Uzak Yıldız Yakın Mevzular

Bolaño'nun beni tam anlamıyla ters köşeye yatıran kısa ama derin romanı ile Afiyet'deyiz. Frambuazlı, aslında iki kişiye de rahatlıkla yetecek pastalarından yok. Bu bizi üzer mi? Tabii ki hayır. O halde, "Bir çilekli pasta lütfen, bir de çay."

Bu aralar biraz da şaşkınım; sanki kahveyi unutmuş çaya alan açmış gibiyim. Kitapsa beni tam anlamıyla ters köşeye yatırmış durumda. Bu olumlu bir durum; umduğum değil ama bayılacağım bir zaman dilimindeyim, üstelik de mevzu bir tıfıl devrimcinin canına minnet. Kendisi bir romantik midir bilmiyorum. Bildiğim bir şey varsa Latin ülke solcularının hayranıdır. Onların her birinin masal kahramanı hallerine bayılan, asla büyümeyen, bu mevzularda anında 16-17 yaş çeperlerine takılan bir tıfıldır da aynı zamanda. Ve bu durumun geçmişte kalmış, dizlerine yatılan, gitarına teslim olunan o tatlı kızla bir ilişkisi var mıdır, diye sorulduğunda: O reddetse bile muhtemeldir!

Serde solculuk varsa, hani literatür de biraz yenilip yutulmuşsa bu roman da şerbetlidir.

Biz kuşağı için eyvallah da, diyor bu arada iç sesim, yeni kuşaklar için nedir?

Hımmmmmm... işte burada biraz durup düşünmek gerektir. Ve hatta bagajda neler birikmiş diye bakmak, o sırada olur be, bize de yakışır okumak denirse de ballı börektir.

Kitap, pasta, çay, anılar sinsilesi içindeyken zamana dönüp de ayaklarım yere bastığında hafta sonu Rock City'de bira diye geçiriyorum zihnimden. Eyvallah tonunda bir ses yankılanıyor beynimde. O halde telefon. Gidelim mi, diyorum, gidelim oluyor yanıt. Bir yanda 19 Mayıs şenlikleri, konserler falan. Sevindirici lakin sesleri uzaktan daha bir hoş geliyor.

Çıkıyorum evden, üzerimde enn sevdiğim kadının aldığı tam da mevsime uygun çok da hoş lacivert bir kot gömlek. Sevdiğim jean'lerimden biri, ne olur ne olmaz diye bir mont ki mini sırt çantamın askılığından geçirilmiş vaziyette. Heyecanla ve ayaklarım yerden kesik adımlarla ve bir an öncenin telaşıyla yürüyorum. Deniz sağımda ve o an yanıma fotoğraf makinesi almadığımı fark ediyorum. İşte o zaman yazıya aynı noktadan olmasa da aynı denizden bir fotoğrafı yerleştiriyorum.

Sohbet derin, seyahatler sıralı; sonuçta konuşmanın bir zararı yok ki koşullar oluşmazsa da bakarız bir çaresine.

Hayalden kim ölmüş?

Birinci biralar bitiyor. Ama bizde söz bitmediği gibi ân da bitmiyor. Rock City şaşırtıcı derecede boş. Bunu bayrama mı yorsak yoksa ekonominin geldiği noktaya mı, karar veremiyoruz. Sonra 19 Mayıs şenliklerine bağlıyoruz durumu. Yine kelimeler nota olmuş cümleler müzik, ve akıp giderken zaman biz altıncı birayı istemişiz meğerse.

Söz yine de bitmemiş.

Ben yine en sevdiğim kadının gözlerinde erimişim. Sonra hesap istemişiz ve fena şaşırmışız! Acaba yanlış mı hesapladılar diye düşünmüş, sonra bunun olamayacağına karar vermişiz; müşteri nüfusuna bakınca. Sonra, demek durumlar dipte o nedenle fiyatlar aşağıda ve hiç değilse maliyetleri garantiye alalım durumları oluşmuş mekânlarda, diye bir tez atmışız ortaya.

Sonra, yakalamışken en sessiz halinde Rock City'yi biraz daha çıkaralım tadını demiş, seyahat planlarımıza ekler katmış, kelimelere yine kelimeler eklemiş, son yudumların ardından sarılmış, öpüşmüş, vedalaşmış; zıt yönlere doğru adımlarımızı sıklaştırmışız.

