başlarım, örneğin; “Acaba şen misin kederin var mı?..” Ablam devamını mırıldanır telefonun öbür ucundan; “Ne kadar dertliyim, haberin var mı?” ve hemen, “Bimen Şen’in… Hicaz.. usulü curcuna..”der. “Ya güfte?” diye sorarım. Düşünür, çıkaramazsa “Orası senin alanın” der ve Bimen Şen’in bir başka şarkısını söyler. Keşke telefonlar paralı olmasaydı! Yemeği ateşte unutmamıştır inşallah, derim.

Amcamınoğlu konservatuara gitti. Dünyanın on ünlü bas bariton sanatçısından biri. İtalya gibi şarkıcı bir ülkede seçici kurul üyeliği yapacak kadar büyük bir yetenek. Gurur kaynağım…
Gırtlak kanseri geçirdiğimde aklıma ilk düşen; onun başına böyle bir şeyin gelmesinin korkusu, gelmemesinin tesellisi gibi karmaşık duygular. Bunu açıkça hiç söyleyemedim. Ama şimdi kendi kendime açıklıyorum, onun değil, iyi ki benim başıma geldi, diye avunmuşumdur.

Dinleyiciler yer yer iştirak ediyorlar sanatçıya, ben edemiyorum. Bağlama olsun, ut olsun, saksafon ya da neyse, ne olursa olsun bir çalgı çalabilmeyi de çok istemişidir. Kanuni taksimini geçerken, bari bir çalgı çalmasını becerebilseydim diye geçiriyordum içimden. Ama şarkı söylemenin aynı şey olmadığının ilk kez ayrımına varıyorum. En güzel enstruman insan gırtlağıdır. Bu sözün, lisedeki müzik öğretmenimizce kafama çakıldığını anımsıyorum. Aklıma Haytov’un “Bayram Ali” öyküsü düşüyor. İlk fırsatta tekrar okumalıyım.

Şimdi, solist en zor şarkılardan birini kusursuz okuyor. Çocukluğunu biliyorum solistin; Naci Tektel’in torunu. Hani hiç unutulmayacak; “Uzayıp giden o tren yolları”… Babası kanuni Yılmaz Tektel. Dedesinden, babasından eğitimli, mutlu oluyorum. Yürekten alkışlıyorum.

İyi bir sergi gezdikten, iyi bir film seyrettikten ve iyi bir öykü ya da roman okuduktan sonra birkaç gün tadını yaşarım. Şimdiki gibi duygulanır, ırmak olur, deniz olurum.

Öyküsünden söz etmiştim ya:
Bayram Ali, Bulgaristan’da çobanlık yapan babayiğit bir delikanlıdır. Dillere destandır sesi. Şarkı söylemeden duramaz. Günün birinde ağasının kara çalmasına ve gazabına uğrar, başı belaya girer, işkenceler görür. Sonunda dağa çıkar ve canından bezdirir elezerleri. Çok da zengin olur. Başka illere göçer, izini kaybettirir. Günün birinde tanınmamacasına köye döner. Meyhanede şenlik vardır katılır. Kimse aymaz. Ama sonunda dayanamaz şarkı söyler. Tanınır ve sonu olur. Ölümüne söylenmiş bir şarkıdır söylediği. İşte benim de anlatmak istediğim budur; -ayrımına varılarak- yaşamanın bir koşuludur şarkı söylemek. Bu Tanrı armağanın ayrımına varılsın diye yazıyorum. Ne sesinizin güzel olmadığına, ne de iyi söyleyemediğinize aldırmayın, söyleyin. Ben içlilerinden hoşlanıyorum. Siz neşelilerini söyleyin. Şarkı söyleyin. İlk duyduğumdan bu yana her zaman, her yerde yinelerim Almanların atasözünü: “Bir yerde şarkı söyleniyorsa oraya yerleş, kötü insanların şarkısı olmaz!” diye.

* Sayın Ekmel Denizer'in yayımlanmamış "Son Yılın Üç Mevsimi"nden...

Bugün Çocuk Bayramı

Her çocuğun kalbinde kendinden büyük bir çocuk vardır,
Bütün sınıf sana çocuk bayramlarında zarfsız kuşlar gönderecek

"Devlet Dersi"nde öldürülen büyük çocuk;

sizi idama gönderen adam boğularak öldü.*

*ayrıntılar için buradan...
Dizeler ve Devlet Dersi nitelemesi Ece Ayhan'ın "Meçhul Öğrenci Anıtı" adlı şiirindendir.