Bazı Fotoğraflar Üç Kelime İle Anlatılamaz

Efsane Gezi'nin Bergama ayağındayız, henüz bilmediğimiz ve ihtimal vermediğimiz askeri darbeye bir iki hafta var. Planımız çerçevesinde yola devam ediyoruz. Bir kaç yıl önce daha gezi hayalleri kurarken bize gelen ve emekli bir ilkokul öğretmeni olan ve ilk kez şehrimize eşiyle birlikte bize ziyaret için geldiklerinde annemizin üvey anneden kaynaklı bir dayısı olduğunu öğrendiğimiz... ve annemin yola çıkmadan önce dayıyı ziyaret etmemiz konusunda bana sıkı tembihler verdiği Bergama'dayız. Elbette dayıya uğramıyoruz çünkü gençlik başta duman. Henüz, Çınarcık'da tanıştığımız kızların izi çıkmamış bünyeden. Önümüzde enfes bir güzergâh var. O halde yola devam noktasındayız. Aylardan Eylül. Manyas'da rüzgara yakalanmıştık, Bergama'da da hava serin. Daha sıcak bölgeler önümüzde ve bizi bekleyen enfes sürprizlerden habersiziz.

Yazıya Kelepçe Vurmak

Söz manasını dinleyenden alır en sevdiğim ifade edişlerden biridir. Yazı da özgürdür. Elbette bir yazanı vardır. İşte o yazan ben dün bir paylaşım yaptım. Sonra, bir sohbet esnasında olsa  kitaptan ve içeriğinden söz ederken rahatlıkla kullanacağım ve kitabın adı olarak -belki de- rahatsızlık vermeyen, tahminimce de çok kişiye vermeyecek bir ifadeyi gün içinde sorgulamaya başladım. Koca bir kitabın içeriğinde ve akışında o ifade kabul edilebilir ve hatta -bence- sevimli bir hâldeyken, kitaptan yapılmış alıntı bir anlamda özünden kopup çırılçıplak kalmıştı. Ya da ben öyle sanmıştım! Okur profili gözümde canlandı, kitabın kapağında masum duran ifadeyi yazıdan çıkarmak noktasında bir süre daha kararsızlık yaşarken, huzursuz da oldum. Epeyi süre daha kendi dünyamda gidip gidip geldim. Bir kaç saat süren kararsızlığım sonucunda kitaptan alıntılanmış kısa metnin içinden silerek ifadeyi; bir anlamda ilk kez  kendi yazımdaki,  kitabın adı olarak masum duran  iki kelimeyi üstelik de kadın karakter tarafından kullanılan tanımlamayı, kendim sansürledim.

Neden?

Bayıldığım Bir Yazarın Kitabına Başlarken

İkinci kısım 16+ ifadeler içeriyor!

Kısa... Kısa...

İkindinin akşama yakın zamanları, pencereden bakıyorum; güneş batıya çekilmiş, ön bahçenin önemli kısmına binanın gölgesi düşüyor, arka bahçe ise tam anlamıyla güneşlenmelik.

Ön bahçe günün ruhları dürtükleyen bu saatinde bana uyar. Bir tuğla ile ilişkimizse uzun süredir devam etmekte; kitap Bolaño'nun.

Biraz ağırdan aldığım çok keyifli bir roman; onu okurken araya ara sıcak tadında kısa öykü kitapları da sıkıştırıyorum.

Maskemi takıp iniyorum bahçeye, onu çıkarıp çantama atıyor, biraz fotoğraf çekiyorum. En alt katımızda bir getto var. Mahallenin tüm kedileri orada. Bir sürü yeni yavru ki artık usul usul ergen oluyorlar. Bir kaçı bahçede, bir kaçı da arabaların üzerinde güneşlenmekte. Alıyorum sandalyemi, güneşe açıyorum kitabımı.

Tabii ki Vahşi Hafiyeler.


İleri Üçlü, başlıklı yazıdan.

Katil Orospular, Sayfa 124'den...

"... Hakkını vermek gerek sözlerin sevecendi. Ama korkarım iyi düşünmeden konuşmuştun. Benim dediklerimi hiç düşünmemiştin. Kadınların sevişirken söylediklerini her zaman dikkatle dinle, Max. Konuşmuyorlarsa tamam, o zaman dinleyecek bir şey yok, düşünmen de gerekmeyecek, ama eğer konuşurlarsa, fısıldıyor olsalar bile, her sözcüğü iyi dinle ve üzerine düşün. Ne dediklerini düşün, ne demediklerini düşün, söylediklerinin gerçekten ne anlama geldiğini anlamaya çalış. Kadınlar, Max, hasta bir ağaçtan ufku seyreden soğuktan donmuş maymunlardır, karanlıkta ağlayarak, hiçbir zaman söyleyemeyecekleri sözlerin peşinde, seni arayan prenseslerdir..."

Cümleler vurucuydu lakin bir tecrübem vardı ve tanıdığım enfes bir karakterdi, askerdim ve henüz 20 yaşımdayım. O karşılaşma ve tanışmanın ardından Askeri Hastane'de tansiyon nedeniyle bir kaç gün denetim altındayken ziyaretime gelmişti ve yıllar yıllar sonra o ana ve ona dair olarak hayatımın en güzel yazılarından birini yedi bölüm halinde yazmıştım. O andan ve ona dair yazımdan yıllar yıllar sonra ise bu kitapla karşılaşmak ve kitaptaki kadın karakter geçmişe bir yolculuktu benim için ve bayılmıştım kitaba. Doğal olarak da aynı yollardan geçtiğimiz Roberto Bolãno, o andan itibaren benim kankam olmuştu.

İlk paragraf, Evet Hayat! başlıklı yazıya kitaptan bir alıntı.

Şimdi, bir kaç yıl aradan sonra, üçüncü Roberto Bolaño kitabıma başlıyorum. Bakalım bu kez de beni sarsmayı, düşündürtmeyi ve çarpmayı başarabilecek mi?

Frambuazlı Hayat, Yaz Yağmuru Ve Nane Likörü

Hayatın kendisi çok doğal aslında. Ve bir yaz yağmuru kadar kısa ve hoş. Bizler de zaten birer damlayız. Gökkuşağında parıldayan.*

Misafirim kıymetli. Bir gizemi var, merak ettiriyor. Epeyi uzak yoldan gelen onu karşılıyorum. Meraklarımın yanı sıra uzun bir sohbet esnasında keşifler yapmak istiyorum. Ve elbette şehrimle tanıştırmak da...

Gün cumartesi, her ne kadar pide günümüz pazar olsa da biraz zamana ihtiyaç var, dolayısı ile işi şansa da bırakmak istemiyorum. Saat 10 gibi yola çıksak pideciye varmamız en fazla 15 dakika.

Şimdi her zamanki masamdayız. Fırın tarafına geçmiş ve kaşarlı açık pide diyerek siparişi vermiştim. Pek tatlı garsonumuz güler yüzle geliyor, hal hatır soruyor ve onu misafirimle tanıştırıyorum. Kısa süre sonra da enfes pide masada yerini alıyor. O süreçte bir kaç sayfa okuyorum. Konu sinema. Bana uyar. Ancak konukta sinema konusu derya deniz. Şaşkınlıkla ve keyifle satırlarının arasında yok oluyorum. Enn tatlı garsonumuz gülerek geliyor ve ne içermişiz diye soruyor. Aynı anda ses veriyoruz ve çay lütfen diyoruz.

Ve fincanla diye de ekliyoruz.

Onunla üslubumuz kaynaşmış durumda. İletişim muhteşem, sinema merakımız ortak, bu uyum zamanı daha da keyifli kılıyor ki ufak da bir şaşkınlığım var. Satırlardaki derinlik, ses, anlatım büyülü olmalı ki ben ağzım açık biçimde satırları ve onlardan akan sesi hissediyorum. Bir rüyadayım sanki ve bu nasıl keyifli bir rüya diye aklımdan geçiriyorum. Oysa bir gerçeklik anındayım.

Hımmmmm pide! Muhteşem bir lezzet. Frambuazlı Hayat'a bakıyorum. Bir fikrim oluştu ama yine de soruyorum. Bayıldım, diyor. Gülümsüyorum ve iznin olursa beni teslim alan satırlarının içinde yok olmak istiyorum, diyorum. Gülümsüyor. Satırlarda yok oluyorum ama ilginç bir durumu fark ediyorum. Sayfalar konuşuyor. Harflerin yerini sesler alıyor. Karşımda bir canlı var ve ben onun sesinde kayboluyorum. Bir kitap okuma evresinden başka, büyülü bir evreye geçtiğimi fark ediyorum. An itibariyle bir sohbetin dinleyici tarafındayım. Sinema faslı bitiyor o arada. İlk öykü ile birlikte bir zaman sıçraması ve şimdi anlatıcının büyüsünün esiri olarak başka bir evrende, her biri kısa ama güçlü anlatımların içindeyim. Bunların yaşanmışlıklar olduğunu düşünüyorum. Ve her anlatı ile karşımdaki karakterin duygu dünyasına girip enfes keşifler yapıyorum. Tüm bunlardan ona hiç söz etmiyorum ama!

Pide bitti, ikinci çaylar, diyorum ve anlaşılıyor ki bu tadın üzerine tat eklemek istemiyoruz. O halde, diyorum şimdi enn bayıldığım kitap okuma noktama geçebiliriz. Elbette bunun bir emrivaki olmasını istemiyorum ve soruyorum.

Gülümsüyor.

Afiyet'deyiz. İzninle pastayı ben seçmek istiyorum, diyorum. Gülümseyerek onaylıyor.

Frambuazlı lütfen veee... derken ona dönüyorum, onaylıyor, çay kahve diyorum, çay diyor. Enfes bir yağmur miss gibi kokuyor. Mekânın verandasındayız. Lozan Caddesi yağmur kokuyor. Konuşma ihtiyacı hissetmiyor, satırlardan akan sese teslim oluyorum ve her öyküde, anlatıda şaşkınlığım biraz daha artıyor. Blog yazılarının ötesinde bir hâl var. Kendimi tekrar edecek olsam da söylemeliyim ki ben okumuyor dinliyorum. Ve bir karakterin, ruhun, inceliklerini daha derin fark ediyorum.

Bu arada kıskanmayın n'olur, altını çizmeliyim ki pasta muhteşem.

Elbette an da!

Uzun bir iletişimin ardından pasta da bitiyor, sicim gibi yağmurun altında, yağmurlukların fermuarları çekilmiş halde bir mola vermek için Frambuazlı Hayat ve ben eve doğru yürüyoruz. Yine sayfaların içindeyim. Dediğim gibi onların bir sesi var. Gözlerim satırlarda olsa da, anlatım sanki kulaklarımda. Ortak noktalarda kendimi de takdir ediyorum. Öte yandan İstanbul'u ne kadar özlediğimi fark ediyorum. O esnada enn sevdiğim kadını arıyorum ve geçirdiğim zamandan ve satırlardan söz ediyorum.

Kitabı pazar günü bitirme planım var.

Günün gıcık başlangıcı buzdolabımdan, arıza ışığı yanıp sönüyor. Oysa nane likörümü bardağımı buzlukta beklettikten sonra eklemek, içine de bir iki buz atıp yoğun şeker tadını eksilterek içmek istiyordum. Dün yatağa uzanmış kitapla sohbet ediyorken öyle içmiştim ve hoşuma gitmişti. Elbette pes etmiyorum, likörü bardağa koyuyor, buzluğa atıyor, dolabın bana kıyak yapacağını farz ederken bir süre beklemeyi göze alıyorum ve onu kitabın satırları ile birlikte usulca içerken fikrim bana bir fikir daha sunuyor.

Evet, Palmiye Kafe'deyiz. Onsuz bir final düşünülemez. Üstelik iki gündür yaşanan keyifler üzerine...

Fakat fotoğraf makinesini atmayı unutmuşum sırt çantama! Mekânda bir fotoğrafımız olmalıydı diye düşünüyorum. Frambuazlı Hayat'sa üzülmem diyor ve akıcı satırları ile teselli oluyor bana.

Ve kitabın söz ettiği müzisyenler ve müzik; hepsi birer efsane.

Kapuçino enfes. Denize bakan camın kenarındayım ve dört kişilik masaya yayılmış durumdayım. Frambuazlı Hayat ile kankayız artık, birbirimizi dibine kadar tanımış ve hissetmiş durumdayız. Ben biraz daha uyanığım sanki, onu dinliyorum. Kitabın böyle de bir büyüsü var, bunu daha önce fark etmiş ve yukarılarda bir yerde söz etmiştim sanki.

O kadar büyük bir lezzet ki bu. Bir hayatı, ilginç ve zengin bir hayatı dinliyorken gözlerimle, gülümsemelerime şaşkınlıklar da ekliyorum. Finalde bir kitap okudum diyemiyorum, bu şaşırdığım bir durum olsa da bir yanıyla şaşırmam da gerekiyor; çünkü yazarın sesi insanın gözlerinden ruhuna akıyor.

Muhteşem bir samimiyeti var üslubun ve duygusu bulaşıcı...

Sanırım!

*Kitabın arka kapağından.